12 lý do gây đứt dây đàn guitar và cách thay dây đàn mới

Dây đàn guitar đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra âm thanh độc đáo của cây đàn. Khi chơi guitar, bạn có thể gặp phải những tình huống khó khăn như dây đàn bị đứt. Người mới bắt đầu học đàn sẽ phải làm sao khi gặp trường hợp này? Đối với những vấn đề này, có một số cách để giải quyết. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn nguyên nhân cũng như cách xử lý khi đứt dây đàn guitar.

1. Các dấu hiệu cảnh báo dây đàn guitar sắp bị đứt

Có một số dấu hiệu cảnh báo cho thấy dây đàn guitar sắp bị đứt như là dây đàn phát ra lệch giai điệu, âm thanh nghe chói tai, dây đàn bị gỉ sét, dây đàn đột nhiên trở nên cứng hơn. Chi tiết từng dấu hiệu như sau:

1.1. Dây đàn phát ra bị lệch giai điệu

Khi dây đàn bắt đầu mất độ căng hoặc bị hỏng, âm thanh sẽ trở nên không ổn định và lệch giai điệu. Điều này có thể là dấu hiệu tiền đề cho việc đứt dây đàn guitar sắp xảy ra.

Dây đàn sắp đứt sẽ bị lệch giai điệu

1.2. Âm thanh nghe chói tai

Khi dây đàn bị căng quá mức hoặc có vấn đề về cấu trúc, âm thanh sẽ trở nên chói tai và không mềm mại như bình thường. Đây cũng là một dấu hiệu cho thấy dây đàn cần được kiểm tra vì có thể đang gặp vấn đề.

1.3. Dây đàn đổi màu (gỉ sét)

Nếu bạn thấy dây đàn bắt đầu xuất hiện vết gỉ sét hoặc thay đổi màu sắc, đây có thể là dấu hiệu rõ ràng cho thấy dây đàn đang trải qua quá trình bị hỏng và sắp bị đứt.

Dây đàn bị gỉ sét là dấu hiệu sắp bị đứt

1.4. Dây đàn đột nhiên trở nên cứng hơn

Khi dây đàn bị căng quá mức hoặc bị hỏng, chúng có thể trở nên cứng hơn so với thông thường. Khi cảm thấy dây đàn đột nhiên khó uốn cong hoặc điều chỉnh, đây cũng là một dấu hiệu cảnh báo rằng đứt dây đàn guitar sắp xảy ra.

2. 12 Nguyên nhân khiến dây đàn bị đứt

Đứt dây đàn guitar có thể do rất nhiều nguyên nhân như là mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng, phím đàn sắc nhọn, vệ sinh không đúng cách, lỗi bẻ dây đàn, pick đàn bị hỏng,... Từng nguyên nhân cụ thể như sau:

2.1. Mua phải hàng giả

Một trong những nguyên nhân chính khiến dây đàn dễ bị đứt là mua phải hàng giả, không chính hãng. Hàng giả thường được sản xuất từ vật liệu kém chất lượng, không đảm bảo độ bền và độ đàn hồi cần thiết. Điều này làm cho dây đàn dễ bị căng quá mức và dễ gãy.

Đứt dây do mua phải hàng giả

2.2. Hàng rẻ, kém chất lượng

Khi mua dây đàn với giá cả rẻ, thường đi kèm với chất lượng không đảm bảo. Dây đàn kém chất lượng có thể không được gia công cẩn thận, dẫn đến việc có các điểm yếu hoặc dễ bị gãy khi đặt trong điều kiện căng căng.

2.3. Phím đàn sắc nhọn

Một nguyên nhân khác có thể là các phím đàn sắc nhọn. Khi dây đàn tiếp xúc với các phím sắc, đặc biệt là khi chơi ở cường độ cao, nó có thể gây áp lực lớn lên dây đàn và dẫn đến việc đứt dây.

