Cổ đông chiến lược là nhóm cổ đông quan trọng, có vai trò thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp. Họ mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng có những hạn chế nhất định. Vậy cổ đông chiến lược là gì? Trong bài viết này, Unica sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về đặc điểm và quy định liên quan đến cổ đông chiến lược. Cùng tìm hiểu ngay.
Cổ đông chiến lược là gì?
Cổ đông chiến lược là những nhà đầu tư trong nước hoặc quốc tế có tiềm lực tài chính vững mạnh và cam kết hợp tác lâu dài với doanh nghiệp thông qua văn bản thỏa thuận. Họ không chỉ cung cấp nguồn vốn mà còn đóng góp vào sự phát triển của doanh nghiệp bằng nhiều cách, chẳng hạn như: chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực quản trị, đào tạo nhân sự và tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Ngoài ra, họ cũng có thể hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh và đảm bảo sự phát triển bền vững.
Cổ đông chiến lược là gì?
Quy định đối với cổ đông chiến lược
Dưới đây là một số quy định dành cho cổ đông chiến lược:
-
Số lượng nhà đầu tư chiến lược tham gia mua cổ phiếu tại doanh nghiệp cổ phần hoá không được vượt quá 3.
-
Thời gian tối thiểu để các nhà đầu tư này nắm giữ cổ phần là 5 năm, tính từ ngày công ty cổ phần nhận Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh lần đầu và chính thức hoạt động theo Luật Doanh nghiệp.
-
Nếu cổ đông chiến lược muốn chuyển nhượng cổ phần trước thời hạn, Đại hội đồng cổ đông sẽ xem xét và đưa ra quyết định. Chỉ khi được Đại hội đồng cổ đông thông qua, giao dịch chuyển nhượng mới được thực hiện.
-
Trong trường hợp mua cổ phần sau khi đấu giá, giá bán không được cao hơn mức đấu thành công thấp nhất tại cuộc đấu giá công khai.
-
Nếu việc mua cổ phần diễn ra trước khi đấu giá, mức giá giao dịch phải thấp hơn giá khởi điểm đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Lợi ích và hạn chế của cổ đông chiến lược trong doanh nghiệp
Trong quá trình phát triển, nhiều doanh nghiệp lựa chọn hợp tác với cổ đông chiến lược như một bước đi chiến lược. Tuy nhiên bên cạnh những lợi ích thì cổ đông chiến lược cũng tồn tại nhược điểm. Vậy cụ thể ưu nhược điểm của cổ đông chiến lược là gì, sau đây Unica sẽ chia sẻ cho bạn.
Lợi ích
Cổ đông chiến lược mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho doanh nghiệp, không chỉ về tài chính mà còn ở nhiều khía cạnh khác nhau:
-
Nâng cao năng lực quản trị và vận hành doanh nghiệp: Với kinh nghiệm sẵn có, cổ đông chiến lược giúp cải thiện cơ cấu quản trị, nâng cao hiệu suất hoạt động và hỗ trợ điều hành công ty một cách hiệu quả hơn.
-
Cung cấp nguồn vốn và hỗ trợ tài chính: Nhờ tiềm lực tài chính mạnh mẽ, các cổ đông chiến lược có thể giúp doanh nghiệp ổn định dòng tiền, mở rộng quy mô sản xuất và đầu tư vào các dự án dài hạn.
-
Ứng dụng công nghệ tiên tiến: Các doanh nghiệp có thể tiếp cận và áp dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất, vận hành và quản lý, từ đó nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.
-
Phát triển nguồn nhân lực: Cổ đông chiến lược không chỉ mang lại vốn mà còn hỗ trợ đào tạo đội ngũ nhân sự, giúp công ty sở hữu nguồn nhân lực chất lượng cao, có chuyên môn sâu và kinh nghiệm thực tiễn.
-
Hỗ trợ chuỗi cung ứng và phát triển thị trường: Họ giúp doanh nghiệp đảm bảo nguồn nguyên vật liệu ổn định, tối ưu hóa quy trình sản xuất và mở rộng mạng lưới phân phối, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường.
-
Chia sẻ rủi ro và tối ưu chiến lược kinh doanh: Khi doanh nghiệp đối mặt với khó khăn, cổ đông chiến lược có thể đóng vai trò cố vấn, đưa ra giải pháp, cùng doanh nghiệp vượt qua thách thức và định hướng phát triển bền vững.
-
Tư vấn chiến lược và hỗ trợ phát triển sản phẩm: Nhờ kiến thức chuyên sâu trong ngành, cổ đông chiến lược có thể đề xuất các mô hình kinh doanh hiệu quả, giúp công ty cải tiến sản phẩm, dịch vụ và tối ưu hóa quy trình kinh doanh.
