Quyền tham dự đại hội cổ đông là gì? Ai có quyền tham dự đại hội cổ đông?

Đại hội cổ đông là một sự kiện quan trọng trong hoạt động quản trị của công ty cổ phần. Đây không chỉ là nơi cổ đông thể hiện tiếng nói, mà còn là cơ hội trực tiếp để tham gia vào các quyết định chiến lược của doanh nghiệp. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ quyền tham dự đại hội cổ đông là gì, ai được tham dự và những quyền lợi nào đi kèm. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Quyền tham dự Đại hội đồng cổ đông là gì?

Theo Điều 144 Luật Doanh nghiệp 2020, quyền tham dự Đại hội đồng cổ đông là quyền của cổ đông hoặc người được ủy quyền tham gia các cuộc họp ĐHĐCĐ để thảo luận, biểu quyết và đóng góp ý kiến về các vấn đề quan trọng của công ty. Đây là một trong những quyền cơ bản của cổ đông, giúp họ ảnh hưởng trực tiếp đến các quyết định như chia cổ tức, sửa đổi Điều lệ công ty, hay bầu thành viên Hội đồng quản trị.

Quyền tham dự Đại hội đồng cổ đông là gì?

Quyền này không chỉ đảm bảo sự minh bạch trong quản trị doanh nghiệp mà còn giúp cổ đông bảo vệ lợi ích cá nhân. Cổ đông có thể tham dự trực tiếp, ủy quyền cho người khác, hoặc tham gia qua các hình thức trực tuyến, bỏ phiếu điện tử, tùy theo quy định của công ty.

Ai có quyền tham dự Đại hội đồng cổ đông?

Luật Doanh nghiệp 2020 không chỉ rõ “ai được dự họp” theo từng loại cổ đông, nhưng thông qua quy định về quyền và nghĩa vụ của từng nhóm cổ đông, có thể xác định phạm vi như sau:

Cổ đông phổ thông

Cổ đông phổ thông là đối tượng mặc định có quyền tham gia các cuộc họp Đại hội đồng cổ đông. Theo Điểm a Khoản 1 Điều 115 Luật Doanh nghiệp 2020, họ được phép:

“Điều 115. Quyền của cổ đông phổ thông

1. Cổ đông phổ thông có quyền sau đây:

a) Tham dự, phát biểu trong cuộc họp Đại hội đồng cổ đông và thực hiện quyền biểu quyết trực tiếp hoặc thông qua người đại diện theo ủy quyền hoặc hình thức khác do Điều lệ công ty, pháp luật quy định. Mỗi cổ phần phổ thông có một phiếu biểu quyết”

Điều này có nghĩa là mọi cổ đông phổ thông đều có quyền được mời họp và đưa ra ý kiến về các vấn đề liên quan đến công ty.

Cổ đông ưu đãi biểu quyết

Cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi biểu quyết được pháp luật công nhận có đầy đủ quyền như cổ đông phổ thông, theo quy định tại Điểm b, Khoản 2, Điều 116 Luật Doanh nghiệp 2020.

“Điều 116. Cổ phần ưu đãi biểu quyết và quyền của cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi biểu quyết

2. Cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi biểu quyết có quyền sau đây:

b) Quyền khác như cổ đông phổ thông, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này.”

Tuy nhiên, quyền chuyển nhượng cổ phần của họ bị giới hạn, căn cứ theo Khoản 3 của cùng điều luật, cụ thể: 

3. Cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi biểu quyết không được chuyển nhượng cổ phần đó cho người khác, trừ trường hợp chuyển nhượng theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật hoặc thừa kế.

Như vậy, mặc dù bị hạn chế về việc chuyển nhượng cổ phần, cổ đông ưu đãi biểu quyết vẫn có quyền tham gia các cuộc họp Đại hội đồng cổ đông, phát biểu ý kiến và thực hiện quyền biểu quyết tương tự như cổ đông phổ thông.

Người có quyền tham gia đại hội cổ đông

Cổ đông ưu đãi cổ tức

Đây là nhóm cổ đông được ưu tiên về lợi tức, nhưng lại không có quyền biểu quyết, không được tham dự Đại hội đồng cổ đông, cũng như không được đề cử người vào Hội đồng quản trị hay Ban kiểm soát. Cụ thể như sau:

Theo Khoản 3 Điều 117 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định:

3. Cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi cổ tức không có quyền biểu quyết, dự họp Đại hội đồng cổ đông, đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát, trừ trường hợp quy định tại khoản 6 Điều 148 của Luật này.

Theo Khoản 6 Điều 148 Luật Doanh nghiệp 2020:

6. Nghị quyết Đại hội đồng cổ đông về nội dung làm thay đổi bất lợi quyền và nghĩa vụ của cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi chỉ được thông qua nếu được số cổ đông ưu đãi cùng loại dự họp sở hữu từ 75% tổng số cổ phần ưu đãi loại đó trở lên tán thành hoặc được các cổ đông ưu đãi cùng loại sở hữu từ 75% tổng số cổ phần ưu đãi loại đó trở lên tán thành trong trường hợp thông qua nghị quyết dưới hình thức lấy ý kiến bằng văn bản.

Tóm lại, cổ đông ưu đãi cổ tức chỉ có thể tham dự Đại hội trong trường hợp quyền lợi của họ bị ảnh hưởng bất lợi bởi một nghị quyết cụ thể.