Đứt dây do phím đàn sắc nhọn

2.4. Bị đứt dây đàn guitar do chưa biết lên dây đàn chuẩn

Việc bị đứt dây đàn guitar thường xảy ra khi lên dây đàn không đúng cách. Điều này xuất phát từ việc:

• Thiếu kinh nghiệm: Người mới học guitar thường chưa biết cách lên dây đàn đúng cách, có thể đặt áp lực quá lớn lên dây hoặc không căng dây đúng cách.

• Sử dụng dây cũ hoặc hỏng hóc: Dây guitar cũ hoặc bị hỏng có thể dễ dàng đứt khi căng quá mức.

• Lực căng quá mạnh: Khi căng dây quá mạnh, đặc biệt là ở dây nhạy như dây E (dây nhạc cao nhất), có thể gây ra tình trạng đứt dây.

• Không căng dây đều: Nếu dây không được căng đều trên cả bốn đầu điện của đàn, nó có thể bị đứt do sự áp lực không đồng đều.

• Sử dụng dây không phù hợp: Sử dụng dây không phù hợp với loại đàn hoặc không đúng kích cỡ có thể gây ra sự căng ép không cần thiết lên dây và dẫn đến việc đứt dây.

Bị đứt dây đàn guitar do chưa biết lên dây đàn chuẩn

2.5. Đàn không được vệ sinh thường xuyên

Dầu mỡ, bụi bẩn tích tụ trên dây đàn có thể làm giảm độ bám của dây, làm mất tính đàn hòa âm và đồng thời làm yếu dây đàn. Chính điều này sẽ dẫn đến việc dây có thể bị đứt.

2.6. Lỗi bẻ dây khiến dây đàn tạo thành góc

Khi thay đổi dây đàn, nếu không đảm bảo rằng dây được uốn cong đúng cách, dây có thể bị tạo thành góc hoặc chênh lệch. Điều này sẽ làm tăng áp lực tại chỗ uốn cong, gây ra nguy cơ bị đứt.

2.7. Lắp dây đàn không đúng loại đàn

Việc lắp dây mới không phù hợp với loại đàn cụ cũng có thể gây ra căng dây làm tăng áp lực lên dây và dây có thể bị đứt.

Lắp dây đàn không đúng loại đàn

2.8. Phần ngựa đàn (lược đàn) quá bén hoặc bám bụi và bị ăn mòn

Phần ngựa đàn (lược đàn) của guitar quá bén, bám bụi hoặc bị ăn mòn có thể gây ra việc dây đàn guitar bị đứt vì những lý do sau:

• Gây tổn thương cho dây: Phần ngựa đàn quá bén hoặc có các cạnh sắc có thể làm tổn thương dây. Khi dây tiếp xúc với các cạnh nhọn này, đặc biệt là khi dây được căng mạnh, có thể làm cho dây bị cắt hoặc đứt.

• Tăng ma sát: Phần ngựa đàn bám bụi có thể tạo ra ma sát cao hơn giữa dây và lược đàn. Khi dây trượt qua phần ngựa đàn, ma sát tăng lên có thể gây ra áp lực lớn hơn lên dây và dẫn đến việc dây bị đứt.

• Tác động của môi trường: Nếu phần ngựa đàn bị ăn mòn do tác động của môi trường như độ ẩm cao, mưa hoặc sử dụng hóa chất không phù hợp cho việc làm sạch, nó có thể làm yếu cấu trúc của ngựa đàn và làm tăng nguy cơ dây bị đứt.

Đứt dây do ngựa đàn quá bén, bám bụi hoặc bị ăn mòn

2.9. Trong lỗ ốc khóa đàn có cạnh nhọn làm dây đàn guitar bị đứt

Lỗ ốc khóa đàn guitar thường có cạnh nhọn làm từ vật liệu cứng như kim loại, nếu không cẩn thận khi thay đổi dây, có thể dẫn đến việc dây bị đứt. Cụ thể:

• Áp lực áp dụng không đều: Khi đang thay đổi dây, nếu áp lực được áp dụng không đều lên dây (đặc biệt là khi dây được uốn cong để đưa vào lỗ ốc khóa), có thể làm cho dây bị chạm vào cạnh nhọn của lỗ ốc khóa, dẫn đến việc bị đứt.

