Năng lực cốt lõi được xem là yếu tố then chốt để doanh nghiệp tạo ra lợi thế cạnh tranh, phát triển bền vững hơn những doanh nghiệp khác. Đặc biệt trong bối cảnh thị trường đầy biến động, doanh nghiệp càng phải xác định được năng lực cốt lõi để tạo ra được giá trị đặc biệt giúp phát triển vững vàng trước thách thức. Vậy năng lực cốt lõi là gì? Đặc điểm chính như thế nào? Cùng Unica khám phá nội dung bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn vấn đề này.
Năng lực cốt lõi là gì?
Năng lực cốt lõi (Core Competencies) là những yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp tạo ra lợi thế cạnh tranh và phát triển bền vững trên thị trường. Những yếu tố này có thể bao gồm: kiến thức chuyên môn, kỹ năng đặc biệt và năng lực độc đáo, giúp công ty nổi bật và khác biệt so với các đối thủ trong cùng ngành. Các lý thuyết quản trị hiện đại cho rằng, để duy trì sự thành công trong một môi trường cạnh tranh khốc liệt, doanh nghiệp cần xác định, phát triển và tối ưu hóa các năng lực cốt lõi của mình một cách hiệu quả.
Năng lực cốt lõi là gì?
Năng lực cốt lõi của doanh nghiệp có thể biểu hiện dưới hình thức các sản phẩm nổi bật, dịch vụ đặc trưng hoặc những yếu tố độc đáo khác tạo ra sự thu hút mạnh mẽ đối với khách hàng. Đây chính là chiến lược kinh doanh thiết yếu để khẳng định giá trị thương hiệu, giúp doanh nghiệp gây dựng lòng tin với khách hàng hiện tại và thu hút khách hàng mới. Việc nắm bắt và phát huy những năng lực này không chỉ giúp củng cố uy tín mà còn tạo cơ hội mở rộng kinh doanh thông qua các chiến dịch marketing và bán hàng sáng tạo.
Đặc điểm năng lực cốt lõi của doanh nghiệp
Đặc điểm của năng lực cốt lõi là gì là vấn đề được rất nhiều người quan tâm. Theo tờ Harvard Business Review, có 3 tiêu chí quan trọng mà một hoạt động kinh doanh cần phải đáp ứng để được xem là năng lực cốt lõi:
-
Mở ra được cơ hội tiếp cận nhiều thị trường khác nhau.
-
Tạo ra giá trị vượt trội cho khách hàng hoặc người tiêu dùng.
-
Không dễ bị sao chép hoặc bắt chước.
Một ví dụ điển hình là Apple với công nghệ chip M1 của mình. Apple đã phát triển chip M1, với hiệu suất mạnh mẽ và khả năng tiết kiệm năng lượng tuyệt vời, giúp các thiết bị như MacBook và iPad hoạt động mượt mà, tiết kiệm điện và tăng thời gian sử dụng. Đây cũng là sự khác biệt rõ rệt so với các sản phẩm của đối thủ.
Công nghệ chip M1 không chỉ giúp Apple nâng cao hiệu suất của các thiết bị mà còn xây dựng được một lợi thế cạnh tranh lâu dài. Đặc biệt, việc Apple sở hữu công nghệ độc quyền này khiến các đối thủ khó có thể sao chép hay theo kịp, từ đó tạo ra giá trị vượt trội cho người dùng và củng cố vị thế của Apple trên thị trường máy tính và điện tử tiêu dùng toàn cầu.
Năng lực cốt lõi của doanh nghiệp giúp tăng lợi thế cạnh tranh hơn so với đối thủ
Tầm quan trọng năng lực cốt lõi của doanh nghiệp
Bên cạnh khái niệm năng lực cốt lõi là gì? Đặc điểm? Thì yếu tố vai trò của năng lực cốt lõi là gì cũng được rất nhiều người trong lĩnh vực này quan tâm. Cụ thể vai trò của năng lực cốt lõi trong doanh nghiệp đó là:
-
Hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu hóa việc phân bổ và sử dụng nguồn lực: Năng lực cốt lõi có khả năng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa việc phân bổ và sử dụng nguồn lực. Từ đó, tiết kiệm chi phí hơn rất nhiều. Ví dụ, đối với các hoạt động không mang lại lợi thế cạnh tranh lâu dài, việc thuê ngoài có thể là một chiến lược thông minh. Điều này cũng giúp doanh nghiệp xác định rõ các tiêu chí tuyển dụng và chương trình đào tạo, từ đó phát triển đội ngũ nhân sự phù hợp để tăng cường năng lực cốt lõi.
