Quy mô thị trường là gì? Cách và quy trình xác định quy mô thị trường

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế, khái niệm về quy mô thị trường đóng vai trò quan trọng, giúp doanh nghiệp xác định đúng đối tượng khách hàng và kích thích sự phát triển. Thế nhưng làm thế nào để có thể nghiên cứu thị trường một cách chính xác, hiệu quả mà vẫn tiết kiệm được nhiều thời gian và chi phí. Bạn đừng quá lo lắng, bài viết này sẽ giải thích về khái niệm quy mô thị trường là gì, cung cấp cái nhìn sâu sắc vào cách xác định quy mô thị trường và quy trình quan trọng giúp bạn có cái nhìn rõ ràng về phạm vi và tiềm năng của thị trường mục tiêu.

Quy mô thị trường là gì?

Quy mô thị trường (Market Size) hay còn gọi là dung lượng thị trường, là tổng số doanh số bán hàng, tổng lượng hàng hóa bán ra hoặc tổng lượng khách mua hàng tối đa trong một lĩnh vực kinh doanh mà doanh nghiệp có thể đo lường hàng năm hoặc trong khoảng thời gian nhất định. Quy mô thị trường thể hiện được sức hấp dẫn, tiềm năng và cạnh tranh của một thị trường, giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định đầu tư, chiến lược và mục tiêu kinh doanh phù hợp.

Phân tích quy mô thị trường giúp doanh nghiệp xây dựng được chiến lược kinh doanh đúng hướng

Tầm quan trọng của việc xác định chính xác quy mô thị trường

Sau khi đã hiểu quy mô thị trường là gì, bạn cũng cần biết những lợi ích mà quy mô thị trường đem tới cho doanh nghiệp như là:

1. Tăng lợi nhuận

Quy mô thị trường cho biết nhu cầu và khả năng chi tiêu của khách hàng đối với một sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể. Doanh nghiệp có thể dựa vào đó để xác định giá bán, chi phí sản xuất, chi phí quảng cáo,... để tối ưu hóa lợi nhuận. Ngoài ra, quy mô thị trường cũng giúp doanh nghiệp dự báo được doanh thu và lợi nhuận trong tương lai, từ đó có thể lập kế hoạch tài chính và phân bổ nguồn lực hiệu quả.

2. Tăng lợi thế cạnh tranh

Quy mô thị trường cũng cho biết số lượng và sức mạnh của các đối thủ cạnh tranh trong một thị trường. Doanh nghiệp có thể dựa vào đó để xác định được vị trí, thị phần và đặc điểm nổi bật của mình so với các đối thủ. Doanh nghiệp cũng có thể tìm ra được những thị trường chưa bão hòa hoặc có nhu cầu cao mà các đối thủ chưa khai thác được, từ đó tạo ra những lợi thế cạnh tranh bền vững.

Quy mô thị trường cũng cho biết số lượng và sức mạnh của các đối thủ cạnh tranh trong một thị trường

3. Xác định chiến lược kinh doanh đúng đắn

Quy mô thị trường cũng giúp doanh nghiệp xác định được chiến lược kinh doanh đúng đắn cho một thị trường cụ thể. Doanh nghiệp có thể chọn ra những sản phẩm hoặc dịch vụ phù hợp với nhu cầu và khả năng chi tiêu của khách hàng. 

Doanh nghiệp cũng có thể chọn ra những kênh phân phối, quảng cáo và tiếp thị hiệu quả để tiếp cận được nhiều khách hàng tiềm năng nhất. Doanh nghiệp cũng có thể đặt ra những mục tiêu kinh doanh rõ ràng và đo lường được kết quả đạt được.

4. Hiểu rõ xu hướng hành vi người tiêu dùng

Thường xuyên theo dõi quy mô thị trường cho phép bạn xem liệu ngành của bạn có đang trong giai đoạn tăng trưởng hay giảm sút hay không. Dựa trên đánh giá này bạn cũng có thể xác định được yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua hàng đồng thời bạn có thể vượt qua xu hướng này và sửa đổi sản phẩm hiện tại của mình hoặc ra mắt sản phẩm mới.

Tầm quan trọng của Market size

4 cách xác định quy mô thị trường là gì?

