Khởi nghiệp với số vốn khiêm tốn không còn là rào cản quá lớn trong thời đại số. Điều quan trọng là bạn biết cách lựa chọn mô hình kinh doanh phù hợp, tối ưu chi phí và tận dụng tối đa nguồn lực sẵn có. Bài viết này sẽ giới thiệu đến bạn những mô hình khởi nghiệp ít vốn nhưng mang lại lợi nhuận cao, dự báo sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong năm 2025.
Với các ý tưởng thiết thực, dễ triển khai và phù hợp với xu hướng tiêu dùng hiện đại, bạn sẽ có thêm nhiều lựa chọn khả thi để biến ước mơ kinh doanh thành hiện thực mà không phải lo ngại áp lực tài chính ban đầu.
Mô hình khởi nghiệp là gì?
Mô hình khởi nghiệp được xem như một bản kế hoạch chi tiết nhằm xây dựng và phát triển doanh nghiệp để tạo ra doanh thu và lợi nhuận. Nó không chỉ giúp nhận diện những cơ hội tiềm năng mà còn thiết lập nền tảng vững chắc để doanh nghiệp có thể vượt qua giai đoạn khó khăn ban đầu.
Mô hình kinh doanh khởi nghiệp là gì?
Mô hình khởi nghiệp bao quát tất cả các khía cạnh mà các nhà đầu tư dự kiến sẽ phát triển trong tương lai, bao gồm đối tượng khách hàng, giá trị cốt lõi, tài nguyên chính, và các nguồn doanh thu. Qua đó, mọi thành viên trong công ty có thể cùng chia sẻ một tầm nhìn và hợp tác hiệu quả để hướng tới mục tiêu chung.
Gợi ý mô hình khởi nghiệp ít vốn nhưng hiệu quả
Mô hình bán hàng trực tuyến (online)
Bán hàng trực tuyến hay bán hàng online tức là bạn bán sản phẩm hay dịch vụ của mình chủ yếu trên mạng ở các kênh như: mạng xã hội, sàn thương mại điện tử, website,... Ưu điểm của mô hình kinh doanh này đó là tiết kiệm đáng kể chi phí thuê mặt bằng, tiếp cận được lượng lớn khách hàng tiềm năng, dễ dàng đưa sản phẩm/ dịch vụ đến gần với với khách hàng,...
Nếu bạn đang có ý định lựa chọn mô hình khởi nghiệp online để tự kinh doanh, hãy thật chú ý đến khâu quảng cáo và khâu vận chuyển. Khách hàng sẽ cảm thấy khó chịu nếu như hàng giao lâu hoặc giao không cẩn thận, hãy đảm bảo hàng hóa được giao đến tay khách hàng nguyên vẹn và đúng hẹn.
Kinh doanh online đang bùng nổ trong vài năm trở lại đây
Mô hình kinh doanh trực tiếp (D2C)
Mô hình D2C là mô hình khởi nghiệp vô cùng quen thuộc mà có lẽ không ai là không biết đến. Đối với mô hình này, người bán sẽ bán hàng trực tiếp cho khách hàng qua hệ thống phân phối, đại lý, kênh trung gian hay tại điểm bán hàng. Ưu điểm của bán hàng trực tiếp là: Khách hàng được kiểm tra sản phẩm chính hãng và chất lượng. Từ đó, cảm thấy tin tưởng và yên tâm hơn khi mua.
Mô hình bán hàng trực tiếp phù hợp với những ngành nghề kinh doanh như: điện tử, điện máy, điện lạnh, chăm sóc sức khỏe,...
Mô hình kinh doanh lưu động
Trong số các mô hình khởi nghiệp thì mô hình kinh doanh lưu động đang rất hot thời gian gần đây. Đây là mô hình kinh doanh khá thú vị vì người kinh doanh không cần phải cố định một chỗ mà có thể linh hoạt di chuyển chỗ này chỗ kia. Điều này tạo lợi thế cho bài toán chi phí, thay vì tốn tiền xây dựng người bán sẽ đầu tư một chiếc xe lưu động để di chuyển được đến những điểm bán mong muốn để sao thu hút được nhiều khách hàng nhất.