-
Giảm thiểu rủi ro từ thị trường: Khi doanh nghiệp đạt sự xuất sắc trong các lĩnh vực quan trọng, họ có thể duy trì ổn định và phát triển bền vững. Chẳng hạn, Zappos - một công ty bán lẻ trực tuyến nổi tiếng với dịch vụ khách hàng tuyệt vời, luôn giữ được sự trung thành của khách hàng và giảm thiểu chi phí liên quan đến khiếu nại hay mất khách nhờ phát triển hệ thống chăm sóc khách hàng toàn diện.
-
Kết nối doanh nghiệp với khách hàng: Nhờ có năng lực cốt lõi, khách hàng dễ dàng nhận ra giá trị mà doanh nghiệp mang lại và mong muốn xây dựng mối quan hệ lâu dài với thương hiệu. Tesla là một ví dụ điển hình với sự tin tưởng của khách hàng vào khả năng đổi mới và tính bền vững của các sản phẩm xe điện và công nghệ tiên tiến.
-
Tạo động lực cho đội ngũ nhân viên: Khi nhân viên nhận thức rõ về sứ mệnh và giá trị cốt lõi của công ty, họ sẽ cảm thấy tự hào và mong muốn được cống hiến nhiều hơn. Điều này cũng giúp khách hàng an tâm hơn khi lựa chọn sản phẩm, vì họ biết rằng họ đang sở hữu những giải pháp tối ưu và tiên tiến nhất trên thị trường.
4 Tiêu chí đánh giá năng lực của doanh nghiệp
Để đánh giá năng lực của một doanh nghiệp, chúng ta cần dựa vào những tiêu chí quan trọng giúp xác định khả năng cạnh tranh và vị thế trên thị trường. Vậy tiêu chí đánh giá năng lực cốt lõi là gì? Dưới đây là 4 yếu tố then chốt:
Mang lại giá trị
Năng lực của doanh nghiệp phải tạo ra giá trị rõ rệt, không chỉ cho khách hàng mà còn cho các bên liên quan như đối tác, cổ đông và cộng đồng. Giá trị này có thể thể hiện qua các sản phẩm, dịch vụ sáng tạo, hoặc trải nghiệm khách hàng tốt. Doanh nghiệp có năng lực mạnh mẽ là những doanh nghiệp có khả năng giải quyết mọi vấn đề và đáp ứng nhu cầu của thị trường một cách hiệu quả.
Năng lực của doanh nghiệp phải tạo ra giá trị rõ rệt
Tính quý hiếm
Tính quý hiếm là một trong những yếu tố then chốt để đánh giá năng lực cốt lõi. Những năng lực quý hiếm thường là kết quả của các yếu tố đặc biệt như công nghệ độc quyền, kinh nghiệm lâu năm, hay mối quan hệ đối tác chiến lược. Khi một năng lực chỉ có ở một hoặc một số ít doanh nghiệp, nó sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh đáng kể cho những tổ chức đó. Tuy nhiên, nếu nhiều công ty phát triển cùng một năng lực, sự cạnh tranh sẽ trở nên khốc liệt và không có ai thực sự nổi bật.
Vì vậy, doanh nghiệp cần tự đặt câu hỏi: Có bao nhiêu công ty đang sở hữu năng lực này? Sản phẩm và dịch vụ của doanh nghiệp mình có thể tạo ra sự khác biệt rõ rệt so với đối thủ không?
Không thể sao chép
Ngoài những tiêu chí trên, năng lực cốt lõi của doanh nghiệp cũng cần phải có sự độc đáo và phải khó sao chép. Năng lực cốt lõi có thể là sự kết hợp đặc biệt giữa công nghệ, quy trình vận hành, văn hóa doanh nghiệp hay mô hình kinh doanh sáng tạo nhưng phải tuyệt đối không dễ sao chép. Khi năng lực này không dễ để đối thủ sao chép, doanh nghiệp sẽ có thể duy trì được lợi thế cạnh tranh trong thời gian dài.
Không thể thay thế
Năng lực cốt lõi của doanh nghiệp phải là yếu tố không thể thay thế được trong mắt khách hàng và thị trường. Đó là những khả năng mà đối thủ không thể dễ dàng thay thế bằng các giải pháp khác. Khi doanh nghiệp có năng lực không thể thay thế, họ sẽ xây dựng được sự trung thành từ khách hàng và duy trì vị trí dẫn đầu trên thị trường.
Năng lực cốt lõi của doanh nghiệp phải là yếu tố không thể thay thế
Ưu và nhược điểm của năng lực cốt lõi
Như đã nói, năng lực cốt lõi đóng vai trò then chốt trong việc tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, giống như bất kỳ chiến lược hay nguồn lực nào, năng lực cốt lõi cũng tồn tại cả ưu điểm lẫn nhược điểm.
