Trong thế giới ngày nay, với sự bùng nổ của công nghệ và thay đổi trong thói quen tiêu dùng, mô hình kinh doanh C2C (Consumer-to-Consumer) đã trở thành một khái niệm ngày càng quan trọng và phổ biến. Nhưng C2C là gì? Làm thế nào mô hình này được ứng dụng trong lĩnh vực kinh doanh? Bài viết này sẽ giải thích khái niệm C2C, cung cấp cái nhìn sâu sắc về ứng dụng của mô hình này trong thương mại điện tử và cách nó đã thay đổi xu hướng chúng ta mua bán hàng hóa và dịch vụ trong thời đại số ngày nay. Hãy cùng khám phá những khía cạnh thú vị của mô hình kinh doanh C2C và tầm ảnh hưởng của nó đối với thị trường hiện đại qua chuyên mục học kinh doanh của Unica nhé.
Mô hình C2C là gì?
C2C là viết tắt của từ Consumer to Consumer, nghĩa là từ người tiêu dùng đến người tiêu dùng. Quy trình bán hàng kinh doanh trực tuyến này có hai bên đều là người tiêu dùng, không có sự tham gia của doanh nghiệp hay tổ chức nào khác. Các giao dịch C2C thường được thực hiện thông qua một nền tảng trung gian như một trang web, một ứng dụng hoặc một cổng thanh toán điện tử. Một số ví dụ phổ biến của mô hình C2C là eBay, Amazon, Shopee, Lazada, Tiki, Airbnb, Uber, Grab,...
C2C là viết tắt của từ Consumer to Consumer, nghĩa là từ người tiêu dùng đến người tiêu dùng
Đặc điểm của mô hình C2C là gì?
- Sản phẩm cạnh tranh: Các sản phẩm được bán trên nền tảng C2C thường có giá rẻ hơn so với các sản phẩm từ doanh nghiệp vì người bán không phải chịu chi phí sản xuất, quản lý hay quảng cáo. Các sản phẩm cũng có thể đa dạng hơn từ hàng mới, hàng cũ, hàng hiếm, hàng độc, đến hàng thủ công,...
- Tỷ suất lợi nhuận cho người bán cao hơn: Người bán trên nền tảng C2C có thể thu được lợi nhuận cao hơn so với bán hàng truyền thống, vì họ không phải chia sẻ lợi nhuận với bất kỳ bên thứ ba nào, ngoại trừ phí dịch vụ của nền tảng trung gian. Người bán cũng có thể tận dụng nguồn hàng tồn kho hoặc hàng không cần dùng của mình để kiếm thêm thu nhập.
- Thiếu kiểm soát trong chất lượng và thanh toán: Một nhược điểm của mô hình C2C là sự thiếu kiểm soát trong chất lượng sản phẩm và quá trình thanh toán. Người mua có thể gặp phải hàng giả, hàng kém chất lượng hoặc hàng không đúng mô tả. Người bán cũng có thể bị lừa đảo hoặc không nhận được tiền. Nền tảng trung gian có thể cung cấp các dịch vụ bảo hành, bảo mật hoặc giải quyết tranh chấp nhưng không thể đảm bảo hoàn toàn cho mọi giao dịch.
Đặc điểm của mô hình C2C
Lợi ích của mô hình C2C là gì?
Mô hình C2C mang lại nhiều lợi ích cho cả người bán và người mua như sau:
Lợi nhuận cao, chi phí thấp
Người bán có thể bán hàng với giá cao hơn giá trị thị trường hoặc giá gốc để thu được lợi nhuận. Người mua có thể mua hàng với giá rẻ hơn giá bán lẻ hoặc giá thị trường để tiết kiệm chi phí. Chi phí giao dịch trên nền tảng C2C cũng thấp hơn so với các mô hình kinh doanh khác vì không có sự can thiệp của các bên trung gian khác.
