Phân tích chi tiết mô hình kinh doanh của Tiki Canvas

Trong thế giới kinh doanh ngày nay, việc hiểu rõ về mô hình kinh doanh của các doanh nghiệp là chìa khóa quan trọng để định hình và tối ưu hóa hoạt động kinh doanh. Trong bối cảnh đó, Tiki đã nổi lên như một trong những địa chỉ thương mại điện tử hàng đầu tại Việt Nam, thu hút sự chú ý của đông đảo người tiêu dùng và doanh nghiệp. Với cam kết mang đến trải nghiệm mua sắm tuyệt vời và sự đa dạng về sản phẩm, Tiki đã xây dựng một mô hình kinh doanh độc đáo. Bài viết này sẽ đưa ra một số phân tích chi tiết về mô hình kinh doanh của Tiki, từ cách họ tạo ra giá trị cho khách hàng đến cách họ tối ưu hóa hoạt động nội bộ để đạt được sự thành công trong thị trường ngày càng cạnh tranh. Mời bạn cùng chúng tôi khám phá nội dung dưới đây.

Phân tích mô hình kinh doanh của Tiki Canvas

Để phân tích mô hình kinh doanh của Tiki Canvas, chúng ta có thể sử dụng công cụ Business Model Canvas, tức là khung mô hình kinh doanh. Đây là một công cụ đơn giản và hiệu quả để mô tả các yếu tố quan trọng của một mô hình kinh doanh. Business Model Canvas gồm 9 khối bao gồm:

1. Phân khúc khách hàng (Customer Segments)

Phân khúc khách hàng là nhóm người mà doanh nghiệp muốn phục vụ và tạo giá trị cho họ. Tiki có phân khúc khách hàng theo các tiêu chí như:

- Địa lý: Tiki phục vụ khách hàng trên toàn quốc nhưng tập trung vào các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Cần Thơ,…

- Đặc điểm cá nhân: Tiki hướng đến khách hàng là người có nhu cầu mua sắm trực tuyến, tiết kiệm thời gian và chi phí, quan tâm đến chất lượng và uy tín của sản phẩm, thích trải nghiệm dịch vụ nhanh chóng và tiện lợi.

- Hành vi mua hàng: Tiki thu hút khách hàng bằng cách cung cấp nhiều loại sản phẩm đa dạng từ sách, đồ điện tử, đồ gia dụng, đồ chơi, thời trang, làm đẹp,… Tiki cũng có nhiều chương trình khuyến mãi, ưu đãi, tích điểm,... để kích thích khách hàng mua hàng nhiều hơn và thường xuyên hơn.

Tiki phân khúc khách hàng theo địa lý, đặc điểm cá nhân và hành vi mua

2. Mối quan hệ khách hàng (Customer Relationships)

Mối quan hệ khách hàng là cách mà doanh nghiệp tương tác với khách hàng để thu hút, duy trì và phát triển họ. Tiki xây dựng mối quan hệ khách hàng bằng cách:

- Tạo cộng đồng khách hàng trên các mạng xã hội như Facebook, Instagram, YouTube,... để chia sẻ thông tin, tương tác, lắng nghe phản hồi và góp ý của khách hàng.

- Tổ chức các sự kiện, cuộc thi, minigame,... để tăng sự gắn kết và thân thiện với khách hàng.

- Phối hợp với các nhà cung cấp, nhà sản xuất, nhà phân phối để đảm bảo chất lượng sản phẩm và dịch vụ, giải quyết các vấn đề khiếu nại, đổi trả, bảo hành,…

- Cung cấp dịch vụ chăm sóc khách hàng 24/7 qua nhiều kênh như điện thoại, email, chat,…

Dịch vụ chăm sóc khách hàng 24/7 của Tiki

3. Kênh truyền thông (Channels)

Kênh truyền thông là các phương tiện mà doanh nghiệp sử dụng để tiếp cận và giao tiếp với khách hàng. Trong mô hình kinh doanh của tiki hiện sử dụng các kênh truyền thông như:

- Website: Đây là kênh chính của Tiki để bán hàng và cung cấp thông tin về sản phẩm, dịch vụ, chính sách,… Website của Tiki có thiết kế đơn giản, dễ sử dụng, tương thích với nhiều thiết bị.

