Hoạch định tài chính là gì? Cách hoạch định tài chính hiệu quả

Hoạch định tài chính là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp dễ dàng đưa ra quyết định kinh doanh đúng đắn và kịp thời. Thông qua việc hoạch định tài chính, các nhà quản trị sẽ dự báo được các vấn đề tài chính có thể phát sinh trong tương lai. Đồng thời chủ động cải thiện quy trình thu hồi nợ và điều chỉnh các hoạt động đầu tư, nhằm duy trì sự ổn định tài chính. Vậy hoạch định tài chính là gì? Tại sao nó lại quan trọng đối với các tổ chức? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây của Unica nhé.

Hoạch định tài chính là gì?

Hoạch định tài chính là sự phối trí toàn bộ các chương trình hoạt động của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian ngắn trên cơ sở tiền tệ. Thông qua hoạch định tài chính, doanh nghiệp có thể phân bổ và tìm kiếm các nguồn lực cho chương trình. Đồng thời đây còn là bước đi chiến lược giúp doanh nghiệp dự báo, phân bổ và quản lý nguồn vốn một cách hợp lý, xác định rõ lộ trình tài chính cho từng giai đoạn phát triển. Hiểu đơn giản hoạch định tài chính là bản kế hoạch cho biết doanh nghiệp sẽ dùng tiền như thế nào để thực hiện mọi hoạt động trong một khoảng thời gian cụ thể.

Thông qua hoạch định tài chính, doanh nghiệp có thể:

• Phối hợp và điều phối các chương trình hành động của từng phòng ban trên nền tảng số liệu tài chính cụ thể.

• Xác định nguồn lực cần thiết để thực hiện các chiến lược kinh doanh (bao gồm cả nguồn vốn hiện có và cần huy động).

• Theo dõi và đánh giá hiệu quả hoạt động thông qua các chỉ số như doanh thu, lợi nhuận, chi phí vận hành, tốc độ tăng trưởng tài sản,…

Hoạch định tài chính không chỉ là công cụ dự toán thu - chi, mà còn là kim chỉ nam định hướng mọi quyết sách và hoạt động tài chính, từ đó hiện thực hóa các mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp.

Hoạch định tài chính là gì?

Thông thường, hoạch định tài chính sẽ được phân chia như sau:

• Theo thời gian sử dụng: Ngắn hạn (dưới 1 năm), trung hạn (1 - 3 năm), dài hạn (trên 3 năm.
• Theo mục đích sử dụng: Hoạt động sản xuất - kinh doanh, đầu tư tài chính, hoạt động tài trợ,...

Vai trò cốt lõi của hoạch định tài chính

Hoạch định tài chính đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với cá nhân và doanh nghiệp. Vậy vai trò của hoạch định tài chính là gì? Cụ thể đó là:

Đối với doanh nghiệp

Hoạch định tài chính là quá trình thiết lập và phát triển các kế hoạch tài chính ngắn hạn và dài hạn, nhằm đạt được các mục tiêu kinh tế cho cả cá nhân lẫn doanh nghiệp. Một trong những đặc điểm nổi bật của kế hoạch tài chính đó là việc sử dụng tiền tệ làm đơn vị đo lường, điều này giúp việc kiểm soát và giám sát tài chính trở nên dễ dàng hơn. Việc hoạch định tài chính trong doanh nghiệp đóng vai trò cực kỳ quan trọng, nó là yếu tố then chốt trong việc quản lý và điều hành.

Xác định tính khả thi của hoạt động kinh doanh

Thực tế cho thấy, việc thành công trong hoạt động kinh doanh không phải lúc nào cũng dễ dàng, thêm nữa nó còn đòi hỏi nhiều doanh nghiệp thực hiện. Để đạt được thành công, kế hoạch kinh doanh cần đi kèm với một nghiên cứu khả thi và hoạch định tài chính của doanh nghiệp đóng vai trò vô cùng quan trọng. Việc theo dõi và so sánh ngân sách trong kế hoạch tài chính giúp bạn điều chỉnh và quay lại lộ trình một cách chính xác.