• Sử dụng dây yếu hoặc hỏng hóc: Nếu dây guitar đã cũ hoặc yếu, việc áp dụng áp lực lên dây khi thay đổi có thể làm cho dây dễ bị đứt hơn, đặc biệt là khi dây tiếp xúc với các cạnh nhọn.

• Không cẩn thận khi thay đổi dây: Nếu không cẩn thận khi thay đổi dây, dây có thể bị uốn cong quá mức hoặc không được đưa vào lỗ ốc khóa một cách đúng cách, làm tăng nguy cơ dây bị đứt khi chạm vào cạnh nhọn.

Lỗ ốc khóa đàn có cạnh nhọn làm dây đàn guitar bị đứt

2.10. Sử dụng chất bôi trơn

Sử dụng chất bôi trơn trên dây đàn guitar có thể làm tăng nguy cơ đứt dây đàn guitar vì một số lý do sau:

• Giảm ma sát: Một trong những lợi ích chính của việc sử dụng chất bôi trơn là giảm ma sát giữa ngón tay và dây guitar, giúp cho việc chơi đàn mượt mà hơn. Tuy nhiên, việc giảm ma sát này cũng có thể làm cho dây cảm thấy trơn trượt hơn, dẫn đến việc dễ dàng bị tuột hoặc đứt khi áp lực lên dây.

• Tăng độ trơn trượt: Chất bôi trơn có thể làm cho dây trơn hơn, dẫn đến việc dây có thể dễ dàng bị tuột ra khỏi ngựa đàn hoặc cần đàn khi bạn đang chơi.

• Tác động lên cấu trúc dây: Một số loại chất bôi trơn có thể tác động lên cấu trúc của dây guitar, làm yếu dây và dẫn đến việc dễ đứt hơn.

2.11. Pick đàn mỏng cũng có nguy cơ khiến dây đàn guitar bị đứt

Pick mỏng thường có diện tích tiếp xúc nhỏ hơn với dây guitar so với pick dày. Khi áp lực tập trung vào một diện tích nhỏ trên dây, có thể gây ra áp lực cao hơn và tạo ra điểm căng điểm nơi dây có thể đứt.

Ngoài ra, những người chơi có kỹ thuật chơi mạnh mẽ, đặc biệt là khi sử dụng pick mỏng, có thể tạo ra áp lực lớn hơn trên dây, nhất là khi thực hiện các kỹ thuật như bend hoặc tremolo.

Pick đàn mỏng cũng có nguy cơ khiến dây đàn guitar bị đứt

2.12. Khóa đàn bị gỉ sét

Nếu khóa đàn bị gỉ sét, việc điều chỉnh độ căng dây có thể gây ra chấn động không mong muốn cho dây, làm tăng nguy cơ làm đứt dây đàn.

3. Hướng dẫn cách sửa dây đàn guitar bị đứt

Ở phần này, Unica sẽ hướng dẫn bạn cách sửa dây đàn guitar bị đứt. Trước khi tới cách sửa, chúng ta sẽ cùng điểm qua những vật dụng cần chuẩn bị trước khi sửa dây đàn bị đứt:

3.1. Cần chuẩn bị những gì trước khi sửa dây đàn bị đứt?

Trước khi bắt đầu quá trình sửa chữa dây đàn Guitar bị đứt, bạn cần chuẩn bị đủ các dụng cụ sau:

• Bộ dây đàn mới: Đảm bảo bạn có bộ dây đàn mới để thay thế cho dây đàn đã đứt.

• Chiếc kìm có đầu nhỏ để cắt dây: Sử dụng kìm loại này để cắt dây đàn cũ và chuẩn bị cho quá trình thay dây mới.