Có nhiều cách để xác định quy mô thị trường, tùy thuộc vào mục đích, nguồn dữ liệu và phương pháp tính toán của doanh nghiệp. Dưới đây là 4 cách phổ biến nhất:

1. Dựa trên đặc điểm cấu trúc

Cách này xác định quy mô thị trường dựa trên các đặc điểm cấu trúc của thị trường như số lượng và loại hình của các doanh nghiệp, sản phẩm, dịch vụ, khách hàng,... Cách này thường sử dụng các nguồn dữ liệu thống kê, báo cáo, khảo sát,... để thu thập và phân tích các thông tin về thị trường. Cách này có ưu điểm là dễ tiếp cận và có tính khách quan cao nhưng có nhược điểm là không chính xác.

Cách này thường sử dụng các nguồn dữ liệu thống kê, báo cáo, khảo sát,...

2. Dựa trên mức tiêu thụ sản phẩm

Cách này xác định quy mô thị trường dựa trên mức tiêu thụ sản phẩm của khách hàng trong một thị trường. Cách này thường sử dụng các công thức tính toán để ước lượng quy mô thị trường như:

- Quy mô thị trường = Số lượng khách hàng tiềm năng x Mức tiêu thụ trung bình x Giá bán trung bình

- Quy mô thị trường = Số lượng khách hàng hiện tại x Mức tiêu thụ hiện tại x Giá bán hiện tại x Tỷ lệ tăng trưởng dự kiến

Cách này có ưu điểm là dễ thực hiện và có tính cập nhật cao nhưng có nhược điểm là khó xác định được các yếu tố như số lượng khách hàng tiềm năng, mức tiêu thụ trung bình,...

3. Dựa trên năng lực sản xuất

Cách này xác định quy mô thị trường dựa trên năng lực sản xuất của các doanh nghiệp trong một thị trường. Phương pháp này có ưu điểm là dễ thu thập và có tính thực tế cao nhưng nhược điểm là không phản ánh được nhu cầu thực tế của khách hàng.

Xác định quy mô thị trường dựa trên năng lực sản xuất

4. Căn cứ vào doanh số

Cách này xác định quy mô thị trường căn cứ vào doanh số bán hàng của các doanh nghiệp trong một thị trường. Cách này thường sử dụng các nguồn dữ liệu về doanh số bán hàng, thị phần, tỷ lệ tăng trưởng,... của các doanh nghiệp để tính toán quy mô thị trường. Ưu điểm của phương pháp này là chính xác và được cập nhật liên tục. Còn nhược điểm là khó tiếp cận và có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố ngoại cảnh.

5 phương pháp xác định quy mô thị trường là gì?

Ngoài các cách xác định quy mô thị trường trên, bạn cũng có thể sử dụng các phương pháp khác để xác định quy mô thị trường nhanh và chính xác gồm:

1. Phương pháp tiếp cận từ trên xuống

Với phương pháp này bạn sẽ bắt đầu bằng cách nghiên cứu tổng thể để phân khúc thị trường cho sản phẩn hoặc dịch vụ của mình. Phương pháp này xác định quy mô thị trường bằng cách sử dụng các dữ liệu tổng quát về thị trường, rồi tinh giản dần đến các phân khúc, nhóm khách hàng hoặc sản phẩm cụ thể. Các công thức được dùng trong phương pháp này là:

- Quy mô thị trường = Số lượng khách hàng tiềm năng x Mức tiêu thụ trung bình x Giá bán trung bình

- Quy mô thị trường = Thị trường tối đa x Tỷ lệ thâm nhập

Phương pháp này có ưu điểm là dễ thực hiện và có tính toàn diện cao. Tuy nhiên, nhược điểm là có thể bị sai lệch do sử dụng các giả định và ước lượng.

Phương pháp này có ưu điểm là dễ thực hiện và có tính toàn diện cao

2. Phân tích từ dưới lên

Phương pháp này xác định quy mô thị trường bằng cách sử dụng các dữ liệu cụ thể về sản phẩm, khách hàng hoặc đối thủ cạnh tranh, rồi cộng dồn lên để đạt được quy mô thị trường toàn bộ. Phương pháp này thường sử dụng các công thức như:

- Quy mô thị trường = Số lượng khách hàng hiện tại x Mức tiêu thụ hiện tại x Giá bán hiện tại x Tỷ lệ tăng trưởng dự kiến

- Quy mô thị trường = Tổng doanh số bán hàng của các đối thủ cạnh tranh x (1 + Tỷ lệ tăng trưởng dự kiến)

Ưu điểm của phương pháp này là chính xác và được cập nhật liên tục nhưng nhược điểm là khó thu thập và phân tích các dữ liệu cụ thể.