Ví dụ: Nếu bạn đang định giá sản phẩm hay dịch vụ của mình cao hơn so với đối thủ cạnh tranh, điều này sẽ dễ dàng nhận ra thông qua việc phân tích tài chính. Hoặc nếu chi phí sản xuất quá cao mà lợi nhuận không đạt như kỳ vọng, việc theo dõi chi tiết ngân sách trong kế hoạch tài chính sẽ giúp bạn điều chỉnh lại chiến lược kinh doanh kịp thời.

Hoạch định tài chính đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với doanh nghiệp

Hoạch định tài chính giữ vai trò then chốt trong mỗi dự án, giúp làm rõ các giả định ban đầu và lý giải nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt giữa kỳ vọng và thực tế triển khai. Thông qua đó, doanh nghiệp có thể nhận diện rõ ràng những sai sót cũng như thành tựu đạt được trong quá trình thực hiện, từ đó đưa ra các điều chỉnh phù hợp một cách dễ hiểu và hiệu quả hơn.

Yêu cầu tài chính được dự báo

Để triển khai một hoạt động kinh doanh, việc có đủ nguồn vốn là điều không thể thiếu. Dự báo tài chính trong kế hoạch sẽ giúp bạn biết khi nào cần sử dụng tiền? Cần sử dụng bao nhiêu tiền? Trường hợp bạn kinh doanh nhưng không đủ số vốn tối thiểu thì có thể áp dụng biện pháp thu hẹp quy mô triển khai để làm sao nó nằm trong phạm vi ngân sách cho phép.

Thông qua việc hoạch định tài chính, bạn sẽ dễ dàng nhận diện các điểm thiếu hụt về tài chính. Điều này giúp đảm bảo rằng doanh nghiệp luôn có các khoản dự phòng cần thiết để tránh tình trạng thiếu hụt tiền mặt, từ đó giúp các nhà quản lý có thể điều chỉnh hợp lý các khoản chi tiêu và doanh thu.

Ví dụ: Dựa vào hoạch định tài chính bạn có thể dễ dàng xác định khoản vốn cần vay hoặc tạo quỹ tiết kiệm để đáp ứng được các khoản thu chi thâm hụt. Khi yêu cầu tài chính từ các bên như: ngân hàng, nhà đầu tư, kế hoạch kinh doanh thì hoạch định tài chính sẽ được yêu cầu cung cấp, bao gồm: dự đoán, các giả định và kỳ vọng khả thi.

Đối với cá nhân

Việc hoạch định tài chính cá nhân đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bạn quản lý ngân sách một cách hiệu quả. Nhờ vào việc lập kế hoạch tài chính, bạn có thể đưa ra các quyết định đầu tư chính xác và phân bổ nguồn lực tài chính của mình một cách hợp lý.

Đảm bảo có đủ tài chính cho gia đình và bản thân

Một khi bạn đã có một kế hoạch tài chính rõ ràng và chi tiết, bạn sẽ không còn phải băn khoăn hay cảm thấy lo lắng về việc "Tiền đâu rồi?" hay "Tại sao tiền lại hết nhanh đến vậy?". Hoạch định tài chính cá nhân giúp bạn hiểu rõ mình chi tiêu vào những khoản gì? Thu nhập của mình bao nhiêu và dòng tiền của mình chuyển động như thế nào? Kế hoạch hoạch định tài chính giúp theo dõi và kiểm soát mọi khoản chi tiêu một cách chủ động, từ đó nắm bắt tình hình tài chính của bản thân và gia đình.

Hoạch định tài chính đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với cá nhân

Trong những tình huống khẩn cấp, hoặc khi có những phát sinh không lường trước, bạn sẽ luôn có sẵn một khoản dự phòng tài chính nhờ vào sự chuẩn bị trước đó. Không ai biết trước tương lai sẽ thế nào, vì vậy một kế hoạch tài chính cá nhân tốt sẽ giúp bạn nhanh chóng ứng phó với những tình huống bất ngờ. Nếu chẳng may có ốm đau, bệnh tật, tai nạn hoặc các rủi ro cần khoản tiền lớn ngay lập tức. Khi đó, các khoản dự phòng sẽ phát huy tác dụng và giúp bạn xử lý mọi vấn đề nhanh chóng.