Cổ đông ưu đãi hoàn lại

Tương tự cổ đông ưu đãi cổ tức, nhóm cổ đông này không có quyền mặc định tham dự Đại hội đồng cổ đông – theo Khoản 3 Điều 118.

3. Cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi hoàn lại không có quyền biểu quyết, dự họp Đại hội đồng cổ đông, đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát, trừ trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 114 và khoản 6 Điều 148 của Luật này.

Theo Khoản 5 Điều 114 Luật Doanh nghiệp 2020 thì:

5. Cổ phần phổ thông không thể chuyển đổi thành cổ phần ưu đãi. Cổ phần ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phần phổ thông theo nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông.

Và Khoản 6 Điều 148 Luật Doanh nghiệp 2020:

6. Nghị quyết Đại hội đồng cổ đông về nội dung làm thay đổi bất lợi quyền và nghĩa vụ của cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi chỉ được thông qua nếu được số cổ đông ưu đãi cùng loại dự họp sở hữu từ 75% tổng số cổ phần ưu đãi loại đó trở lên tán thành hoặc được các cổ đông ưu đãi cùng loại sở hữu từ 75% tổng số cổ phần ưu đãi loại đó trở lên tán thành trong trường hợp thông qua nghị quyết dưới hình thức lấy ý kiến bằng văn bản.

Quyền tham gia đại hội cổ đông của cổ đông ưu đãi

Điều kiện để có quyền tham dự

Danh sách cổ đông

Để có quyền tham dự ĐHĐCĐ, cổ đông cần có tên trong danh sách cổ đông được lập bởi công ty. Danh sách này dựa trên sổ đăng ký cổ đông, được chốt không sớm hơn 10 ngày trước ngày gửi thông báo mời họp (theo Điều 141 Luật Doanh nghiệp 2020). Công ty phải gửi thông báo mời họp ít nhất 21 ngày trước ngày khai mạc, kèm theo chương trình và tài liệu liên quan.

Ủy quyền tham dự

Nếu không thể tham dự trực tiếp, cổ đông có thể ủy quyền cho người khác theo quy định tại Điều 144 Luật Doanh nghiệp 2020. Quy trình ủy quyền bao gồm:

• Lập văn bản ủy quyền: Văn bản phải ghi rõ thông tin cổ đông, người được ủy quyền, số lượng cổ phần, và phạm vi ủy quyền.

• Công chứng/chứng thực: Một số trường hợp yêu cầu văn bản ủy quyền phải được công chứng để đảm bảo tính hợp pháp.

• Nộp văn bản ủy quyền: Người được ủy quyền cần xuất trình văn bản này khi đăng ký dự họp.

Ví dụ, tại ĐHĐCĐ của Công ty XYZ năm 2024, một cổ đông sở hữu 5% cổ phần đã ủy quyền cho luật sư tham gia biểu quyết, đảm bảo quyền lợi của mình dù không trực tiếp có mặt.

Điều kiện để có quyền tham dự Đại hội cổ đông

Lợi ích khi tham dự Đại hội đồng cổ đông

Việc tham dự Đại hội đồng cổ đông không chỉ là quyền, mà còn mang lại nhiều lợi ích thực tiễn cho cổ đông:

• Bảo vệ quyền lợi tài chính: Cổ đông có thể trực tiếp tham gia biểu quyết các vấn đề trọng yếu như phân phối lợi nhuận, phê duyệt báo cáo tài chính hoặc lựa chọn thành viên Hội đồng quản trị.

• Gia tăng tính minh bạch: Tham dự đại hội giúp cổ đông theo sát hoạt động của ban điều hành, đặt câu hỏi, yêu cầu giải trình và kiểm soát các quyết định chiến lược.

• Khẳng định vai trò sở hữu: Đại hội là cơ hội để cổ đông thể hiện tiếng nói, góp phần định hình phương hướng phát triển và quyết sách tương lai của doanh nghiệp.

Cổ đông nhỏ lẻ có quyền tham dự Đại hội không?

Câu trả lời là có. Bất kỳ cổ đông nào có tên trong danh sách cổ đông, dù sở hữu số lượng cổ phần nhỏ, đều có quyền tham dự ĐHĐCĐ. Tuy nhiên, quyền biểu quyết của cổ đông nhỏ lẻ phụ thuộc vào số lượng cổ phần họ nắm giữ. Để tiếng nói có trọng lượng hơn, cổ đông nhỏ lẻ có thể phối hợp với nhau hoặc ủy quyền cho một đại diện để biểu quyết tập trung.

Kết luận

Hiểu rõ quyền tham dự đại hội cổ đông là gì không chỉ giúp cổ đông bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình, mà còn góp phần nâng cao tính minh bạch và dân chủ trong hoạt động quản trị doanh nghiệp. Dù bạn là cổ đông lớn hay nhỏ, việc tham dự Đại hội đồng cổ đông chính là cơ hội để thể hiện vai trò sở hữu, theo sát chiến lược phát triển và tạo ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng của công ty. Vì vậy, đừng bỏ lỡ quyền lợi chính đáng này nếu bạn thực sự muốn đồng hành và góp phần kiến tạo tương lai doanh nghiệp mà mình đang đầu tư.