Mô hình kinh doanh lưu động được nhiều trẻ ưu thích
Mô hình Freemium
Là sự kết hợp giữa "Free" (miễn phí) và "Premium" (cao cấp). Startup cung cấp phiên bản cơ bản của sản phẩm/dịch vụ miễn phí để thu hút lượng lớn người dùng, sau đó khuyến khích họ nâng cấp lên phiên bản trả phí để có thêm tính năng nâng cao, không quảng cáo, hoặc trải nghiệm tốt hơn.
Đặc điểm:
- Giúp giảm rào cản gia nhập, thu hút người dùng nhanh chóng.
- Thử thách lớn nhất là chuyển đổi người dùng miễn phí thành người dùng trả phí.
- Cần có sự cân bằng giữa giá trị của phiên bản miễn phí và phiên bản trả phí.
Ví dụ: Dropbox (lưu trữ đám mây), Spotify (âm nhạc với quảng cáo), Evernote (ghi chú), LinkedIn (mạng xã hội nghề nghiệp).
Mô hình Freemium thu hút người dùng
Mô hình kinh doanh sản phẩm handmade, thủ công
Mô hình khởi nghiệp kinh doanh sản phẩm handmade, thủ công đang là xu hướng được nhiều bạn trẻ lựa chọn khi bắt đầu khởi nghiệp với số vốn nhỏ. Các mặt hàng như đồ trang sức thủ công, nến thơm, xà phòng handmade, thiệp, quà tặng cá nhân hóa… đều có sức hút lớn nhờ tính độc đáo và mang dấu ấn cá nhân. Bạn hoàn toàn có thể bắt đầu từ chính sở thích, kỹ năng khéo tay của bản thân để tạo ra sản phẩm chất lượng, giá trị cao nhưng chi phí nguyên liệu không lớn.
Nhờ các kênh bán hàng trực tuyến, mạng xã hội và sàn thương mại điện tử, bạn dễ dàng tiếp cận khách hàng tiềm năng mà không cần cửa hàng cố định. Điều quan trọng là duy trì được sự sáng tạo, đầu tư hình ảnh bắt mắt và chăm sóc khách hàng tốt để xây dựng thương hiệu handmade riêng, từ đó mở rộng quy mô kinh doanh bền vững.
Kinh doanh sản phẩm handmade, thủ công được nhiều người trẻ lựa chọn để khởi nghiệp
Mô hình kinh doanh khách sạn cho thú cưng
Nếu yêu thích thú cưng hoặc học ngành thú y tại trường đại học bạn có thể cân nhắc lựa chọn mô hình khởi nghiệp kinh doanh shop thú cưng kết hợp khách sạn cho thú cưng lưu trú. Mô hình kinh doanh này rất đơn giản, việc của bạn chỉ là xây dựng các chuồng để cho thú cưng ở, cung cấp đồ ăn và chỗ vui chơi cho chúng.
Khi khách hàng sử dụng dịch vụ này, họ sẽ trả phí cho dịch vụ lưu trú trong một khoảng thời gian ngắn. Nhiệm vụ của bạn là cho thú cưng ăn đúng bữa, vui chơi, dọn dẹp khu vệ sinh, chăm sóc y tế hay thậm chí là đưa chúng đi dạo,... Để phát triển mô hình kinh doanh khách sạn thú cưng thành công đòi hỏi bạn phải là người yêu động vật, chăm sóc tận tâm làm sao cho thú cưng cảm thấy thoải mái và tiện nghi nhất. Như vậy khách hàng mới tin tưởng để gắn bó với bạn lâu dài.
Nếu bạn là người yêu thú cưng thì mô hình kinh doanh này rất phù hợp
Mô hình tiếp thị liên kết – Affiliate Marketing
Đây là mô hình khởi nghiệp ít vốn, trong đó bạn (affiliate) kiếm tiền hoa hồng bằng cách quảng bá sản phẩm hoặc dịch vụ của một công ty khác. Bạn sẽ tạo nội dung (bài viết blog, video review, so sánh giá) và đặt một đường link theo dõi đặc biệt. Khi khách hàng nhấp vào link và thực hiện mua hàng, bạn sẽ nhận được hoa hồng.