- Ứng dụng di động: Đây là kênh phụ trợ của Tiki để tăng sự tiện lợi và nhanh chóng cho khách hàng khi mua hàng trên điện thoại. Ứng dụng di động của Tiki có nhiều tính năng hấp dẫn như quét mã QR, thanh toán bằng ví điện tử, nhận thông báo khuyến mãi,…

- Email marketing: Đây là kênh để Tiki gửi thông tin, tin tức, khuyến mãi, ưu đãi,... đến khách hàng đã đăng ký nhận email. Email marketing giúp Tiki duy trì sự quan tâm và nhắc nhở khách hàng về thương hiệu.

- Quảng cáo trực tuyến: Đây là kênh để Tiki thu hút khách hàng mới và tăng doanh số bán hàng. Tiki có thể sử dụng các hình thức quảng cáo như Google Ads, Facebook Ads, YouTube Ads,... để tăng khả năng xuất hiện và tiếp cận khách hàng tiềm năng.

- Mạng xã hội: Đây là kênh để Tiki tăng cường sự hiện diện và tương tác với khách hàng. Tiki có các trang chính thức trên Facebook, Instagram, YouTube,... để chia sẻ nội dung, hình ảnh, video, livestream,... về sản phẩm, dịch vụ, hoạt động,...

Truyền thông qua FB

4. Hoạt động chính (Key Activities)

Hoạt động chính là những việc mà doanh nghiệp phải làm để tạo ra và cung cấp giá trị cho khách hàng. Tiki hiện có các hoạt động chính như:

- Quản lý và phát triển nền tảng thương mại điện tử: Đây là hoạt động quan trọng nhất của Tiki, bao gồm việc thiết kế, xây dựng và cải tiến website và ứng dụng di động,... để tạo ra một nền tảng thương mại điện tử hiệu quả, an toàn, dễ sử dụng và tương thích với nhiều thiết bị.

- Quản lý và phát triển sản phẩm: Đây là hoạt động liên quan đến nội dung, bao gồm việc tìm kiếm, lựa chọn, nhập khẩu, kiểm tra, đóng gói,... các sản phẩm để đảm bảo chất lượng, đa dạng và phù hợp với nhu cầu của khách hàng.

- Quản lý và phát triển kênh phân phối: Đây là hoạt động liên quan đến logistics, bao gồm việc vận chuyển, giao nhận, trả hàng,... các sản phẩm từ kho đến tay khách hàng một cách nhanh chóng, tiện lợi và chính xác.

- Quản lý và phát triển kênh tiếp thị: Đây là hoạt động liên quan đến marketing, bao gồm việc nghiên cứu thị trường, phân tích khách hàng, thiết kế chiến lược, thực hiện các chiến dịch,... để tăng sự nhận biết, thu hút và duy trì khách hàng cho Tiki.

- Quản lý và phát triển mối quan hệ đối tác: Đây là hoạt động liên quan đến hợp tác, bao gồm việc tìm kiếm, đàm phán, ký kết, giám sát,... các hợp đồng với các đối tác quan trọng như nhà cung cấp, nhà sản xuất, nhà phân phối,... để tạo ra giá trị cộng hưởng cho Tiki.

Phát triển mối quan hệ với đối tác của Tiki

5. Nguồn lực chính (Key Resources)

Nguồn lực chính là những tài nguyên mà doanh nghiệp cần để thực hiện các hoạt động chính và tạo ra giá trị cho khách hàng. Mô hình kinh doanh của tiki có các nguồn lực chính như sau:

- Nhân lực: Đây là nguồn lực quan trọng nhất của Tiki, gồm nhân sự, nhân viên bán hàng, nhân viên giao hàng, nhân viên chăm sóc khách hàng, nhân viên kỹ thuật, nhân viên marketing,... Tiki luôn tuyển dụng và đào tạo những người có năng lực, nhiệt huyết và tinh thần trách nhiệm cao.