Ưu điểm
-
Khó bị sao cheps do cần nguồn lực và thời gian đầu tư lớn.
-
Giúp doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh lâu dài, đối thủ khó theo kịp.
-
Dễ dàng ứng dụng linh hoạt vào nhiều dòng sản phẩm và ngành nghề khác nhau.
-
Tăng cường giá trị thương hiệu, hỗ trợ định hình chiến lược marketing hiệu quả.
Nhược điểm
-
Nguy cơ khiến doanh nghiệp bám víu vào những năng lực đã lỗi thời.
-
Làm giảm khả năng thích ứng và thay đổi của doanh nghiệp.
-
Đòi hỏi sự đầu tư liên tục về thời gian, tài chính và nhân lực để duy trì.
-
Tập trung quá mức vào năng lực chính có thể khiến doanh nghiệp bỏ quên các chiến lược phát triển tổng thể.
Cách xác định năng lực cốt lõi trong doanh nghiệp
Việc nhận diện đúng năng lực cốt lõi là chìa khóa để doanh nghiệp khẳng định vị thế và tạo dựng lợi thế cạnh tranh bền vững. Để xác định chính xác đâu là năng lực cần tập trung phát triển, doanh nghiệp có thể thực hiện theo quy trình sau:
Nhìn lại sứ mệnh doanh nghiệp
Sứ mệnh doanh nghiệp không chỉ là lời tuyên ngôn mà còn là kim chỉ nam cho mọi chiến lược và hành động. Việc rà soát và phân tích sứ mệnh giúp doanh nghiệp hiểu rõ mục tiêu dài hạn và giá trị mình muốn mang lại cho xã hội, từ đó dễ dàng định hướng những năng lực nổi bật cần giữ vững và phát huy.
Năng lực cốt lõi là chìa khóa để doanh nghiệp khẳng định vị thế
Đánh giá mức độ quan trọng với khách hàng
Năng lực cốt lõi cần xuất phát từ những giá trị mà khách hàng thực sự trân trọng. Để làm được điều này, doanh nghiệp nên chủ động khảo sát, lắng nghe phản hồi từ khách hàng: Điều gì khiến họ lựa chọn sản phẩm, dịch vụ của bạn? - Là chất lượng, dịch vụ, hay trải nghiệm độc đáo? Hiểu rõ nhu cầu và kỳ vọng của khách hàng sẽ giúp doanh nghiệp xác định đâu là thế mạnh cần tập trung.
Đánh giá năng lực cốt lõi hiện tại
Doanh nghiệp cần thực hiện một cuộc kiểm kê toàn diện các nguồn lực nội bộ, bao gồm nhân sự, công nghệ, quy trình vận hành, tài chính,... Việc này có thể thông qua khảo sát nội bộ, đánh giá chuyên môn từng phòng ban, hoặc đối chiếu hiệu quả hoạt động. Góc nhìn từ đội ngũ nhân viên, khách hàng lẫn đối tác sẽ đem đến cái nhìn khách quan cho doanh nghiệp về những điểm mạnh sẵn có.
So sánh với tiêu chí của năng lực cốt lõi
Theo lý thuyết, một năng lực cốt lõi cần đáp ứng 3 tiêu chí: (1) Khó bị sao chép, (2) Khó thay thế bằng sản phẩm/dịch vụ khác, (3) Tạo giá trị vượt trội cho khách hàng. Doanh nghiệp cần đối chiếu năng lực nội tại với 3 tiêu chí này để sàng lọc đâu là thế mạnh thực sự, tránh nhầm lẫn giữa năng lực bình thường và năng lực cốt lõi.
Xác định các công việc có thể thuê ngoài
Cuối cùng, sau khi đã xác định năng lực cốt lõi, doanh nghiệp cần phân biệt rõ đâu là hoạt động nên giữ lại, đâu là công việc có thể thuê ngoài. Những hoạt động không liên quan đến năng lực cốt lõi, không tạo lợi thế cạnh tranh thì có thể giao cho bên thứ ba nhằm tiết kiệm chi phí và tập trung nguồn lực vào các thế mạnh trọng yếu.
Xác định hoạt động quan trọng liên quan đến năng lực cốt lõi
5 Ví dụ về năng lực cốt lõi của doanh nghiệp lớn
Để hiểu rõ hơn về năng lực cốt lõi của doanh nghiệp, bạn hãy tham khảo ví dụ về năng lực cốt lõi của những doanh nghiệp lớn dưới đây.