Đăng tin rao bán dễ dàng
Người bán có thể đăng tin rao bán sản phẩm của mình một cách dễ dàng và nhanh chóng, chỉ cần có kết nối internet và một thiết bị thông minh. Người bán có thể chụp ảnh, viết mô tả, đặt giá và chọn phương thức thanh toán cho sản phẩm của mình. Người bán cũng có thể cập nhật, sửa đổi hoặc xóa tin rao bán bất cứ lúc nào.
Đăng tin rao bán dễ dàng với mô hình C2C
Sản phẩm đa dạng
Người mua có thể tìm kiếm và lựa chọn sản phẩm theo nhu cầu và sở thích của mình, từ hàng mới, hàng cũ, hàng hiếm, hàng độc, đến hàng thủ công,... Người mua cũng có thể so sánh giá, chất lượng và đánh giá của các sản phẩm khác nhau để đưa ra quyết định mua hàng tốt nhất.
Thuận lợi cho cả hai bên
Người bán và người mua đều có thể tiết kiệm thời gian và công sức khi giao dịch trên nền tảng C2C vì họ không phải đi lại hay đối mặt với các rủi ro của thị trường truyền thống. Người bán và người mua cũng có thể giao tiếp trực tiếp với nhau để thỏa thuận về giá cả, chất lượng và phương thức giao hàng. Ngoài ra, người bán và người mua cũng có thể tận hưởng các ưu đãi, khuyến mãi, hoặc điểm thưởng từ nền tảng trung gian.
Mô hình C2C thuận lợi cho cả người bán và người mua
Cách thức hoạt động của C2C
Mô hình C2C hoạt động dựa trên các cách thức là nền tảng đấu giá, trao đổi vật phẩm, trao đổi dịch vụ và cổng thanh toán điện tử.
Nền tảng đấu giá
Đây là một hình thức giao dịch phổ biến trong mô hình C2C, trong đó người bán đưa ra một mức giá khởi điểm cho sản phẩm của mình và người mua có thể đặt giá cao hơn để cạnh tranh với những người mua khác. Người mua nào đặt giá cao nhất khi kết thúc thời gian đấu giá sẽ mua được sản phẩm. Một số ví dụ của nền tảng đấu giá là eBay, Yahoo Auctions,...
Trao đổi vật phẩm
Đây là một hình thức giao dịch khác trong mô hình C2C, trong đó người bán và người mua có thể trao đổi vật phẩm của mình với nhau mà không cần sử dụng tiền mặt. Người bán và người mua có thể đăng tin rao bán vật phẩm của mình và tìm kiếm vật phẩm mà họ muốn trao đổi. Người bán và người mua cũng có thể thương lượng về giá trị của vật phẩm và phương thức giao nhận. Một số ví dụ của nền tảng trao đổi vật phẩm là Swap.com, Listia,...
Người bán và người mua có thể trao đổi vật phẩm của mình với nhau mà không cần sử dụng tiền mặt
Trao đổi dịch vụ
Cách thức hoạt động của mô hình c2c là gì? Đó là trao đổi dịch vụ. Đây là một hình thức giao dịch nữa trong mô hình C2C, trong đó người bán và người mua có thể trao đổi dịch vụ của mình với nhau mà không cần dùng tiền mặt. Người bán và người mua có thể đăng tin rao bán dịch vụ của mình và tìm kiếm dịch vụ mà họ cần. Người bán và người mua cũng có thể thương lượng về giá trị, chất lượng và thời gian thực hiện dịch vụ. Một số ví dụ của nền tảng trao đổi dịch vụ là Fiverr, TaskRabbit,...
Cổng thanh toán điện tử
Đây là một công cụ hỗ trợ quan trọng cho mô hình C2C, trong đó người bán và người mua có thể sử dụng các dịch vụ thanh toán trực tuyến để gửi và nhận tiền một cách an toàn. Cổng thanh toán điện tử cũng có thể đóng vai trò là bên giữ tiền để đảm bảo cho quá trình giao hàng và nhận hàng được hoàn thành trước khi chuyển tiền cho người bán. Một số ví dụ của cổng thanh toán điện tử là PayPal, Momo, ZaloPay...