- Tài chính: Đây là nguồn lực cần thiết để duy trì và phát triển hoạt động kinh doanh của Tiki, bao gồm các nguồn vốn, doanh thu, lợi nhuận, chi phí,... Tiki luôn tìm kiếm và sử dụng hiệu quả các nguồn tài chính từ các nhà đầu tư, các đối tác, các khách hàng,...

- Công nghệ: Đây là nguồn lực hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh của Tiki, bao gồm các thiết bị, phần mềm, hệ thống, dữ liệu,... Tiki luôn cập nhật và nâng cấp công nghệ để tăng hiệu suất, an toàn và khả năng cạnh tranh.

- Thương hiệu: Đây là nguồn lực tạo ra sự khác biệt và uy tín cho Tiki, bao gồm tên, logo, slogan, màu sắc,... Tiki luôn xây dựng và bảo vệ thương hiệu của mình bằng cách cung cấp sản phẩm và dịch vụ chất lượng, đáp ứng nhu cầu và mong đợi của khách hàng.

Tiki luôn xây dựng và bảo vệ thương hiệu của mình bằng cách cung cấp sản phẩm và dịch vụ chất lượng

6. Đối tác quan trọng (Key Partnerships)

Đối tác quan trọng là những đối tượng mà doanh nghiệp hợp tác để tạo ra giá trị cho khách hàng. Tiki có các đối tác quan trọng như:

- Nhà cung cấp: Đây là những đối tác cung cấp cho Tiki các sản phẩm, nguyên liệu, dịch vụ,... để Tiki có thể bán hàng trên nền tảng của mình. Tiki có hơn 7000 nhà cung cấp, gồm các thương hiệu lớn như Samsung, Apple, Sony, Adidas,... và các nhà cung cấp nhỏ lẻ.

- Nhà đầu tư: Đây là những đối tác cung cấp cho Tiki các nguồn vốn, tài chính, kinh nghiệm,... để Tiki có thể duy trì và phát triển hoạt động kinh doanh của mình. Tiki đã nhận được nhiều vòng đầu tư từ các nhà đầu tư lớn như VNG, JD.com, Sumitomo,... với tổng giá trị lên đến hơn 300 triệu USD.

- Nhà phân phối: Đây là những đối tác tham gia bán hàng trên nền tảng của Tiki, bao gồm các cá nhân, doanh nghiệp, thương hiệu,... Tiki có hơn 35.000 nhà phân phối, gồm các đối tác lớn như FPT Shop, The Gioi Di Dong,... và các đối tác nhỏ lẻ.

- Nhà vận chuyển: Đây là những đối tác cung cấp cho Tiki các dịch vụ logistics, giao nhận, vận chuyển,... để Tiki có thể giao hàng cho khách hàng một cách nhanh chóng và tiện lợi. Tiki có hơn 1000 nhà vận chuyển, bao gồm các đơn vị lớn như Viettel Post, GHN,... và các đơn vị nhỏ lẻ.

Tiki có hơn 1000 nhà vận chuyển

7. Cơ cấu chi phí (Cost structure)

Cơ cấu chi phí là những chi phí mà doanh nghiệp phải trả để thực hiện các hoạt động chính và tạo ra giá trị cho khách hàng. Mô hình kinh doanh của tiki hiện có các cơ cấu chi phí như:

- Chi phí nhân lực: Đây là chi phí trả lương, thưởng, phúc lợi, đào tạo,... cho các nhân viên, nhân sự, nhân viên bán hàng, nhân viên giao hàng, nhân viên chăm sóc khách hàng, nhân viên kỹ thuật, nhân viên marketing,... của Tiki.

- Chi phí tài chính: Đây là chi phí trả lãi, gốc, phí,... cho các nhà đầu tư, các đối tác, các ngân hàng,... để có được các nguồn vốn, tài chính,... cho hoạt động kinh doanh của Tiki.

- Chi phí công nghệ: Đây là chi phí mua sắm, bảo trì, nâng cấp,... các thiết bị, phần mềm, hệ thống, dữ liệu,... để hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh của Tiki.

