Tìm hiểu lợi ích của trí tuệ nhân tạo trong đời sống?

AI đang góp phần thay đổi cách con người làm việc và tận hưởng cuộc sống. Bằng khả năng xử lý dữ liệu khổng lồ và đưa ra gợi ý thông minh, công nghệ này mang lại nhiều tiện ích vượt trội, giúp tiết kiệm thời gian, nâng cao hiệu quả và mở ra nhiều cơ hội mới. Bài viết dưới đây sẽ cùng bạn tìm hiểu những lợi ích nổi bật của trí tuệ nhân tạo trong đời sống hiện nay. Cùng tìm hiểu ngay nhé.

Trí tuệ nhân tạo là gì?

Trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence – AI) là một lĩnh vực thuộc khoa học máy tính, được con người phát triển nhằm xây dựng các hệ thống có khả năng bắt chước các hành vi thông minh của con người. Nói cách khác, AI cho phép máy móc tự động thực hiện những nhiệm vụ đòi hỏi suy nghĩ, học hỏi và ra quyết định – những kỹ năng vốn là đặc trưng của trí tuệ con người.

Trí tuệ nhân tạo là gì?

AI hoạt động dựa trên cơ chế mô phỏng quá trình tư duy và học tập của con người, đặc biệt là trong môi trường máy tính. Các quá trình này bao gồm: học tập (tiếp nhận thông tin và hình thành quy tắc sử dụng thông tin), lập luận (vận dụng các quy tắc để đưa ra kết luận hoặc dự đoán) và tự điều chỉnh (phát hiện sai sót và cải thiện hiệu quả vận hành).

Khác với kiểu lập trình truyền thống chỉ dựa trên logic cố định, trí tuệ nhân tạo ứng dụng các thuật toán học máy (machine learning) để giúp máy móc có khả năng thích nghi và “tự học” từ dữ liệu. Điều này đặc biệt hữu ích trong các tình huống mà sự linh hoạt và khả năng phân tích của con người vẫn có ưu thế hơn máy móc.

Phân loại trí tuệ nhân tạo AI

Hiện nay, trí tuệ nhân tạo (AI) được phân loại theo nhiều cách khác nhau, trong đó phổ biến nhất là hai hướng: dựa trên mức độ thông minh và mức độ tương đồng với con người.

AI dựa trên độ thông minh

Dựa vào khả năng tư duy và xử lý thông tin, AI được chia thành ba cấp độ chính:

• Trí tuệ nhân tạo hẹp (ANI - Artificial Narrow Intelligence): Đây là dạng AI phổ biến nhất hiện nay. Nó chỉ tập trung vào một nhiệm vụ cụ thể trong phạm vi rất giới hạn, như trợ lý ảo Siri, Alexa hay các hệ thống đề xuất phim. ANI không có khả năng suy nghĩ hay học hỏi ngoài lĩnh vực được lập trình sẵn.

• Trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI - Artificial General Intelligence): AGI là một khái niệm về AI có khả năng hiểu, học và thực hiện bất kỳ nhiệm vụ trí tuệ nào giống như con người. Tuy nhiên, công nghệ này hiện vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu do giới hạn trong việc hiểu rõ cách hoạt động của não bộ.

• Siêu trí tuệ nhân tạo (ASI - Artificial Super Intelligence): ASI là cấp độ cao nhất, nơi AI không chỉ ngang bằng mà còn vượt xa con người ở mọi mặt, kể cả khả năng sáng tạo, cảm xúc và ra quyết định. Đây là viễn cảnh tương lai đầy hứa hẹn nhưng cũng đi kèm với nhiều tranh cãi và lo ngại.

Phân loại trí tuệ nhân tạo AI

AI dựa trên mức độ tương đồng

Dựa trên mức độ mà AI có thể bắt chước hành vi và tư duy của con người, có thể chia thành 4 loại sau:

• AI phản ứng (Reactive Machines): Đây là dạng AI đơn giản nhất, chỉ phản ứng với dữ liệu hiện tại mà không lưu trữ thông tin quá khứ. Nó không học hỏi, không cải thiện theo thời gian, ví dụ như hệ thống chơi cờ máy tính.

• AI có trí nhớ hạn chế (Limited Memory): Loại này có khả năng ghi nhớ dữ liệu trong thời gian ngắn để đưa ra quyết định tốt hơn, như các xe tự lái sử dụng thông tin về tốc độ, vị trí của phương tiện xung quanh. Tuy nhiên, trí nhớ của nó vẫn còn giới hạn và chưa có khả năng học hỏi sâu.