Cổng thanh toán điện tử
Bán hàng nhanh chóng, hiệu quả bằng cách đăng ký học online qua video ngay. Khóa học giúp bạn làm quen với các khái niệm và tuyệt chiêu thúc đẩy bán hàng. Tham gia khoá học, bạn sẽ biết tìm kiếm khách hàng mục tiêu, quảng cáo và chăm sóc khách hàng đúng đắn để kinh doanh đem lại lợi nhuận cao.
Rủi ro khi dùng C2C là gì?
Mặc dù có nhiều lợi ích nhưng mô hình C2C cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho cả người bán và người mua như sau:
- Hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không đúng mô tả: Đây là một trong những rủi ro phổ biến nhất khi giao dịch trên nền tảng C2C, trong đó người mua có thể nhận được hàng giả, hàng kém chất lượng hoặc hàng không đúng với mô tả của người bán. Người mua có thể bị lừa đảo, hoặc mất tiền oan. Người mua cũng có thể gặp khó khăn khi đổi trả hàng hoặc khiếu nại với người bán/nền tảng trung gian.
- Lừa đảo, không nhận được tiền, không nhận được hàng: Đây là một rủi ro khác khi giao dịch trên nền tảng C2C, trong đó người bán có thể bị lừa đảo, hoặc không nhận được tiền sau khi gửi hàng cho người mua. Người bán cũng có thể bị mất hàng, hoặc bị hư hỏng hàng trong quá trình vận chuyển. Người bán cũng có thể gặp khó khăn khi yêu cầu hoàn tiền hoặc khiếu nại với người mua hay nền tảng trung gian.
- Vi phạm bản quyền, sở hữu trí tuệ, hoặc pháp luật: Đây là một rủi ro nghiêm trọng khi giao dịch trên nền tảng C2C, trong đó người bán hoặc người mua có thể vi phạm bản quyền, sở hữu trí tuệ hoặc pháp luật khi bán hoặc mua các sản phẩm hoặc dịch vụ bất hợp pháp như hàng cấm, hàng nhái, hàng vi phạm quyền riêng tư,... Người bán hoặc người mua có thể bị truy tố, phạt tiền hoặc bị tước quyền sử dụng nền tảng trung gian.
Mô hình C2C cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho cả người bán và người mua
So sánh B2C và C2C
B2C và C2C là hai mô hình kinh doanh khác nhau trong thương mại điện tử. B2C là viết tắt của Business-to-Consumer, nghĩa là kinh doanh từ doanh nghiệp đến người tiêu dùng. C2C là viết tắt của Consumer-to-Consumer, nghĩa là kinh doanh từ người tiêu dùng đến người tiêu dùng. Dưới đây là một số điểm so sánh giữa B2C và C2C:
- Đối tượng khách hàng: mô hình B2B trong kinh doanh hướng đến khách hàng cá nhân, còn C2C hướng đến khách hàng cá nhân hoặc nhóm.
- Quy mô giao dịch: B2C thường có quy mô giao dịch lớn, liên quan đến số lượng lớn hàng hóa, dịch vụ hoặc giao dịch thương mại. C2C thường có quy mô giao dịch nhỏ, liên quan đến số lượng ít hàng hóa, dịch vụ hoặc giao dịch cá nhân.
- Phương thức thanh toán: B2C thường sử dụng các phương thức thanh toán trực tiếp như tiền mặt, chuyển khoản, thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ. C2C thường sử dụng các phương thức thanh toán trung gian như PayPal, ví điện tử hoặc chuyển khoản qua ngân hàng.
- Vị trí bán hàng: B2C có thể bán hàng trực tiếp thông qua cửa hàng truyền thống, website hoặc các nền tảng bán hàng trực tuyến khác. C2C có thể bán hàng thông qua các sàn giao dịch trung gian hoặc các nền tảng kết nối người bán và người mua.
