11 cách phát hiện người khác đang nói dối trong vài giây

Ngoài cách giao tiếp tốt hàng ngày việc nói dối là những hành vi thường gặp ở nhiều người. Vậy bạn đã biết cách phát hiện người đang nói dối mình hay chưa? Những biểu hiện như thế nào được coi là đang nói dối. Cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây của UNICA nhé!

1. Tầm quan trọng của việc phát hiện người khác nói dối

Việc phát hiện người khác nói dối là một kỹ năng quan trọng trong cuộc sống. Đây là một kỹ năng giúp cho chúng ta đánh giá được tính chân thật và độ tin cậy của những thông tin mà người khác truyền đạt cho chúng ta. Tuy nhiên, không phải lúc nào việc phát hiện người khác nói dối cũng mang lại lợi ích. Dưới đây là những tầm quan trọng của việc phát hiện người khác nói dối:

- Đảm bảo tính chính xác của thông tin: Nếu bạn có khả năng phát hiện người khác nói dối, bạn sẽ đảm bảo được tính chính xác của thông tin mà người đó truyền đạt cho bạn. Điều này rất quan trọng trong nhiều trường hợp, nhất là trong các tình huống quan trọng như thương lượng, đàm phán, hoặc đưa ra quyết định quan trọng.

- Phòng ngừa gian lận: Khi bạn có khả năng phát hiện người khác nói dối, bạn có thể giúp ngăn chặn hoặc phát hiện sớm các hành vi gian lận, lừa đảo. Điều này rất quan trọng đối với các tổ chức, doanh nghiệp, hoặc cảnh sát trong việc phòng chống tội phạm.

- Tăng tính nhạy cảm và hiểu biết xã hội: Khả năng phát hiện người khác nói dối có thể giúp bạn tăng cường hiểu biết và nhạy cảm với các cách thức giao tiếp khác nhau của con người. Điều này giúp bạn cảm nhận được tâm lý và suy nghĩ của người khác một cách tốt hơn, từ đó giúp cho bạn có thể giao tiếp và xử lý tình huống hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, việc phát hiện người khác nói dối cũng cần được thực hiện một cách cẩn thận, đúng thời điểm và trong bối cảnh phù hợp. Việc quá tin tưởng vào khả năng phát hiện người khác nói dối cũng có thể gây ra những hậu quả không mong muốn, như sự mất tin tưởng hoặc mâu thuẫn giữa các bên.

Người nói dối là người như thế nào?

2. Dấu hiệu của việc nói dối

Cử chỉ, ánh mắt, hành động không tự tin

Khi nói dối trong giao tiếp, con người có thể sử dụng nhiều phương pháp để che giấu sự thật, bao gồm các cử chỉ, hành động và ánh mắt. Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp khi người nói dối:

- Cử chỉ khó kiểm soát: Khi nói dối, người ta thường không kiểm soát được cử chỉ của mình. Ví dụ như vùng mắt, tay chân động đậy, nắm chặt đồ vật, xoa tay, bóp tay hay bàn tay. Các cử chỉ này thường bộc lộ rõ nét hơn khi người ta cảm thấy bị áp lực.

- Khó nhìn thẳng vào mắt: Người ta thường có xu hướng tránh nhìn thẳng vào mắt của đối phương khi nói dối. Điều này do họ sợ bị bại lộ sự thật qua ánh mắt của mình hoặc cảm thấy ngại khi gặp mắt đối diện.

- Lời nói không tự nhiên: Khi nói dối, người ta thường không thể nói một cách tự nhiên và thường phải suy nghĩ kỹ trước khi trả lời câu hỏi hoặc đưa ra thông tin. Họ có thể trả lời vòng vo hoặc lấp liếm, không đủ sự logic hoặc thiếu thuyết phục.

- Thay đổi giọng nói: Khi nói dối, người ta có thể thay đổi giọng nói của mình để làm cho lời nói của mình có vẻ tự nhiên hơn. Ví dụ như họ có thể nói chậm hơn, nhỏ giọng hơn, hoặc thay đổi vị trí cảm âm.