- Ưu điểm: Rủi ro cực thấp, không cần tạo sản phẩm, không cần lo vận hành hay chăm sóc khách hàng.
- Phù hợp với: Các content creator, blogger, reviewer có chuyên môn về một lĩnh vực nhất định.
Tiếp thị liên kết là mô hình khởi nghiệp mới nổi thời gian ngắn gần đây
Mô hình Dropshipping (Bán hàng bỏ qua khâu vận chuyển)
Đây là mô hình khởi nghiệp kinh doanh thương mại điện tử mà ở đó, cửa hàng của bạn không cần lưu giữ sản phẩm trong kho. Khi có khách đặt hàng, bạn sẽ chuyển đơn hàng và thông tin khách hàng cho một bên thứ ba (nhà cung cấp, nhà sản xuất) và họ sẽ trực tiếp vận chuyển hàng đến cho khách. Lợi nhuận của bạn là chênh lệch giữa giá bán và giá gốc từ nhà cung cấp.
- Ưu điểm: Vốn đầu tư ban đầu thấp, không rủi ro tồn kho, linh hoạt về địa điểm làm việc.
- Phù hợp với: Những người mới bắt đầu kinh doanh online, muốn thử nghiệm thị trường ngách.
Mô hình kinh doanh Dropshipping hạn chế được tình trạng tồn kho
Mô hình kinh doanh tính phí theo dịch vụ
Đây là mô hình kinh doanh dựa trên việc thu phí khách hàng một khoản cố định hoặc tính phí linh hoạt theo từng giao dịch thành công. Các doanh nghiệp áp dụng hình thức này kiếm tiền bằng cách lấy một phần trăm hoa hồng trên mỗi giao dịch được thực hiện. Ví dụ điển hình cho mô hình này là các cổng thanh toán trực tuyến như Stripe, PayPal hay PayU.
Mô hình kinh doanh tính phí theo dịch vụ
Mô hình kinh doanh 1 đổi 1 (One-for-One)
Mô hình kinh doanh 1 đổi 1 (One-for-One) là một hình thức kinh doanh kết hợp giữa lợi nhuận và trách nhiệm xã hội. Hiểu đơn giản tức là khi một khách hàng mua sản phẩm hoặc dịch vụ, công ty sẽ trao tặng một sản phẩm hoặc dịch vụ tương đương cho những người có hoàn cảnh khó khăn. Đây là mô hình được nhiều doanh nghiệp áp dụng để vừa thúc đẩy doanh số, vừa tạo ra tác động tích cực cho cộng đồng.
Trong một thị trường đầy cạnh tranh, mô hình khởi nghiệp này giúp doanh nghiệp khác biệt và tạo được ấn tượng mạnh với khách hàng. Vì vậy mà hiện nay, mô hình kinh doanh này cũng được đánh giá là khá lý tưởng để cho người mới khởi nghiệp lựa chọn.
Mô hình kinh doanh dựa vào quảng cáo
Mô hình này được áp dụng rộng rãi bởi các ông lớn trong lĩnh vực mạng xã hội ví dụ như Facebook, Tiktok,... và công cụ tìm kiếm điển hình là Google. Họ sẽ thu thập dữ liệu về sở thích và lịch sử tìm kiếm của người dùng để hiển thị những quảng cáo phù hợp nhất. Nguồn thu chính của họ đến từ việc bán không gian quảng cáo trên các nền tảng trực tuyến này.
Mô hình nhượng quyền thương hiệu
Trong mô hình nhượng quyền, người mua (gọi là franchisee – thường là chủ cửa hàng) được phép sử dụng thương hiệu, quy trình hoạt động và cả mô hình kinh doanh của người bán (gọi là franchisor – thường là một doanh nghiệp lớn hơn). Ví dụ như Mixue, Kfc,...