• Giữ không gian sạch sẽ và gọn gàng: Đảm bảo không gian làm việc của bạn được sắp xếp gọn gàng để tránh lẫn lộn và tiện lợi trong quá trình thay dây đàn.

• Dụng cụ thay dây: Cần có các công cụ như đồng hồ bấm dây và búa đàn để giúp bạn thay đổi dây đàn một cách chính xác và dễ dàng.

Dụng cụ thay dây đàn

3.2. 5 Bước sửa dây đàn bị đứt 

Khi đứt dây đàn guitar, bạn hoàn toàn có thể tự sửa tại nhà với những bước sau:

Bước 1: Nới lỏng phần dây đàn

Đầu tiên, bạn có thể nới lỏng phần dây bằng cách vặn khóa theo chiều kim đồng hồ. Sau đó, bạn có thể tháo hoặc cắt dây. Nếu bạn không tự tin, bạn có thể thay từng dây để tránh làm hỏng cần đàn. Khi căng dây, áp lực có thể làm cong cần, do đó, hãy hạn chế việc lấy ngựa ra để tránh ảnh hưởng đến tiếng đàn khi kết nối với loa.

Nới lỏng phần dây đàn

Bước 2: Tháo chốt dây đàn

Có sự khác biệt giữa guitar acoustic và classic trong việc sử dụng chốt chặn để giữ dây đàn cố định. Bạn có thể sử dụng kìm hoặc dụng cụ thay chốt để tháo. Để tránh trầy xước mặt gỗ của ngựa đàn, bạn nên bọc giấy dưới kìm. Đối với các cây đàn có ngựa cứng, bạn có thể sử dụng tay để kéo từ bên ngoài và đẩy từ bên trong thùng đàn.

Bước 3: Thay dây mới

Sau khi hoàn thành hai bước trên, bạn mở hộp dây mới và thay chúng. Chốt đàn sẽ có một khe nhỏ, bạn chỉ cần đặt dây đàn vào lỗ sao cho khoen của dây vừa với khe.

Mở hộp dây mới và thay chúng vào đàn

Bước 4: Gắn dây lên khóa

Kiểm tra xem phần dây đã được đặt đúng chưa, sau đó xỏ dây vào khóa. Với dây bass, bạn có thể quấn quanh cổ khóa 2.5 - 3 vòng, còn với dây treble, bạn có thể quấn 4 - 5 vòng. Vặn khóa ngược chiều kim đồng hồ để dây vừa đủ căng.

Bước 5: Cắt dây

Trước khi chỉnh, bạn nên cắt dây. Nếu cắt sau khi đã chỉnh, lực cắt có thể làm dây lỏng, dẫn đến sai dây.

Cắt dây

Lưu ý: Hướng dẫn trên thường áp dụng cho những người đã có kinh nghiệm và chuẩn bị đầy đủ dụng cụ. Để tránh tốn nhiều thời gian mà không đạt được kết quả mong muốn, người mới nên tìm đến các cơ sở chuyên sửa chữa đàn Guitar.

4. Cách hạn chế việc đứt dây đàn guitar

Để hạn chế nguy cơ đứt dây đàn Guitar, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Thay dây đúng cách: Sử dụng dây đàn chất lượng và phù hợp với loại đàn của bạn. Khi thay dây mới, đảm bảo căng dây đúng cách theo hướng dẫn của nhà sản xuất để tránh tạo áp lực không đều lên dây.

• Kiểm tra ngựa đàn và khóa dây: Đảm bảo ngựa đàn (lược đàn) không quá bén hoặc có vết mài mòn, cũng như khóa dây không bị gỉ sét. Những vấn đề này có thể làm tăng nguy cơ đứt dây.

• Chọn pick đúng kích thước và loại: Sử dụng pick đàn phù hợp với loại và kỹ thuật chơi của bạn. Pick mỏng có thể tạo ra áp lực tập trung lên một điểm nhỏ trên dây, gây ra nguy cơ đứt dây.