Nói dối không đồng nhất với thông tin đã biết

Trong giao tiếp, nói dối được thể hiện ở việc các thông tin đưa ra không thống nhất, nhất quán. Người nói dối luôn phải suy nghĩ các lý do khác nhau để bao biện. Và tất nhiên tất cả những lý do này không có tính chân thực. 

Liên tục thay đổi giọng nói và cử chỉ trong quá trình giao tiếp

Liên tục thay đổi giọng nói và cử chỉ có thể là một trong những biểu hiện của việc nói dối trong giao tiếp. Thế nhưng nó không chính xác 100% bởi việc thay đổi giọng nói và cử chỉ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, chẳng hạn như cảm xúc, bối rối, hoặc phong cách giao tiếp của từng người.

Tuy nhiên, khi một người liên tục thay đổi giọng nói và cử chỉ khi nói chuyện với bạn, cùng với những biểu hiện khác như tránh ánh mắt, trả lời chậm hoặc không trả lời các câu hỏi cụ thể, hoặc cố che giấu sự thật, có thể là dấu hiệu của việc nói dối.

Chú ý đến các biểu hiện này và cân nhắc các thông tin khác để đưa ra quyết định đúng đắn về việc xem xét người đối diện có nói dối hay không. Tuy nhiên, cần nhớ rằng chỉ dựa trên một vài dấu hiệu không đủ để kết luận một cách chính xác rằng người đó đang nói dối.

Tránh liên kết và chi tiết cụ thể trong câu chuyện

Việc tránh kể chuyện chi tiết có thể là một trong những biểu hiện của việc nói dối, tuy nhiên cần xem xét thêm về ngữ cảnh và các tình huống cụ thể. Dưới đây là một số ví dụ về cách tránh kể chi tiết có thể liên quan đến việc nói dối:

- Không đưa ra thông tin chi tiết về một sự kiện cụ thể: Nếu một người tránh đưa ra thông tin chi tiết về một sự kiện cụ thể mà họ cho rằng sẽ tiết lộ sự thật, có thể là họ đang cố gắng che đậy sự thật hoặc giấu đi một số thông tin quan trọng.

- Đưa ra câu trả lời ngắn gọn và không cụ thể: Nếu một người trả lời câu hỏi bằng cách chỉ đưa ra một câu trả lời ngắn gọn và không cụ thể, có thể là họ đang cố gắng che đậy sự thật và tránh việc đưa ra thông tin chi tiết hơn.

- Tránh đưa ra câu trả lời trực tiếp: Nếu một người tránh trả lời câu hỏi một cách trực tiếp hoặc chuyển hướng cuộc trò chuyện sang một chủ đề khác, có thể là họ đang cố gắng che đậy sự thật và tránh tiết lộ thêm thông tin.

Nói dối rất khó phát hiện bằng mắt thường

3. Cách phát hiện người khác đang nói dối 

Đặt câu hỏi và chú ý phản ứng

Đặt câu hỏi và quan sát phản ứng của người khác có thể giúp phát hiện ra nếu họ đang nói dối. Dưới đây là một số cách thực hiện điều này:

- Đặt câu hỏi chi tiết và nhấn mạnh vào các chi tiết quan trọng: Nếu người đó đang nói dối, họ có thể sẽ tránh trả lời các câu hỏi chi tiết và thường sẽ cố gắng giảm thiểu thông tin. Vì vậy, việc đặt câu hỏi chi tiết và nhấn mạnh vào các chi tiết quan trọng có thể giúp phát hiện ra nếu họ đang nói dối.

- Quan sát ngôn ngữ cơ thể: Ngôn ngữ cơ thể có thể cung cấp nhiều tín hiệu về nếu một người đang nói dối. Nếu họ đang đưa ra câu trả lời khó tin, có thể họ sẽ cố gắng né tránh liên hệ mắt và xoay người ra phía khác. Ngoài ra, họ cũng có thể đặt tay lên miệng hoặc mặt, giả vờ đau đầu hoặc cử chỉ vụng về.