Nhìn chung, việc có cổ đông chiến lược mang lại lợi ích lớn cho doanh nghiệp, không chỉ về vốn, công nghệ, nhân sự mà còn giúp định hướng chiến lược lâu dài, mở rộng quy mô và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.
Cổ đông chiến lược mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho doanh nghiệp
Hạn chế
Cổ đông chiến lược còn tồn tại một số hạn chế và rủi ro đáng lưu ý:
-
Giảm tính linh hoạt trong quản lý và ra quyết định: Khi có cổ đông chiến lược, doanh nghiệp không còn quyền tự chủ hoàn toàn trong việc đưa ra quyết định quan trọng. Các kế hoạch phát triển, chiến lược kinh doanh hay thay đổi trong bộ máy quản lý đều cần có sự đồng thuận từ các bên liên quan, dẫn đến việc ra quyết định chậm trễ hoặc gặp phải xung đột lợi ích.
-
Nguy cơ mất quyền kiểm soát doanh nghiệp: Trong một số trường hợp, nếu cổ đông chiến lược nắm giữ tỷ lệ cổ phần lớn, họ có thể tác động mạnh đến định hướng kinh doanh, thậm chí thay đổi cơ cấu lãnh đạo, gây ra rủi ro cho chủ doanh nghiệp hoặc đội ngũ sáng lập ban đầu.
-
Chia sẻ lợi ích và phân tán trách nhiệm: Khi có nhiều cổ đông tham gia vào quá trình quản trị, trách nhiệm cũng được chia sẻ. Điều này có thể dẫn đến tình trạng không rõ ràng về quyền hạn, ai chịu trách nhiệm chính trong từng quyết định, từ đó ảnh hưởng đến hiệu quả vận hành của doanh nghiệp.
-
Tốn nhiều thời gian và công sức cho việc điều phối: Doanh nghiệp cần dành nhiều thời gian hơn để thương lượng, đàm phán với cổ đông chiến lược trước khi triển khai bất kỳ thay đổi quan trọng nào. Điều này có thể làm chậm tiến trình phát triển, đặc biệt trong những tình huống đòi hỏi sự linh hoạt và phản ứng nhanh chóng.
-
Khó khăn trong việc giữ bí mật kinh doanh và bảo mật thông tin: Khi có cổ đông chiến lược, doanh nghiệp phải chia sẻ một số thông tin quan trọng, bao gồm kế hoạch kinh doanh, dữ liệu tài chính và chiến lược phát triển. Điều này có thể làm tăng nguy cơ rò rỉ thông tin hoặc bị đối thủ cạnh tranh khai thác.
-
Mâu thuẫn về tầm nhìn và định hướng phát triển: Mỗi cổ đông chiến lược có thể có mục tiêu và ưu tiên riêng. Nếu không có sự thống nhất ngay từ đầu, có thể xảy ra xung đột trong chiến lược phát triển, gây ảnh hưởng đến sự ổn định và tăng trưởng lâu dài của doanh nghiệp.
Nhìn chung, việc hợp tác với cổ đông chiến lược mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng đi kèm với những thách thức. Doanh nghiệp cần có kế hoạch rõ ràng trong việc phân chia quyền lợi, trách nhiệm và cơ chế ra quyết định để tối ưu hóa lợi ích và giảm thiểu rủi ro.
Điều kiện để trở thành cổ đông chiến lược
Không phải ai cũng đều có thể trở thành cổ đông chiến lược. Vậy điều kiện để trở thành cổ đông chiến lược là gì, sau đây là giải đáp cho bạn:
Điều kiện để trở thành cổ đông chiến lược
Điều kiện đối với cổ đông chiến lược nước ngoài
Các tổ chức tài chính hoặc tổ chức tín dụng quốc tế muốn trở thành cổ đông chiến lược tại ngân hàng thương mại Nhà nước cổ phần hóa ở Việt Nam cần đáp ứng một số điều kiện nhất định:
-
Năng lực tài chính mạnh: Cổ đông chiến lược nước ngoài phải là một tổ chức tài chính hoặc tín dụng có tổng giá trị tài sản đạt tối thiểu 20 tỷ USD trong năm liền kề trước thời điểm đăng ký.
-
Kinh nghiệm hoạt động quốc tế: Để đảm bảo khả năng hỗ trợ doanh nghiệp, cổ đông chiến lược cần có ít nhất 5 năm kinh nghiệm trên thị trường tài chính quốc tế.