Mô hình nhượng quyền thương hiệu
Mô hình kinh doanh hàng hóa ảo
Mô hình khởi nghiệp kinh doanh hàng hóa ảo nghe thì có vẻ xa lạ nhưng lại là mô hình kinh doanh có khả năng thành công rất cao. Bởi nó nhắm tới một số đối tượng khách hàng nhất định đang có nhu cầu mua sản phẩm rất cao.
Kinh doanh theo mô hình này, bạn sẽ phải sở hữu một gian hàng bán các vật phẩm trong game ảo, không tồn tại ngoài đời thực. Các sản phẩm này thường là: vũ khí, skin nhân vật, trang phục, thú cưng,... trong trò chơi điện tử online. Người chơi game cần vật phẩm nào sẽ vào gian hàng tìm mua vật phẩm đó. Giao dịch thực hiện bằng tiền công khai và hợp pháp.
Lưu ý khi khởi nghiệp với số vốn ít
- Xác định khách hàng mục tiêu: Điều đầu tiên bạn cần làm trước khi bắt tay vào kinh doanh bất kỳ sản phẩm hay dịch vụ nào chính là hiểu rõ khách hàng. Bạn phải xây dựng được chân dung khách hàng mục tiêu: họ là ai, độ tuổi, thu nhập, nhu cầu, thói quen mua sắm và sở thích ra sao. Khi bạn hiểu khách hàng muốn gì, bạn sẽ dễ dàng lựa chọn sản phẩm phù hợp, định giá hợp lý và xây dựng chiến lược bán hàng hiệu quả hơn.
- Chọn sản phẩm/dịch vụ phù hợp: Tiếp theo, hãy cân nhắc kỹ sản phẩm hoặc dịch vụ bạn định kinh doanh. Hãy ưu tiên những mặt hàng có chất lượng đảm bảo, nguồn gốc minh bạch và quan trọng nhất: có điểm khác biệt so với đối thủ. Một sản phẩm độc đáo, sáng tạo hoặc cá nhân hóa theo nhu cầu riêng của khách hàng sẽ giúp bạn cạnh tranh tốt hơn và giữ chân khách hàng lâu dài.
- Chuẩn bị kế hoạch vốn rõ ràng: Vốn là yếu tố then chốt trong bất kỳ mô hình khởi nghiệp nào, đặc biệt là kinh doanh nhỏ lẻ. Bạn nên lập kế hoạch tài chính chi tiết: vốn ban đầu, chi phí vận hành, doanh thu kỳ vọng, lợi nhuận và quỹ dự phòng rủi ro. Việc quản lý vốn minh bạch ngay từ đầu sẽ giúp bạn chủ động ứng phó khi thị trường biến động.
- Xây dựng chiến lược tiếp thị thông minh: Dù ý tưởng hay đến đâu, bạn vẫn cần một kế hoạch marketing rõ ràng để đưa sản phẩm/dịch vụ đến gần hơn với khách hàng. Hãy tận dụng mạng xã hội, các kênh online miễn phí để giới thiệu và lan tỏa thương hiệu cá nhân. Nếu có điều kiện, bạn có thể chạy quảng cáo, phát triển fanpage, tổ chức chương trình khuyến mãi hoặc ưu đãi dành cho khách hàng đầu tiên. Điều quan trọng là hãy tạo ra điểm chạm để khách hàng biết bạn đang kinh doanh sản phẩm/dịch vụ gì và tại sao họ nên thử.
Tóm lại, một khởi đầu chỉ cần vốn nhỏ nhưng tư duy và kế hoạch phải rõ ràng, chi tiết. Khi bạn xác định được khách hàng, sản phẩm, vốn và chiến lược tiếp cận phù hợp — khả năng thành công sẽ cao hơn rất nhiều.
Kết Luận
Việc lựa chọn và xây dựng một mô hình khởi nghiệp vững chắc chính là bước đi chiến lược, quyết định đến 80% khả năng thành công của một startup. Hãy dành thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng, lựa chọn thông minh và can đảm thử nghiệm để tìm ra con đường phù hợp nhất cho doanh nghiệp của bạn.