Giảm bớt áp lực vấn đề tài chính

Tài chính luôn là vấn đề làm nảy sinh mâu thuẫn gia đình khiến cuộc sống gia đình không hạnh phúc. Áp lực từ việc không đủ tiền chi trả hóa đơn, tiền thuê nhà hay lo lắng về các khoản nợ chính là nguyên nhân khiến tinh thần luôn mệt mỏi và stress. Điều này gây ảnh hưởng trực tiếp đến mối quan hệ trong gia đình và với bạn bè.

Để giảm bớt áp lực tài chính, bạn cần xây dựng một kế hoạch tài chính chi tiết và thực hiện nó một cách có hệ thống. Khi có một kế hoạch rõ ràng, bạn sẽ dễ dàng thanh toán các khoản nợ và từ từ xây dựng một nền tảng tài chính vững chắc. Điều này không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn tạo cơ hội để bạn tích lũy và phát triển tài chính cá nhân. Khi tài chính ổn định, bạn sẽ có thêm thời gian và có tinh thần để tập trung vào công việc để đạt được những mục tiêu lớn hơn trong cuộc sống.

Mục tiêu cốt lõi của hoạch định tài chính

Mục tiêu của việc hoạch định tài chính là cung cấp một chiến lược toàn diện giúp cá nhân và doanh nghiệp quản lý tài chính một cách khoa học, hiệu quả và bền vững. Dưới đây là những mục tiêu cốt lõi mà chúng tôi đã tổng hợp được:

• Thúc đẩy các nhà quản trị lập kế hoạch: Hoạch định tài chính giúp các nhà quản trị xây dựng kế hoạch chiến lược cho tương lai, phát triển định hướng chung cho toàn bộ tổ chức. Hoạch định tài chính giúp họ dự đoán được các vấn đề có thể phát sinh và xây dựng chính sách phù hợp để giải quyết.

• Cung cấp nguồn thông tin hỗ trợ quyết định: Một kế hoạch tài chính chi tiết cung cấp các dữ liệu và thông tin cần thiết sẽ hỗ trợ nhà quản trị trong việc đưa ra các quyết định sáng suốt, từ đó cải thiện hiệu quả hoạt động của tổ chức.

• Hỗ trợ quản lý nguồn lực và nhân sự: Hoạch định tài chính giúp tổ chức sử dụng các nguồn lực một cách hợp lý. Qua việc thiết lập tiêu chuẩn đánh giá hiệu suất, các nhà quản trị có thể quản lý nhân sự hiệu quả hơn, từ đó tối ưu hóa hoạt động của từng bộ phận.

• Cải thiện khả năng truyền thông và hợp tác: Kế hoạch tài chính giúp cải thiện vấn đề truyền thông trong tổ chức, tạo điều kiện thuận lợi cho các bộ phận, phòng ban trong việc hợp tác và phối hợp cùng nhau để đạt được mục tiêu chung.

• Tăng cường hiệu quả các hoạt động: Các ngân sách được xây dựng cho từng bộ phận như phòng ban, xí nghiệp hay đơn vị, và cho từng hoạt động như bán hàng, sản xuất, nghiên cứu, giúp tổ chức có cái nhìn toàn diện và rõ ràng về tình hình tài chính và sử dụng hiệu quả các nguồn lực.

Mục tiêu của việc hoạch định tài chính là cung cấp một chiến lược toàn diện

Các loại kế hoạch hoạch định tài chính

Phân loại kế hoạch hoạch định tài chính là gì là vấn đề đang được rất nhiều người quan tâm. Để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững, doanh nghiệp cần nắm rõ phân loại này để xây dựng được các loại kế hoạch tài chính phù hợp. Dưới đây là các loại kế hoạch của hoạch định tài chính cho bạn tham khảo:

• Kế hoạch tài chính dài hạn: Đây là các kế hoạch chiến lược liên quan đến đầu tư và tài trợ trong dài hạn, chẳng hạn như mở rộng nhà máy, mua sắm tài sản cố định, hoặc kêu gọi vốn từ thị trường tài chính. Những kế hoạch này thường kéo dài trên 3 năm và định hướng cho sự tăng trưởng bền vững.

