Công ty cổ phần bắt buộc phải có cổ phần phổ thông. Cổ phần này được chia theo vốn điều lệ của công ty. Mặc dù khá quen thuộc nhưng thực tế không phải ai cũng hiểu rõ khái niệm cổ phần phổ thông là gì? Thấu hiểu điều đó, trong nội dung bài viết dưới đây Unica sẽ chia sẻ tất tần tật thông tin cho bạn. Cùng khám phá nhé.
Cổ phần phổ thông là gì?
Căn cứ theo Luật Doanh nghiệp số 59/2020/QH14 có hiệu lực từ ngày 01/01/2021 quy định khái niệm cổ phần phổ thông như sau:
Cổ phần phổ thông (tiếng Anh: Common shares hoặc Ordinary shares) là loại cổ phần cơ bản và bắt buộc phải có trong mọi công ty cổ phần, được hình thành dựa trên vốn điều lệ của doanh nghiệp. Người nắm giữ loại cổ phần này dù là cá nhân hay tổ chức đều sẽ được gọi là cổ đông phổ thông. Cổ phần phổ thông sẽ không thể chuyển đổi thành cổ phần ưu đãi, nhưng cổ phần phổ thông lại có nhiều quyền lợi quan trọng như: quyền biểu quyết, quyền nhận cổ tức và quyền tham gia các quyết định lớn trong công ty.
Cổ phần phổ thông là gì?
Trên thị trường, cổ phần phổ thông tồn tại dưới hai hình thức: thị trường sơ cấp (phát hành cổ phần lần đầu để huy động vốn) và thị trường thứ cấp (phát hành cổ phần được giao dịch, chuyển nhượng, mua bán hoặc thừa kế). Đây chính là loại cổ phần phổ biến nhất và có ảnh hưởng lớn đến quyền kiểm soát và lợi ích kinh tế của các nhà đầu tư trong doanh nghiệp.
Lưu ý: Theo quy định, các cổ đông sáng lập phải cùng đăng ký mua ít nhất 20% tổng số cổ phần phổ thông được quyền chào bán khi thành lập doanh nghiệp.
Lợi ích của cổ phần phổ thông
Cổ phần phổ thông không chỉ đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc vốn của công ty cổ phần, mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cả doanh nghiệp phát hành lẫn nhà đầu tư sở hữu cổ phần. Cụ thể lợi ích của cổ đông phổ thông như sau:
Đối với công ty phát hành
Việc phát hành cổ phần phổ thông là một cách hiệu quả để huy động vốn mà không cần vay mượn hay chịu áp lực trả lãi. Nguồn vốn mới này sẽ giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô, đầu tư vào các dự án kinh doanh và gia tăng năng lực cạnh tranh. Ngoài ra, cổ phần phổ thông còn góp phần nâng cao hình ảnh thương hiệu, thu hút thêm các nhà đầu tư tiềm năng nhờ tính minh bạch và khả năng sinh lời dài hạn.
Đối với cá nhân hoặc tổ chức mua cổ phần phổ thông
Cá nhân hay tổ chức khi mua và sở hữu cổ phần phổ thông đồng nghĩa với việc trở thành một phần của công ty, có quyền tham gia vào các quyết định quan trọng thông qua biểu quyết tại Đại hội cổ đông. Bên cạnh đó, cổ đông phổ thông còn được hưởng lợi từ cổ tức nếu công ty kinh doanh hiệu quả, cũng như có cơ hội tăng giá trị đầu tư khi giá cổ phiếu tăng trên thị trường. Đặc biệt, việc nắm giữ cổ phần phổ thông cũng mang lại quyền ưu tiên mua cổ phần mới và tiềm năng kiểm soát nhất định tùy theo tỷ lệ sở hữu.
Cá nhân khi mua cổ phần phổ thông sẽ trở thành một phần của công ty
Quyền và nghĩa vụ của cổ đông phổ thông
Căn cứ Điều 115 và Điều 166 Luật Doanh nghiệp quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ của cổ đông phổ thông như sau:
Tham dự và biểu quyết tại Đại hội đồng cổ đông
Cổ đông phổ thông có quyền tham dự, phát biểu và biểu quyết trong các cuộc họp Đại hội đồng cổ đông. Tức là họ có quyền tham gia vào các quyết định quan trọng liên quan đến định hướng phát triển, tài chính, nhân sự cấp cao,... của công ty. Cổ đông phổ thông có quyền triệu tập cuộc họp Đại hội đồng cổ đông. Nếu không thể tham dự trực tiếp, cổ đông phổ thông có thể ủy quyền cho người khác hoặc thực hiện quyền biểu quyết theo phương thức được quy định trong Điều lệ.
Ngoài ra, cổ đông hoặc nhóm cổ đông nắm giữ từ 10% cổ phần phổ thông trở lên (hoặc tỷ lệ thấp hơn do công ty quy định) có quyền đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát. Cổ đông là cá nhân hoặc tổ chức có quyền sở hữu tối thiểu 10% tổng số cổ phần phổ thông và theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 14 họ có quyền ủy quyền cho tối đa 3 người.