FPT
FPT không chỉ đơn thuần là một tập đoàn công nghệ, mà còn là biểu tượng cho sự phát triển bền vững nhờ vào năng lực công nghệ hiện đại và nguồn nhân lực chất lượng cao. Với hàng nghìn kỹ sư, chuyên gia đầu ngành, FPT liên tục đổi mới, cung cấp giải pháp công nghệ toàn diện cho khách hàng trong và ngoài nước.
Viettel
Viettel sở hữu hệ thống hạ tầng viễn thông phủ khắp Việt Nam và vươn xa đến hơn 10 quốc gia. Điều làm nên sự khác biệt của Viettel không chỉ là quy mô, mà còn nằm ở tư duy sáng tạo, khả năng tự nghiên cứu và sản xuất thiết bị công nghệ cao. Chính năng lực này đã giúp Viettel tiên phong chuyển mình thành tập đoàn công nghệ toàn cầu.
Samsung
Samsung là minh chứng sống động cho sức mạnh của việc đổi mới không ngừng. Từ smartphone, TV, đến thiết bị gia dụng, Samsung liên tục dẫn đầu thị trường nhờ vào hệ sinh thái sản phẩm đa dạng và khả năng tối ưu chuỗi cung ứng toàn cầu. Đằng sau thành công đó chính là văn hóa sáng tạo đã ăn sâu vào “DNA” của hãng.
Coca-Cola
Coca-Cola chinh phục thế giới không chỉ nhờ hương vị quen thuộc mà còn nhờ năng lực cốt lõi: xây dựng thương hiệu mạnh mẽ và hệ thống phân phối trải dài hơn 200 quốc gia. Với chiến lược marketing nhất quán và độ phủ thị trường “không đối thủ”, Coca-Cola luôn giữ vững vị trí số 1 trong ngành đồ uống.
VinFast
Dù là tân binh trên bản đồ ô tô thế giới, VinFast gây bất ngờ với năng lực sản xuất siêu tốc và tầm nhìn táo bạo về công nghệ xe điện. Không chỉ chinh phục thị trường nội địa, VinFast còn mạnh dạn vươn ra quốc tế, định hình hình ảnh Việt Nam trên thị trường ô tô toàn cầu với chiến lược “xanh hóa” ấn tượng.
Ví dụ về năng lực cốt lõi của doanh nghiệp
Câu hỏi thường gặp
Câu 1: Điều gì đóng góp vào năng lực cốt lõi của doanh nghiệp?
Năng lực cốt lõi của doanh nghiệp thường được hình thành từ sự kết hợp giữa nhiều yếu tố, bao gồm: nguồn nhân lực chất lượng cao, quy trình vận hành hiệu quả, công nghệ tiên tiến, bí quyết kinh doanh độc quyền và văn hóa doanh nghiệp đặc sắc. Những yếu tố này tạo nên giá trị khác biệt, giúp doanh nghiệp cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường và khó bị sao chép bởi đối thủ.
Câu 2: Năng lực cốt lõi có được đánh giá như nhau giữa các ngành khác nhau không?
Câu trả lời là Không. Năng lực cốt lõi được đánh giá dựa trên đặc thù từng ngành nghề và lĩnh vực kinh doanh. Mỗi ngành sẽ có những tiêu chí riêng để xác định năng lực cốt lõi phù hợp.
Ví dụ: Trong ngành công nghệ, khả năng đổi mới sáng tạo và tốc độ ứng dụng công nghệ mới là yếu tố then chốt. Trong khi đó, ngành dịch vụ lại chú trọng vào chất lượng chăm sóc khách hàng và trải nghiệm người dùng.
Câu 3: Một công ty cần có bao nhiêu năng lực cốt lõi?
Không có con số cố định về số lượng năng lực cốt lõi mà một doanh nghiệp cần có. Thông thường, doanh nghiệp chỉ cần tập trung phát triển từ 1 đến 3 năng lực cốt lõi thật sự nổi bật. Quan trọng nhất là các năng lực này phải đáp ứng đủ ba tiêu chí: (1) Khó bị sao chép, (2) Khó thay thế bằng sản phẩm/dịch vụ khác, (3) Tạo giá trị vượt trội cho khách hàng.
Kết luận
Trên đây là nội dung chia sẻ năng lực cốt lõi là gì cho bạn tham khảo. Có thể khẳng định rằng năng lực cốt lõi chính là “nền tảng sống còn” giúp doanh nghiệp khẳng định vị thế và tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững. Thông qua những phân tích và ví dụ thực tế ở trên, hy vọng bạn đã có thêm nhiều góc nhìn giá trị để nhận diện và phát huy thế mạnh riêng cho doanh nghiệp mình.