• Lý thuyết trí tuệ nhân tạo (Theory of Mind): AI ở mức độ này sẽ có thể hiểu được cảm xúc, suy nghĩ, niềm tin và hành vi của con người. Đây là mục tiêu mà các nhà khoa học đang hướng tới, nhưng hiện vẫn chưa được hiện thực hóa.

• AI có ý thức (Self-aware AI): Đây là cấp độ tiên tiến nhất, khi AI có nhận thức về bản thân, có cảm xúc và hiểu rõ vị trí của mình trong thế giới xung quanh. Dù đầy hứa hẹn, đây vẫn là một khái niệm thuộc về tương lai xa và đang nằm trong giai đoạn nghiên cứu lý thuyết.

5 lợi ích của trí tuệ nhân tạo với con người  

Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào các lĩnh vực khác nhau đang mang lại nhiều lợi ích thiết thực, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và hiệu quả công việc. Dưới đây là một số lợi ích nổi bật mà trí tuệ nhân tạo mang lại:

Lợi ích của trí tuệ nhân tạo với con người

Phát hiện và hạn chế rủi ro

Trí tuệ nhân tạo có thể xử lý lượng dữ liệu khổng lồ một cách nhanh chóng và chính xác, từ đó phát hiện ra những xu hướng, mô hình ẩn hoặc các dấu hiệu bất thường có thể tiềm ẩn rủi ro. Nhờ khả năng này, AI đang trở thành công cụ đắc lực trong các lĩnh vực như tài chính, bảo hiểm – nơi việc dự đoán và kiểm soát rủi ro đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ tài sản và tối ưu hóa hoạt động kinh doanh.

Tiết kiệm sức lao động

Trí tuệ nhân tạo giúp tự động hóa các công việc lặp đi lặp lại, đơn giản nhưng tốn nhiều thời gian – những nhiệm vụ mà trước đây phụ thuộc vào sức lao động của con người. Nhờ AI, doanh nghiệp có thể tinh gọn bộ máy vận hành, tiết kiệm chi phí nhân công, đồng thời tăng tốc độ xử lý, nâng cao năng suất và đảm bảo độ chính xác trong quy trình sản xuất.

Nâng cao chất lượng cuộc sống 

Trí tuệ nhân tạo góp phần cải thiện cuộc sống hàng ngày bằng cách mang đến những giải pháp thông minh, tiện ích và hiệu quả hơn. Từ các thiết bị nhà thông minh giúp tự động hóa các công việc gia đình, đến các ứng dụng chăm sóc sức khỏe hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi bệnh tật chính xác, AI đang làm cho cuộc sống trở nên thoải mái, an toàn và thuận tiện hơn bao giờ hết. Bên cạnh đó, AI còn giúp tối ưu hóa giao thông, quản lý năng lượng và môi trường, tạo ra một không gian sống hiện đại và bền vững cho mọi người.

Kích thích khả năng sáng tạo 

Với khả năng phân tích và tổng hợp dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, AI cung cấp những góc nhìn sâu sắc về thị trường, hành vi khách hàng và xu hướng phát triển. Nhờ vậy, con người có thể tập trung vào các hoạt động mang tính sáng tạo, đưa ra các ý tưởng đổi mới và giải pháp mang tính đột phá.

AI cung cấp những góc nhìn sâu sắc về thị trường, hành vi khách hàng 

Xóa bỏ khoảng cách về ngôn ngữ

Một trong những lợi ích nổi bật của trí tuệ nhân tạo chính là khả năng thu hẹp khoảng cách ngôn ngữ giữa các quốc gia. Thông qua các công nghệ như dịch máy và xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), AI giúp việc giao tiếp xuyên biên giới trở nên liền mạch và thuận tiện hơn, tạo điều kiện cho sự hợp tác quốc tế và chia sẻ tri thức diễn ra nhanh chóng, hiệu quả trên phạm vi toàn cầu.

Tác hại của trí tuệ nhân tạo

Bên cạnh những lợi ích rõ ràng mà trí tuệ nhân tạo mang lại, chúng ta cũng cần nhìn nhận một cách thẳng thắn về những thách thức và tác động không mong muốn mà nó có thể gây ra trong cuộc sống.

• Chi phí đầu tư lớn: Việc xây dựng và duy trì hệ thống AI yêu cầu doanh nghiệp phải bỏ ra nguồn lực đáng kể cho cơ sở hạ tầng, phần mềm, phần cứng và đội ngũ chuyên môn.

• Gia tăng tỷ lệ thất nghiệp: Với khả năng mô phỏng hành động thông minh, AI có thể thay thế con người trong nhiều công việc lặp lại hoặc chuyên môn, dẫn đến nguy cơ thất nghiệp gia tăng trong các ngành truyền thống.