- Quan sát thay đổi trong giọng nói: Nếu một người đang nói dối, giọng nói của họ có thể thay đổi. Ví dụ, họ có thể nói chậm hơn hoặc không rõ ràng hơn so với khi đang nói sự thật. Họ cũng có thể thay đổi giọng điệu của mình để tạo cảm giác tin tưởng hơn.

- Đặt câu hỏi khác nhau: Nếu bạn đặt các câu hỏi khác nhau về cùng một chủ đề và nhận được các câu trả lời khác nhau, đó có thể là một tín hiệu rằng người đó đang nói dối.

Chú ý ngôn ngữ cơ thể

Phát hiện người khác nói dối thông qua ngôn ngữ cơ thể là một kỹ năng quan trọng trong giao tiếp và đôi khi có thể giúp bạn tránh được những rủi ro trong cuộc sống. Dưới đây là một số biểu hiện của người nói dối thông qua ngôn ngữ cơ thể:

- Thay đổi cử chỉ: Người ta thường có xu hướng thay đổi cử chỉ của mình khi nói dối, ví dụ như xoa tay, cúi đầu, vắt tay hoặc nắm chặt đồ vật. Điều này có thể cho thấy họ đang cố gắng che giấu điều gì đó hoặc cảm thấy bất an.

- Thay đổi ánh mắt: Cách nhận biết người nói dối qua ánh mắt. Khi nói dối, người ta thường sẽ không nhìn thẳng vào mắt người khác và sẽ tránh ánh mắt của người khác. Họ có thể nhìn sang trái hoặc phải, hoặc nhìn xuống đất để tránh ánh mắt của đối phương.

- Thay đổi cách ngồi hoặc đứng: Khi nói dối, người ta thường sẽ có cử chỉ và cách ngồi hoặc đứng khác với khi nói thật. Họ có thể xoay người, đưa tay vào túi quần hoặc thay đổi tư thế để che giấu sự thật.

- Thay đổi giọng nói: Khi nói dối, người ta có thể thay đổi giọng nói của mình để làm cho lời nói của mình có vẻ tự nhiên hơn. Ví dụ như họ có thể nói chậm hơn, nhỏ giọng hơn, hoặc thay đổi vị trí cảm âm.

- Khuôn mặt và biểu cảm: Khi nói dối, người ta thường có biểu cảm khác với khi nói thật. Họ có thể mỉm cười giả tạo hoặc có những nét mặt khác với thái độ của họ. Điều này có thể cho thấy họ đang cố gắng che giấu sự thật.

Cách phát hiện người nói dối thông qua ngôn ngữ cơ thể

Tập trung vào lời nói

Một phân tích tổng hợp cho thấy rằng mặc dù mọi người thường dựa vào các dấu hiệu hợp lệ để phát hiện lời nói dối, nhưng vấn đề có thể nằm ở điểm yếu của những dấu hiệu này là chỉ báo lừa dối ngay từ đầu.

Một số dấu hiệu lừa dối chính xác nhất mà mọi người chú ý  trong cách phát hiện người khác đang nói dối:

- Nói mơ hồ: Nếu người nói dường như cố ý bỏ qua những chi tiết quan trọng, thì có thể là do họ đang nói dối.

- Giọng nói không chắc chắn: Nếu người đó có vẻ không chắc chắn hoặc không an toàn, họ có nhiều khả năng bị cho là nói dối.

- Sự thờ ơ: Nhún vai, thiếu biểu cảm và tư thế buồn chán có thể là dấu hiệu của việc nói dối vì người đó đang cố gắng tránh truyền đạt cảm xúc và những điều có thể xảy ra.

- Suy nghĩ quá nhiều : Nếu cá nhân đó dường như đang suy nghĩ quá nhiều để điền vào các chi tiết của câu chuyện, thì đó có thể là do họ đang lừa dối bạn.

Cảm xúc chậm hơn lời nói

Cách nhận biết nói dối là thông qua cảm xúc của lời nói. Thông thường cảm xúc sẽ trước những lời nói, ví dụ như họ nói xong mới mỉm cười thì khi đó chính họ đang nói dối.