- Chi phí thương hiệu: Đây là chi phí xây dựng, bảo vệ, quảng bá,... thương hiệu của Tiki, bao gồm tên, logo, slogan, màu sắc,…

- Chi phí tiếp thị: Đây là chi phí thực hiện các chiến dịch, quảng cáo, sự kiện,... để tăng sự nhận biết, thu hút và duy trì khách hàng cho Tiki.

- Chi phí logistics: Đây là chi phí vận chuyển, giao nhận, trả hàng,... các sản phẩm từ kho đến tay khách hàng.

Cơ cấu chi phí của Tiki

8. Nguồn doanh thu (Revenue Streams)

Nguồn doanh thu là những khoản thu nhập mà doanh nghiệp nhận được từ khách hàng khi cung cấp giá trị cho họ. Tiki có các nguồn doanh thu như:

- Doanh thu bán hàng: Đây là nguồn doanh thu chính của Tiki, bao gồm các khoản thu nhập từ việc bán các sản phẩm trên nền tảng của Tiki tới từ cả hàng trực tiếp từ Tiki Trading và hàng từ các nhà phân phối khác.

- Doanh thu dịch vụ: Đây là nguồn doanh thu phụ của Tiki, bao gồm các khoản thu nhập từ việc cung cấp các dịch vụ cho khách hàng như TikiNOW (dịch vụ giao hàng nhanh trong 2 giờ), Ticketbox (dịch vụ mua vé sự kiện), Tiki Care (dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng, sửa chữa),…

- Doanh thu quảng cáo: Đây là nguồn doanh thu bổ sung của Tiki, bao gồm các khoản thu nhập từ việc cho các đối tác, nhà cung cấp, nhà phân phối,... quảng cáo sản phẩm, dịch vụ, thương hiệu,... trên nền tảng của Tiki.

Doanh thu quảng cáo là nguồn doanh thu bổ sung của Tiki

9. Giá trị doanh nghiệp (Value Propositions)

Giá trị doanh nghiệp là những lợi ích mà doanh nghiệp mang lại cho khách hàng. Tiki có các giá trị doanh nghiệp như:

- Chất lượng và uy tín: Tiki cam kết cung cấp hàng chính hãng với chính sách hoàn tiền 111% nếu phát hiện hàng giả, hàng nhái. Tiki cũng có chính sách đổi trả hàng trong 30 ngày và bảo hành sản phẩm theo quy định của nhà sản xuất.

- Đa dạng và phong phú: Tiki cung cấp nhiều loại sản phẩm đa dạng, từ sách, đồ điện tử, đồ gia dụng, đồ chơi, thời trang, làm đẹp,… Tiki cũng có nhiều chương trình khuyến mãi, ưu đãi, tích điểm,... để kích thích khách hàng mua hàng nhiều hơn và thường xuyên hơn.

- Nhanh chóng và tiện lợi: Tiki cung cấp dịch vụ giao hàng nhanh trong 2 giờ với TikiNOW, cho phép khách hàng nhận hàng và thanh toán tại nhà. Tiki cũng cung cấp ứng dụng di động để khách hàng có thể mua hàng mọi lúc mọi nơi.

- Thân thiện và gắn kết: Tiki xây dựng mối quan hệ khách hàng bằng cách cung cấp dịch vụ chăm sóc khách hàng 24/7, tạo cộng đồng khách hàng trên các mạng xã hội, tổ chức các sự kiện, cuộc thi, minigame,... để tăng sự gắn kết và thân thiện với khách hàng.

Tiki gia tăng giá trị doanh nghiệp

Cách thức phân phối hàng hoá của Tiki

Trong mô hình kinh doanh của tiki, trang thương mại điện tử này hiện có hai cách thức phân phối hàng hoá cho khách hàng bao gồm:

1. Hàng hoá được cung cấp trực tiếp bởi Tiki

Đây là cách thức mà Tiki nhập khẩu, kiểm tra, đóng gói và giao hàng cho khách hàng các sản phẩm do Tiki Trading cung cấp. Tiki Trading là công ty thành viên của Tiki, chuyên cung cấp các sản phẩm chính hãng, chất lượng cao và giá cả cạnh tranh. 