B2C và C2C là hai mô hình kinh doanh khác nhau trong thương mại điện tử
Ví dụ về mô hình kinh doanh C2C phổ biến tại Việt Nam
Để giúp bạn hiểu hơn về mô hình C2C ở Việt Nam thì dưới đây sẽ là một số ví dụ minh họa chi tiết:
Mô hình C2C của Shopee
Shopee là một nền tảng thương mại điện tử C2C, cho phép người bán và người mua giao dịch các sản phẩm và dịch vụ trực tuyến. Shopee cung cấp các dịch vụ như đăng tin rao bán, tìm kiếm sản phẩm, đánh giá người bán, thanh toán trực tuyến, giao hàng miễn phí, bảo vệ người mua,...
Shopee cũng thường xuyên tổ chức các chương trình khuyến mãi, ưu đãi và tặng quà cho người bán và người mua. Shopee thu phí dịch vụ từ người bán dựa trên tỷ lệ phần trăm của giá trị đơn hàng hoặc một khoản phí cố định cho mỗi đơn hàng.
Shopee là một nền tảng thương mại điện tử C2C
Mô hình C2C của Lazada
Lazada là một nền tảng thương mại điện tử C2C, cho phép người bán và người mua giao dịch các sản phẩm và dịch vụ trực tuyến. Lazada cung cấp các dịch vụ như đăng tin rao bán, tìm kiếm sản phẩm, đánh giá người bán, thanh toán trực tuyến, giao hàng miễn phí, bảo vệ người mua,...
Lazada cũng thường xuyên tổ chức các chương trình khuyến mãi, ưu đãi, tặng quà cho người bán và người mua. Lazada thu phí dịch vụ từ người bán dựa trên tỷ lệ phần trăm của giá trị đơn hàng hoặc một khoản phí cố định cho mỗi đơn hàng.
Lazada là một nền tảng thương mại điện tử C2C
Mô hình C2C của Tiki
Tiki là một nền tảng thương mại điện tử C2C, cho phép người bán và người mua giao dịch các sản phẩm và dịch vụ trực tuyến. Tiki cung cấp các dịch vụ như đăng tin rao bán, tìm kiếm sản phẩm, đánh giá người bán, thanh toán trực tuyến, giao hàng nhanh, bảo vệ người mua,...
Tiki cũng thường xuyên tổ chức các chương trình khuyến mãi, ưu đãi, tặng quà cho người bán và người mua. Tiki thu phí dịch vụ từ người bán dựa trên tỷ lệ phần trăm của giá trị đơn hàng hoặc một khoản phí cố định cho mỗi đơn hàng.
Tiki là một nền tảng thương mại điện tử C2C
Tương lai của mô hình kinh doanh C2C là gì?
Mô hình kinh doanh C2C có nhiều tiềm năng phát triển trong tương lai, dựa trên các xu hướng sau:
Tích hợp các công nghệ tiên tiến AI
Các nền tảng C2C có thể sử dụng các công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để cải thiện trải nghiệm người dùng như nhận diện hình ảnh, phân tích dữ liệu, dự đoán hành vi, tạo nội dung,...
Các công nghệ AI có thể giúp người bán và người mua tìm kiếm sản phẩm và dịch vụ phù hợp, đề xuất giá cả và chất lượng, kiểm tra tính xác thực và an toàn, tạo ra các đánh giá và phản hồi,...
Mở rộng sang các thị trường mới chưa được khai thác
Các nền tảng C2C có thể mở rộng sang các thị trường mới chưa được khai thác như các nước đang phát triển, các khu vực nông thôn, các nhóm người dân tộc thiểu số,... Các nền tảng C2C có thể tận dụng các cơ hội kinh doanh từ các nhu cầu và sở thích đặc thù của các thị trường mới, cũng như giải quyết các thách thức về hạ tầng, văn hóa và pháp luật.