Hạn chế cử động

Khi bạn đang nói dối thì bạn không thể kiểm soát được cử chỉ cũng như hành động của mình. Vậy nên những người biết nói dối họ sẽ hạn chế chuyển động và giữ yên cơ thể ở một mức.

Hơi quay lưng lại với bạn

Khi giao tiếp chúng ta có thể tránh được ánh mắt của đối phương nhưng cơ thể luôn hướng về họ. Tuy nhiên nếu đối tượng giao tiếp lại quay lưng về bạn có thể họ đang che giấu điều gì hoặc họ không cảm thấy thoải mái.

Cầm chặt một món đồ

 Người nói dối luôn cảm thấy mình luôn bị tấn công lúc nào, họ sẽ cầm chặt hay bám vào một vật gì chắc chắn để cho mình cảm giác an toàn. Đây là hành vi tự nhiên

Cách nhận biết người khác nói dối thông qua cử chỉ và ánh mắt

Lấy tay che miệng

Theo một nghiên cứu cho biết dấu hiệu dễ nhận biết nhất để phát hiên người nói dối đó chính là họ vô thức che một số bộ phận trên mặt như che miệng, mắt.  Đây là một phản ứng tâm lý tự nhiên của con người. Căn cứ vào đây khi bạn cần phân biệt người thật lòng hay giả tạo.

Chúng ta biết rằng những cử chỉ không thể kiểm soát có thể tố cáo một người đang nói dối. Tuy nhiên, điều ngược lại cũng đúng: vì những người nói dối biết về dấu hiệu này, nên họ có ý thức hạn chế chuyển động và giữ cơ thể yên nhất ở mức có thể.

Biểu cảm lâu hơn 5s

Thông thường những biểu cảm như sự ngạc nhiên, vui mừng... biểu cảm không sau 5s. Nếu trong trường hợp người giao tiếp với bạn có biểu cảm lâu hơn sau 5s chứng tỏ họ đang nói dối bạn. Hãy chú ý khi người đó vẫn mãi giữ một biểu cảm khuôn mặt sau khi nghe câu chuyện của bạn

Trả lời bằng từ ngữ của câu hỏi

Việc sử dụng hay chọn lựa từ ngữ trong câu trả lời nói lên nhiều điều. Nếu đối phương diễn đạt những từ ngữ giống hết câu hỏi bạn đưa ra như vậy chứng tỏ họ không thoải mái vì chuẩn bị phải nói dối. Họ luôn bám sát vào câu hỏi của sợ việc nói thêm sẽ lộ ra những điều không thật. Đồng thời cách lặp lại như vậy cũng giúp họ có thời gian chuẩn bị câu trả lời hợp lý hơn.

Yêu cầu họ kể ngược lại câu chuyện của họ

Phát hiện nói dối có thể được coi là một quá trình thụ động. Mọi người có thể cho rằng họ chỉ có thể quan sát ngôn ngữ cơ thể và biểu hiện trên khuôn mặt của kẻ nói dối tiềm năng để phát hiện ra những lời “nói” rõ ràng. Bằng cách tiếp cận tích cực hơn để phát hiện ra những lời nói dối, bạn có thể mang lại kết quả tốt hơn.

Một số nghiên cứu đã gợi ý rằng việc yêu cầu mọi người báo cáo câu chuyện của họ theo thứ tự ngược lại thay vì thứ tự thời gian có thể làm tăng độ chính xác của việc phát hiện nói dối. Các dấu hiệu bằng lời nói và không lời phân biệt giữa nói dối và nói thật có thể trở nên rõ ràng hơn khi tải trọng nhận thức tăng lên. 

Tổng hợp những cách phát hiện người khác đang nói dối mà UNICA chia sẻ phần trên hy vọng mang lại cho bạn cách nhìn, phát hiện ra đối tượng giao tiếp có nói dối để áp dụng vào cuộc sống thực tế. Thông qua những biểu hiện này bạn có thể nắm bắt tâm lý người đối diện chính xác hơn cả.

Bạn đọc muốn biết thêm nhiều kiến thức cũng như kỹ năng giao tiếp hãy tham khảo thêm các lớp học giao tiếp có trên Unica bạn nhé.