• Ngân sách hàng năm: Bao gồm ngân sách trang bị, ngân sách kinh doanh và ngân sách tài chợ. Trong 3 loại ngân sách này thì ngân sách kinh doanh đóng vai trò quan trọng nhất, định rõ phân bổ nguồn lực cho mọi hoạt động kinh doanh hàng năm.

• Ngân sách về ngân quỹ: Là bảng tổng hợp tất cả các dòng thu - chi phát sinh từ các ngân sách kể trên. Mục tiêu là đảm bảo doanh nghiệp luôn có đủ tiền mặt để duy trì hoạt động ổn định và kịp thời xử lý các tình huống khẩn cấp về tài chính.

Khi thiết lập kế hoạch tài chính bạn phải dựa vào các yếu tố quan trọng sau:

• Mục tiêu tài chính trong năm của doanh nghiệp: Xác định rõ các mục tiêu kinh doanh và tài chính trong năm tiếp theo nhằm định hướng ra quyết định liên quan đến phân bổ nguồn lực và điều phối tài chính hợp lý.

• Dự báo từ các bộ phận Marketing và Mua sắm: Những phòng ban này cung cấp dữ liệu về nhu cầu thị trường, ước tính doanh thu, chi phí và các yếu tố đầu vào khác, từ đó hỗ trợ quá trình xây dựng kế hoạch tài chính thực tế và hiệu quả.

• Hệ thống chính sách và hướng dẫn lập kế hoạch: Bao gồm các quy định nội bộ về quy trình, tiêu chí xây dựng kế hoạch tài chính để đảm bảo tính nhất quán và tính khả thi cao trong thực hiện.

• Đặc điểm dòng tiền của doanh nghiệp: Phân tích các yếu tố liên quan đến dòng tiền như thu - chi, lưu chuyển tiền mặt và khả năng thanh toán để đánh giá mức độ khả thi và tính linh hoạt trong việc thực thi kế hoạch tài chính.

Cách hoạch định tài chính hiệu quả

Sau khi trả lời các câu hỏi ở phần trên liên quan đến hoạch định tài chính là gì chắc chắn bạn đọc đã hiểu về tầm quan trọng của hoạch định tài chính. Tuy vậy không phải ai cũng biết cách hoạch định tài chính hiệu quả như thế nào, sau đây chúng tôi sẽ hướng dẫn cho bạn:

Cách hoạch định tài chính cho cá nhân

Các bước hoạch định tài chính với cá nhân như sau:

• Bước 1- Xác định mục tiêu về tài chính: Để hoạch định tài chính cá nhân hiệu quả thì đầu tiên bạn phải xác định được mục tiêu cụ thể cho tài chính cá nhân của mình là gì. Chẳng hạn như: tiết kiệm để mua nhà, mua xe, trang trải hưu trí, đầu tư hoặc trả nợ. Mục tiêu không được mơ hồ, mông lung mà phải cụ thể, có thời hạn và có thể đo lường được.

• Bước 2 - Đánh giá tình hình tài chính hiện tại: Đánh giá tình hình tài chính hiện tại bằng cách xem xét thu nhập, chi tiêu cũng như tài sản hiện có , đặc biệt là phải xác định rõ xem hiện tại có khoản nợ nào phải trả nào không? Việc đánh giá tình hình tài chính giúp bạn xác định được cụ thể điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội cải thiện của mình.

• Bước 3 - Xây dựng một ngân sách cá nhân: Mục đích để quản lý thu nhập và chi tiêu hàng tháng của bản thân. Để thiết lập được ngân sách cá nhân chính xác, bạn cần xác nhận các khoản thu nhập từ các khoản khác nhau và phân bổ chúng thành các mục tiêu cụ thể như: trả nợ, tiết kiệm, chi tiêu hàng tháng,... Hãy đảm bảo chi tiêu không được vượt quá thu nhập và phải tìm cách tối ưu hóa chi tiêu.

• Bước 4 - Tiết kiệm và đầu tư: Mục đích để nâng cao thu nhập và xây dựng tài sản cá nhân của mình. Bao gồm: Tiết kiệm tiền mặt, đầu tư vào chứng khoán, quỹ hưu trí, bất động sản, kinh doanh nhỏ,...