• Ảnh hưởng đến tâm lý và hành vi: Việc quá phụ thuộc vào AI có thể khiến con người giảm dần khả năng sáng tạo và tư duy linh hoạt, đặc biệt là ở trẻ em đang trong quá trình phát triển.

• Rủi ro an ninh và bảo mật: AI thu thập và lưu trữ lượng lớn dữ liệu người dùng, nếu không được bảo vệ chặt chẽ, thông tin cá nhân dễ bị rò rỉ, đe dọa đến quyền riêng tư.

• Nguy cơ kiểm soát xã hội không công bằng: Do AI chưa hiểu sâu sắc về con người và các giá trị xã hội, các quyết định do AI đưa ra có thể thiếu công bằng, thậm chí phi nhân văn, ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội.

Doanh nghiệp cần bỏ ra chi phí đầu tư lớn để xây dựng và duy trì AI

Ứng dụng của AI trong thực tế

Trí tuệ nhân tạo đang ngày càng thâm nhập sâu rộng vào nhiều lĩnh vực khác nhau, mang lại những bước tiến vượt bậc trong cách chúng ta vận hành và phát triển. Hãy cùng Unica khám phá một số ứng dụng tiêu biểu của AI trong các ngành trọng điểm.

Trong ngành vận tải

Trí tuệ nhân tạo đang trở thành “bộ não” của các phương tiện tự lái, đặc biệt là ô tô, giúp giảm thiểu chi phí vận hành đồng thời nâng cao độ an toàn khi tham gia giao thông. Một ví dụ nổi bật là vào năm 2016, Otto (công ty phát triển xe tự lái thuộc Uber) đã thành công trong việc vận chuyển 50.000 lon bia Budweiser trên quãng đường dài 193 km bằng xe tự lái. Theo dự báo từ công ty tư vấn Gartner, trong tương lai không xa, các phương tiện có thể kết nối với nhau qua mạng Wifi để phối hợp và lựa chọn lộ trình vận tải tối ưu nhất, góp phần nâng cao hiệu quả và an toàn giao thông.

Trong kinh doanh

AI được ứng dụng rộng rãi trong tự động hóa các công việc lặp lại mà trước đây do con người đảm nhận. Những thuật toán học máy hiện đại được tích hợp sâu vào các nền tảng phân tích dữ liệu, giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhu cầu khách hàng và nâng cao chất lượng dịch vụ. Đồng thời, trí tuệ nhân tạo cũng hỗ trợ xây dựng các quy trình sản xuất hiệu quả hơn, giúp tối ưu hóa nguồn lực và tăng năng suất.

Trong tài chính

AI đang thay đổi cách vận hành của ngành tài chính cá nhân và thị trường chứng khoán. Các ứng dụng như Intuit’s Mint tận dụng dữ liệu cá nhân để cung cấp lời khuyên tài chính thông minh, giúp người dùng quản lý chi tiêu và đầu tư hiệu quả hơn. Ngoài ra, phần mềm trí tuệ nhân tạo hiện chiếm ưu thế trong việc thực hiện phần lớn các giao dịch tự động trên Phố Wall, góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường tài chính hiện đại.

AI đang thay đổi cách vận hành của ngành tài chính cá nhân 

Trong truyền thông

Trí tuệ nhân tạo đang làm thay đổi hoàn toàn cách các doanh nghiệp tiếp cận khách hàng trong ngành truyền thông. Nhờ khả năng phân tích sâu rộng về nhân khẩu học, thói quen trực tuyến và sở thích cá nhân, AI giúp các chiến dịch quảng cáo trở nên chính xác hơn, xuất hiện đúng lúc và tiếp cận đúng đối tượng tiềm năng, từ đó nâng cao hiệu quả tiếp thị và tiết kiệm chi phí.

Trong ngành dịch vụ

AI đang thúc đẩy sự phát triển trong ngành dịch vụ bằng cách phân tích sâu sắc hành vi của khách hàng thông qua dữ liệu thu thập được. Điều này giúp các doanh nghiệp dễ dàng nhận diện nhu cầu cá nhân của từng khách hàng, từ đó thiết kế những trải nghiệm phù hợp, nâng cao mức độ hài lòng và tạo dựng sự gắn kết lâu dài.

Kết luận

Trên đây là những thông tin hữu ích giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò cũng như lợi ích của trí tuệ nhân tạo và những thách thức mà nó mang lại trong nhiều lĩnh vực đời sống hiện nay. Hy vọng bài viết sẽ là nguồn tham khảo giá trị, giúp bạn có cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về AI trong kỷ nguyên công nghệ số.