Các nền tảng C2C có thể mở rộng sang các thị trường mới chưa được khai thác
Hợp tác với các mô hình kinh doanh truyền thống
Các nền tảng C2C có thể hợp tác với các mô hình kinh doanh truyền thống như B2C, B2B, hoặc O2O, để tạo ra các giá trị gia tăng cho cả hai bên. Các nền tảng C2C có thể sử dụng các nguồn lực, kinh nghiệm, uy tín của các đối tác truyền thống để nâng cao chất lượng, an toàn và hiệu quả của các giao dịch. Các đối tác truyền thống có thể sử dụng các nền tảng C2C để tiếp cận với các khách hàng tiềm năng, tăng doanh số bán hàng và giảm chi phí kinh doanh.
Tăng cường tập trung vào tính bền vững
Tương lai của mô hình kinh doanh C2C là gì? Các nền tảng C2C có thể tăng cường tập trung vào tính bền vững bằng cách khuyến khích các hành vi tiêu dùng có trách nhiệm như tái sử dụng, tái chế hoặc chia sẻ các sản phẩm và dịch vụ. Các nền tảng C2C cũng có thể thực hiện các hoạt động góp phần bảo vệ môi trường, xã hội, và kinh tế, như giảm lượng rác thải, tiết kiệm năng lượng, hỗ trợ cộng đồng,...
Tăng cường tính bền vững
Câu hỏi thường gặp
Liên quan tới mô hình C2C chắc hẳn bạn sẽ có những thắc mắc như sau:
Amazon là một mô hình C2C như thế nào?
Amazon là một nền tảng thương mại điện tử kết hợp cả mô hình B2C và C2C. Amazon cho phép các doanh nghiệp và cá nhân bán hàng trực tuyến cho người tiêu dùng, thông qua các dịch vụ như Amazon Marketplace, Amazon Handmade, Amazon Webstore,... Amazon cũng cho phép người tiêu dùng bán hàng cho nhau, thông qua các dịch vụ như Amazon Auctions, Amazon Trade-In, Amazon Services,...
Amazon là một nền tảng thương mại điện tử kết hợp cả mô hình B2C và C2C
Tại sao C2C tốt hơn B2B?
C2C và B2B là hai mô hình kinh doanh khác nhau, có những ưu và nhược điểm riêng. C2C có thể tốt hơn B2B ở một số khía cạnh như:
- C2C cho phép người bán và người mua giao dịch trực tiếp với nhau, không cần qua các bên trung gian như nhà phân phối, đại lý,... Điều này giúp tiết kiệm chi phí, thời gian và công sức cho cả hai bên.
- C2C cho phép người bán và người mua có nhiều sự lựa chọn hơn, vì có nhiều sản phẩm và dịch vụ đa dạng, từ hàng mới, hàng cũ, hàng hiếm, hàng độc, đến hàng thủ công,... Điều này giúp tăng cường sự hài lòng và trung thành của khách hàng.
- C2C cho phép người bán và người mua có nhiều cơ hội hơn, vì có nhiều thị trường mới chưa được khai thác như các nước đang phát triển, các khu vực nông thôn, các nhóm người dân tộc thiểu số,... Điều này giúp tạo ra các giá trị gia tăng cho cả hai bên.
C2C có thể tốt hơn B2B ở một số khía cạnh
Lời kết
Bài viết trên đây, Unica đã cùng bạn tìm hiểu mô hình kinh doanh C2C là gì và mô hình C2C trong thương mại điện tử. Không thể phủ nhận một điều rằng, thương mại điện tử C2C là một hướng đi mới và phát triển rầm rộ trong thời gian gần đây. Đồng nghĩa với nó là những thử thách và bất lợi nhất định đặt ra đối với cả người mua và người bán. Vì thế, chúng tôi hy vọng bạn sẽ cân nhắc nó một cách khách quan khi lựa chọn hình thức kinh doanh này. Bạn đọc quan tâm hãy tham khảo top các khoá học bán hàng hiệu quả giúp doanh nghiệp phát triển
Chúc các bạn thành công!