Quyền chuyển nhượng cổ phần
Cổ đông phổ thông có quyền chuyển nhượng cổ phần, tuy nhiên với cổ đông sáng lập thì trong 3 năm đầu kể từ ngày công ty được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, việc chuyển nhượng chỉ được thực hiện cho các cổ đông sáng lập khác. Nếu muốn chuyển nhượng cho người ngoài, cần có sự chấp thuận của Đại hội đồng cổ đông. Sau thời gian 3 năm này, việc chuyển nhượng sẽ trở nên linh hoạt hơn, cổ đông có thể tự do chuyển nhượng cổ phần phổ thông của mình.
Quyền và nghĩa vụ của cổ đông phổ thông
Hưởng cổ tức và chia tài sản khi giải thể
Cổ đông phổ thông được hưởng cổ tức theo kết quả kinh doanh hằng năm và mức chia do Đại hội đồng cổ đông quyết định. Trong trường hợp công ty bị giải thể hoặc phá sản, cổ đông phổ thông cũng được quyền nhận phần tài sản còn lại theo tỷ lệ sở hữu cổ phần trong công ty, sau khi đã thanh toán các nghĩa vụ tài chính và ưu tiên thanh toán cho các cổ đông ưu đãi (nếu có).
Quyền ưu tiên mua cổ phần mới
Khi công ty phát hành thêm cổ phần, cổ đông phổ thông có quyền được ưu tiên mua theo tỷ lệ sở hữu hiện tại. Điều này giúp cổ đông duy trì quyền kiểm soát và mức độ ảnh hưởng trong công ty, đồng thời tạo cơ hội tăng tỷ lệ sở hữu nếu muốn đầu tư thêm.
Quyền tiếp cận thông tin
Cổ đông phổ thông được quyền xem xét và trích lục các tài liệu như: danh sách cổ đông có quyền biểu quyết, Điều lệ công ty, biên bản và nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông. Nếu sở hữu từ 5% cổ phần phổ thông trở lên (hoặc theo quy định tại Điều lệ), cổ đông còn có quyền tra cứu thêm các tài liệu quan trọng như báo cáo tài chính, báo cáo kiểm soát nội bộ, nghị quyết của Hội đồng quản trị,... ngoại trừ những thông tin thuộc bí mật kinh doanh.
Quyền khởi kiện để bảo vệ lợi ích công ty
Cổ đông phổ thông nắm giữ ít nhất 1% tổng số cổ phần phổ thông có quyền tự mình hoặc đại diện công ty khởi kiện các cá nhân trong bộ máy quản lý như: thành viên HĐQT, Giám đốc, Tổng giám đốc,... khi phát hiện họ có hành vi như:
-
Vi phạm trách nhiệm khi đứng ở cương vị người quản lý.
-
Không thực hiện, thực hiện không đầy đủ hoặc thực hiện trái với quy định của pháp luật và của Điều lệ công ty. Vi phạm quyết định của Hội đồng quản trị và nghĩa vụ được giao.
-
Lạm dụng địa vị, chức vụ và sử dụng thông tin, bí quyết, cơ hội kinh doanh cũng như tài sản của công ty vào mục đích cá nhân.
Cổ đông phổ thông nắm giữ ít nhất 1% tổng số cổ phần phổ thông
Câu hỏi thường gặp
Để biết thêm được nhiều thông tin bổ ích xoay quanh chủ đề cổ phần phổ thông là gì, bạn đọc hãy tham khảo nội dung bài viết dưới đây nhé:
Cổ phần phổ thông của cổ đông sáng lập phải đảm bảo điều kiện gì?
Theo Khoản 2 Điều 120 Luật Doanh nghiệp 2020, khi đăng ký thành lập công ty cổ phần, các cổ đông sáng lập bắt buộc phải cùng nhau đăng ký mua tối thiểu 20% tổng số cổ phần phổ thông được quyền chào bán. Đây là điều kiện bắt buộc nhằm đảm bảo cổ đông sáng lập có sự cam kết đầu tư ban đầu vào doanh nghiệp, đồng thời thể hiện trách nhiệm trong việc xây dựng và vận hành công ty từ những ngày đầu thành lập.
Cổ đông phổ thông có quyền biểu quyết không?
Có. Theo quy định tại Điều 115 Luật Doanh nghiệp 2020, cổ đông phổ thông sở hữu cổ phần phổ thông sẽ có quyền biểu quyết tại các cuộc họp Đại hội đồng cổ đông. Đây là một trong những quyền quan trọng nhất, cho phép cổ đông tham gia vào quá trình ra quyết định các vấn đề then chốt của công ty.
Ngoài ra, cổ đông phổ thông còn có các quyền khác như: quyền tham dự và phát biểu tại Đại hội cổ đông, quyền chuyển nhượng cổ phần, quyền hưởng cổ tức, quyền được ưu tiên mua cổ phần mới phát hành, quyền tiếp cận thông tin công ty và quyền khởi kiện khi phát hiện hành vi sai phạm từ phía ban quản trị hoặc giám đốc điều hành.
Kết luận
Cổ phần phổ thông là loại cổ phần cơ bản và bắt buộc trong mọi công ty cổ phần. Hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của cổ đông phổ thông sẽ giúp cả cá nhân và tổ chức đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn, đồng thời đảm bảo quyền lợi khi tham gia vào hoạt động của công ty cổ phần. Mời bạn đọc tham khảo thêm những nội dung hữu ích khác trên blog Unica nhé.
.png?v=1728380390)