• Chơi đàn cẩn thận: Tránh đập, va chạm mạnh mẽ lên dây đàn khi chơi. Đặc biệt chú ý khi thay đổi âm giai, tránh nhấn dây quá mạnh và nhanh chóng.

• Kiểm tra định kỳ: Thường xuyên kiểm tra trạng thái của dây đàn và các phụ kiện liên quan như khóa dây, ngựa đàn để phát hiện sớm các vấn đề và sửa chữa kịp thời.

• Sử dụng chất bôi trơn phù hợp: Nếu cần thiết, sử dụng chất bôi trơn được khuyến nghị bởi nhà sản xuất để giữ dây đàn mềm mại và tránh gãy đứt.

• Chơi với kỹ thuật đúng: Học và áp dụng kỹ thuật chơi đàn đúng cách, tránh tạo ra các tác động mạnh mẽ không cần thiết lên dây đàn.

• Vệ sinh định kỳ: Bảo dưỡng và vệ sinh đàn đều đặn để loại bỏ dầu mỡ, bụi bẩn trên dây và phần ngựa đàn. Điều này giúp duy trì độ bám của dây và tránh ảnh hưởng của cặn bẩn đến độ bền của dây.

Vệ sinh định kỳ giúp hạn chế đứt dây đàn

5. Lưu ý trong việc thay dây đàn guitar

Khi thay dây đàn Guitar, có một số lưu ý quan trọng mà bạn cần nhớ để đảm bảo quá trình thay dây được thực hiện một cách an toàn và hiệu quả:

• Chọn dây phù hợp: Đảm bảo chọn dây đàn phù hợp với loại và kích thước của đàn Guitar của bạn. Dây có độ dài và độ dày khác nhau dành cho các loại đàn khác nhau vì vậy hãy đảm bảo chọn đúng dây để tránh tình trạng căng quá mức hoặc không đủ căng.

• Tháo dây cũ một cách cẩn thận: Sử dụng kìm hoặc dụng cụ thích hợp để tháo dây cũ. Đảm bảo tháo từng dây một và kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo không gây hỏng cần đàn hoặc các phụ kiện khác.

• Kiểm tra đàn trước khi thay dây: Trước khi thay dây mới, hãy kiểm tra các phụ kiện khác như ngựa đàn, khóa dây và bề mặt gỗ của đàn Guitar. Đảm bảo mọi thứ đều ổn định và không bị hỏng hoặc gỉ sét.

• Thực hiện một cách cẩn thận: Khi thay dây mới, hãy làm mọi việc một cách cẩn thận và chậm rãi. Đảm bảo dây được lắp đúng cách và căng dây một cách đồng đều.

• Kiểm tra lại và điều chỉnh: Sau khi thay dây xong, hãy kiểm tra lại độ căng của dây và điều chỉnh nếu cần thiết. Đảm bảo mọi thứ hoạt động một cách bình thường trước khi bắt đầu chơi đàn.

• Chú ý với dây treble và bass: Khi thay dây cho các dây treble (mỏng) và bass (dày), hãy chú ý để quấn dây một cách đồng đều và không quá căng hoặc quá lỏng.

• Tìm hiểu kỹ thuật thay dây: Trước khi thay dây, hãy tìm hiểu và nắm vững các kỹ thuật thay dây để đảm bảo bạn thực hiện mọi việc một cách chính xác và an toàn.

Lưu ý trong việc thay dây đàn guitar

6. Kết luận

Trên đây là nguyên nhân và cách sửa khi đứt dây đàn guitar tại nhà do Unica tổng hợp. Với những bạn mới chơi guitar, chưa có kinh nghiệm thay dây hoặc sửa chữa thì tốt nhất nên mang đàn tới cơ sở sửa chữa chuyên nghiệp để được nhân viên hỗ trợ. Điều này sẽ đảm bảo dây đàn guitar sẽ được thay sửa nhanh chóng, tránh hỏng hóc những bộ phận liên quan.