-
Xếp hạng tín nhiệm cao: Cổ đông cần được các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế uy tín như Moody’s, Standard & Poor’s hoặc Fitch Ratings đánh giá có đủ khả năng thực hiện các cam kết tài chính ngay cả trong điều kiện kinh tế khó khăn.
-
Cam kết duy nhất tại Việt Nam: Một tổ chức nước ngoài nếu đã là cổ đông chiến lược, cổ đông lớn hoặc cổ đông sáng lập tại một tổ chức tín dụng khác tại Việt Nam thì sẽ không đủ điều kiện để tiếp tục trở thành cổ đông chiến lược tại ngân hàng thương mại Nhà nước cổ phần hóa.
-
Cam kết hỗ trợ và gắn bó lâu dài: Cổ đông chiến lược phải có văn bản cam kết hỗ trợ ngân hàng trong quá trình hoạt động, đặc biệt trong các lĩnh vực được quy định tại Khoản 1 Điều 2 Thông tư 10/2011/TT-NHNN. Đồng thời, họ cần đảm bảo sự hợp tác dài hạn để thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngân hàng thương mại Nhà nước cổ phần hóa.
Điều kiện đối với cổ đông chiến lược trong nước
-
Năng lực quản trị: Doanh nghiệp cần có kinh nghiệm và khả năng quản trị tốt để đảm bảo hiệu quả hoạt động lâu dài.
-
Tài sản: Tổng tài sản của doanh nghiệp cần đạt tối thiểu 3.000 tỷ đồng trong năm trước khi đăng ký làm cổ đông chiến lược.
-
Nguồn vốn góp: Doanh nghiệp phải có đủ vốn để tham gia, với vốn chủ sở hữu sau khi trừ đi các khoản đầu tư dài hạn và nợ ngắn hạn phải tương đương với số vốn đăng ký góp.
-
Hiệu quả tài chính: Tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) phải đạt ít nhất 15% và lợi nhuận trên tài sản (ROA) ít nhất 1% trong năm liền kề trước khi đăng ký làm cổ đông chiến lược. Đồng thời, lợi nhuận ròng của 3 năm liên tiếp trước đó phải luôn dương.
Không nợ xấu: Doanh nghiệp không được ghi nhận tình trạng nợ xấu tại các tổ chức tín dụng. -
Chỉ làm cổ đông chiến lược: Cổ đông chiến lược trong nước không thể là cổ đông lớn hoặc cổ đông sáng lập tại bất kỳ tổ chức tín dụng nào khác ở Việt Nam.
-
Cam kết hỗ trợ: Phải có văn bản cam kết về việc hỗ trợ doanh nghiệp sau khi cổ phần hóa.
-
Cam kết về thời gian và hành vi: Cổ đông chiến lược phải cam kết không chuyển nhượng cổ phần trong vòng ít nhất 5 năm kể từ ngày đăng ký, và không thực hiện các giao dịch gây ra xung đột lợi ích với ngân hàng thương mại Nhà nước cổ phần hóa.
Điều kiện đối với cổ đông chiến lược trong nước
Điều kiện đối với các tổ chức tín dụng muốn tham gia cổ đông chiến lược
-
Tuân thủ các giới hạn pháp lý: Tổ chức tín dụng cần duy trì các giới hạn nhất định nhằm đảm bảo hoạt động an toàn theo đúng quy định của Ngân hàng Nhà nước.
-
Tỷ lệ an toàn vốn (CAR) đạt yêu cầu: Trong năm liền trước thời điểm đăng ký tham gia, tỷ lệ CAR phải đạt trên mức 10%.
-
Kiểm soát nợ xấu ở mức thấp: Tỷ lệ nợ xấu của năm liền kề trước năm đăng ký tham gia làm cổ đông chiến lược phải được giữ ở mức dưới 2%.
-
Không đầu tư chéo vào ngân hàng cổ phần hóa: Trong thời gian đăng ký làm cổ đông chiến lược, tổ chức tín dụng sẽ không được phép mua cổ phần tại các ngân hàng thương mại Nhà nước nếu các ngân hàng này từng góp vốn hoặc là cổ đông của tổ chức tín dụng đó.
Kết luận
Bài viết trên đây Unica đã cung cấp những thông tin hữu ích về cổ đông chiến lược là gì cũng như những thông tin có liên quan. Hy vọng này những thông tin này hữu ích giúp bạn hiểu biết thêm được nhiều thông tin bổ ích xoay quanh lĩnh vực này. Để tiếp tục khám phá thêm nhiều kiến thức bổ ích về tài chính và khởi nghiệp đừng quên ghé thăm Unica thường xuyên nhé.