Tiki Trading có hơn 10 kho hàng trên toàn quốc, với tổng diện tích lên đến 100.000 m2. Tiki Trading cũng có hơn 1000 nhân viên giao hàng, có thể giao hàng trong 2 giờ với dịch vụ TikiNOW.

Hàng hoá được cung cấp trực tiếp bởi Tiki

2. Hàng hoá được cung cấp bởi các nhà phân phối khác

Đây là cách thức mà Tiki cho phép các nhà phân phối khác tham gia bán hàng trên nền tảng của Tiki. Các nhà phân phối này có thể là các cá nhân, doanh nghiệp, thương hiệu,... có nhu cầu bán hàng trực tuyến. 

Tiki sẽ cung cấp cho các nhà phân phối này các công cụ, dịch vụ, hỗ trợ,... để họ có thể bán hàng một cách hiệu quả và an toàn trên Tiki. Tiki cũng sẽ kiểm soát chất lượng, giá cả, giao hàng, đổi trả,... của các nhà phân phối này để đảm bảo quyền lợi của khách hàng.

Bài học kinh nghiệm từ mô hình kinh doanh Tiki

Từ mô hình kinh doanh của Tiki, chúng ta có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm như:

- Luôn tập trung vào khách hàng: Tiki luôn nghiên cứu, phân tích, lắng nghe và đáp ứng nhu cầu, mong đợi và sự hài lòng của khách hàng. Tiki cũng luôn cung cấp cho khách hàng những sản phẩm và dịch vụ chất lượng, uy tín, đa dạng, nhanh chóng và tiện lợi. Tiki cũng luôn xây dựng và duy trì mối quan hệ thân thiết.

- Thân thiện và gắn kết với khách hàng: Tiki luôn xây dựng và duy trì mối quan hệ thân thiện, gắn kết và tin tưởng với khách hàng. Tiki cũng luôn tạo ra các cộng đồng, sự kiện, hoạt động,... để tăng sự tương tác, giao lưu và giải trí cho khách hàng.

- Luôn đổi mới và cải tiến: Tiki luôn cập nhật và nâng cấp công nghệ, sản phẩm, dịch vụ,... để tăng hiệu suất, an toàn và khả năng cạnh tranh. Tiki cũng luôn thử nghiệm và triển khai các mô hình, chiến lược,... mới để phù hợp với thị trường và khách hàng.

- Luôn hợp tác và hỗ trợ: Tiki luôn tìm kiếm và phối hợp với các đối tác quan trọng như nhà cung cấp, nhà đầu tư, nhà vận chuyển, nhà phân phối,... để tạo ra giá trị cộng hưởng và hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh của Tiki. Tiki cũng luôn hỗ trợ và tôn trọng các đối tác, nhân viên, khách hàng,... để tạo ra một môi trường làm việc và mua sắm tốt nhất.

Bài học từ mô hình kinh doanh của Tiki

Kết luận

Tiki là một nền tảng thương mại điện tử uy tín và phổ biến tại Việt Nam. Tiki có một mô hình kinh doanh Marketplace, tức là sàn giao dịch thương mại điện tử, cho phép kết nối doanh nghiệp với khách hàng và các nhà phân phối khác. Tiki có một hệ sinh thái thương mại tất cả trong một, bao gồm các công ty thành viên như TikiNOW, Ticketbox, Tiki Trading và Sàn Giao dịch. Tiki mang lại nhiều giá trị cho khách hàng như chất lượng, uy tín, đa dạng, phong phú, nhanh chóng, tiện lợi, thân thiện và gắn kết. Mong rằng với những thông tin chúng tôi vừa cung cấp, bạn sẽ hiểu hơn về mô hình kinh doanh của Tiki. Qua đó, bạn có thể học hỏi và áp dụng một số chiếc lược của Tiki vào mô hình kinh doanh của chính mình.