Ưu điểm của phương pháp này là chính xác và được cập nhật liên tục nhưng nhược điểm là khó thu thập và phân tích các dữ liệu cụ thể

3. Phân tích đối thủ cạnh tranh

Phương pháp này xác định quy mô thị trường bằng cách sử dụng các dữ liệu về doanh số bán hàng, thị phần, tỷ lệ tăng trưởng,... của các đối thủ cạnh tranh trong một thị trường. Phương pháp này thường sử dụng các công thức như:

- Quy mô thị trường = Tổng doanh số bán hàng của các đối thủ cạnh tranh x (1 + Tỷ lệ tăng trưởng dự kiến)

- Quy mô thị trường = Doanh số bán hàng của đối thủ cạnh tranh chính x (1 / Thị phần của đối thủ cạnh tranh chính)

Phương pháp này có ưu điểm là dễ tiếp cận và có tính cạnh tranh cao nhưng nhược điểm là có thể bị thiếu sót do không bao gồm được các đối thủ cạnh tranh mới hoặc nhỏ.

4. Xác định vị trí thị trường

Phương pháp này xác định quy mô thị trường bằng cách sử dụng các dữ liệu về vị trí thị trường của sản phẩm, dịch vụ hoặc doanh nghiệp trong một thị trường. Phương pháp này thường sử dụng các công cụ như ma trận BCG, ma trận Ansoff, ma trận McKinsey,... để phân loại các sản phẩm, dịch vụ hoặc doanh nghiệp theo các tiêu chí như thị phần, tốc độ tăng trưởng, mức độ cạnh tranh,... 

Xác định vị trí thị trường có ưu điểm là có tính chiến lược cao và giúp định hướng phát triển. Còn nhược điểm là có thể bị chủ quan do sử dụng các tiêu chí không đồng nhất hoặc không phản ánh được thực tế.

Xác định vị trí thị trường doanh nghiệp

5. Xem xét đối tượng mục tiêu

Phương pháp này xác định quy mô thị trường bằng cách sử dụng các dữ liệu về đối tượng mục tiêu của sản phẩm, dịch vụ hoặc doanh nghiệp trong một thị trường. Phương pháp này thường sử dụng các công cụ như phân tích phân khúc thị trường, phân tích nhóm khách hàng, phân tích nhân vật người dùng,... để xác định và mô tả các đặc điểm, nhu cầu, sở thích, hành vi,... của các nhóm khách hàng tiềm năng. 

Xem xét đối tượng mục tiêu có ưu điểm là có tính tập trung cao và giúp tạo ra các sản phẩm, dịch vụ hoặc doanh nghiệp phù hợp với khách hàng. Còn nhược điểm là có thể bị hạn chế do không bao gồm được các khách hàng ngoài đối tượng mục tiêu.

Quy trình xác định quy mô thị trường qua 3 bước

Nếu bạn đang thắc mắc quy trình quy mô thị trường là gì, hãy tham khảo các bước dưới đây:

1. Bước 1: Phân tích thị trường từ trên xuống dưới

Bước này giúp bạn xác định quy mô thị trường tối đa (TAM – Total Addressable Market), tức là tổng số doanh thu hoặc lượng khách hàng mà bạn có thể đạt được nếu bạn chiếm được 100% thị phần trong một thị trường cụ thể. Bạn có thể sử dụng các nguồn dữ liệu thống kê, báo cáo, khảo sát,... để thu thập các thông tin về thị trường, rồi sử dụng các công thức như sau:

- TAM = Số lượng khách hàng tiềm năng x Mức tiêu thụ trung bình x Giá bán trung bình

- TAM = Thị trường tối đa x Tỷ lệ thâm nhập

Xác định quy mô thị trường tối đa (TAM – Total Addressable Market)

2. Bước 2: Phân tích thị trường từ dưới lên trên

Bước này giúp bạn xác định quy mô thị trường khả dụng (SAM – Serviceable Addressable Market), tức là tổng số doanh thu hoặc lượng khách hàng mà bạn có thể đạt được nếu bạn chiếm được 100% thị phần trong một phân khúc thị trường cụ thể. Bạn có thể sử dụng các dữ liệu cụ thể về sản phẩm, khách hàng hoặc đối thủ cạnh tranh, rồi sử dụng các công thức như:

- SAM = Số lượng khách hàng hiện tại x Mức tiêu thụ hiện tại x Giá bán hiện tại x Tỷ lệ tăng trưởng dự kiến

- SAM = Tổng doanh số bán hàng của các đối thủ cạnh tranh x (1 + Tỷ lệ tăng trưởng dự kiến)

Xác định quy mô thị trường khả dụng (SAM – Serviceable Addressable Market)

3. Bước 3: Phân tích thị trường dựa vào đối thủ cạnh tranh

Bước này giúp bạn xác định quy mô thị trường mục tiêu (SOM – Serviceable Obtainable Market), tức là tổng số doanh thu hoặc lượng khách hàng mà bạn có thể đạt được trong một khoảng thời gian nhất định, dựa trên vị trí thị trường và lợi thế cạnh tranh của bạn so với các đối thủ cạnh tranh. Bạn có thể sử dụng các dữ liệu về doanh số bán hàng, thị phần, tỷ lệ tăng trưởng,... của các đối thủ cạnh tranh, rồi sử dụng các công thức bên dưới:

- SOM = Doanh số bán hàng của bạn/Tổng doanh số bán hàng của các đối thủ cạnh tranh

- SOM = Thị phần của bạn/Tổng thị phần của các đối thủ cạnh tranh

Xác định quy mô thị trường mục tiêu (SOM – Serviceable Obtainable Market)

Những yếu tố cần xem xét khi đo lường quy mô thị trường

Khi đo lường quy mô thị trường, bạn cần xem xét một số yếu tố sau:

1. Thị trường tối đa (TAM – Total Addressable Market)

Đây là tổng số doanh thu hoặc lượng khách hàng mà bạn có thể đạt được nếu bạn chiếm được 100% thị phần trong một thị trường cụ thể. Đây là chỉ số cho biết sức hấp dẫn và tiềm năng của thị trường.

2. Thị trường khả dụng (SAM – Serviceable Addressable Market)

SAM là tổng số doanh thu hoặc lượng khách hàng mà bạn có thể đạt được nếu bạn chiếm được 100% thị phần trong một phân khúc thị trường cụ thể. Đây là chỉ số cho biết khả năng cạnh tranh và phù hợp của thị trường.

3. Thị trường mục tiêu

Đây là tổng số doanh thu hoặc lượng khách hàng mà bạn đặt ra làm mục tiêu trong một khoảng thời gian nhất định, dựa trên vị trí thị trường và lợi thế cạnh tranh của bạn so với các đối thủ cạnh tranh.

Thị trường mục tiêu

4. Tỷ lệ thâm nhập

Đây là tỷ lệ giữa số lượng khách hàng hiện tại hoặc doanh số bán hàng hiện tại của bạn so với thị trường tối đa hoặc thị trường khả dụng của bạn. Đây là chỉ số cho biết hiệu quả và hiệu suất của bạn trong thị trường.

5. Tốc độ tăng trưởng

Tốc độ tăng trưởng là tỷ lệ tăng hoặc giảm của số lượng khách hàng hoặc doanh số bán hàng của bạn trong một khoảng thời gian nhất định. Đây là chỉ số cho biết xu hướng và triển vọng của bạn trong thị trường.

6. Tính thời vụ

Đây là mức độ ảnh hưởng của các yếu tố thời gian, như mùa, ngày lễ,... đến nhu cầu và tiêu thụ của khách hàng đối với sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn. Đây là chỉ số cho biết sự biến động và ổn định của thị trường.

Tính thời vụ là mức độ ảnh hưởng của các yếu tố thời gian, như mùa, ngày lễ,... đến nhu cầu và tiêu thụ của khách hàng đối với sản phẩm hoặc dịch vụ

Kết luận

Như vậy, bài viết này đã giới thiệu cho bạn về quy mô thị trường là gì, tầm quan trọng của việc xác định chính xác quy mô thị trường, 4 cách xác định quy mô thị trường, 5 phương pháp xác định quy mô thị trường nhanh và chính xác, quy trình xác định quy mô thị trường qua 3 bước và những yếu tố cần xem xét khi đo lường quy mô thị trường. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn có được cái nhìn toàn diện và chi tiết về quy mô thị trường. Bạn đọc quan tâm nhanh tay đăng ký và theo dõi khoá học marketing trên Unica để có thêm những kỹ năng lập kế hoạch, xác định thị trường, chiến lược kinh doanh.

Cảm ơn và chúc các bạn thành công!