• Bước 5 - Quản lý nợ và bảo hiểm: Trường hợp có khoản nợ hãy xác định kế hoạch trả nợ và tìm cách để làm sao giảm số tiền nợ đó đi. Ngoài ra, hãy xem xét các chương trình bảo hiểm để bảo vệ tài sản và giảm thiểu rủi ro tài chính.

Cách hoạch định tài chính cho cá nhân hiệu quả

Cách hoạch định tài chính cho doanh nghiệp

Đối với doanh nghiệp, các bước lập hoạch định tài chính như sau:

• Bước 1 - Xác định mục tiêu kinh doanh: Bao gồm: mục tiêu ngắn hạn và dài hạn. Thường là các mục tiêu như: tăng doanh thu, tối ưu hóa lợi nhuận, mở rộng thị trường đầu tư và phát triển,...

• Bước 2 - Phân tích về tình hình tài chính hiện tại của doanh nghiệp: Bao gồm: chi phí, thu nhập, tài sản, nợ nhằm mục đích đánh giá hiệu suất tài chính, xác định các vấn đề đang tồn đọng và khu vực cần cải thiện.

• Bước 3 - Lập kế hoạch tài chính: Thiết lập kế hoạch tài chính bao gồm: dự trù thu nhập, chi phí, lợi nhuận, luồng tiền,... trong tương lai. Chú ý lập kế hoạch với mục tiêu cụ thể và phân bổ nguồn lực một cách hợp lý cho các hoạt động kinh doanh.

• Bước 4 - Quản lý ngân sách: Điều chỉnh ngân sách sao cho thu nhập vượt xa chi phí. Đồng thời tìm cách tối ưu hóa chi phí sử dụng nguồn lực. Xem xét để cắt giảm đi những khoản chi phí không cần thiết, tìm cách cắt giảm chi phí để tăng lợi nhuận.

• Bước 5 - Đầu tư và vốn: Xác định các cơ hội đầu tư để tăng cường vốn cho hoạt động kinh doanh. Bao gồm: Nâng cấp công nghệ, đầu tư vào cơ sở hạ tầng, mở rộng sản phẩm, mở rộng thị trường, tìm kiếm thêm vốn bổ sung,...

• Bước 6 - Quản lý nợ và rủi ro tài chính: Đánh giá và quản lý vấn đề liên quan đến rủi ro tài chính. Tìm cách giảm đi các khoản nợ. Xem xét các chính sách bảo hiểm và các biện pháp, bảo vệ doanh nghiệp khỏi rủi ro tài chính.

• Bước 7 - Theo dõi và đánh giá: Xây dựng, thiết lập hệ thống giám sát định kỳ để theo dõi chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp. Điều này giúp bạn dễ dàng đưa ra quyết định điều chỉnh thông minh khi cần.

• Bước 8 - Kế hoạch hóa tài chính dài hạn: Xây dựng kế hoạch tài chính dài hạn và xác định các chiến lược để đảm bảo sự phát triển bền vững của doanh nghiệp trong tương lai.

• Bước 9 - Tìm kiếm tư vấn từ chuyên gia: Đối với những hoạch định tài chính phức tạp, bạn hãy tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia tài chính hoặc nhà quản lý tài chính để được cố vấn giúp nhìn nhận những vấn đề ở góc độ chuyên sâu.

• Bước 10- Điều chỉnh nội dung: Điều chỉnh và cải thiện nội dung kế hoạch sao cho phù hợp nhất với tình hình thực tại, đáp ứng được các thay đổi của hoạt động kinh doanh và mục tiêu của doanh nghiệp.

Kết luận

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã nắm được hoạch định tài chính là gì và hiểu rõ tầm quan trọng của nó đối với sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Việc lập kế hoạch tài chính không chỉ giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả nguồn lực mà còn đảm bảo các mục tiêu dài hạn được thực hiện đúng quy trình. Để duy trì sự ổn định tài chính và đạt được thành công trong kinh doanh, việc áp dụng một chiến lược tài chính hợp lý là điều không thể thiếu.