Ghi chép là một trong những kỹ năng vô cùng quan trọng đối với học sinh, sinh viên. Ghi chép một cách thông minh, khoa học sẽ giúp bạn tiếp thu kiến thức một cách nhanh chóng. Thấu hiểu tầm quan trọng của việc chi chép, trong nội dung bài viết dưới đây Unica chia sẻ tới bạn 5 cách ghi chép hiệu quả và thông minh mà bất cứ ai cũng có thể áp dụng để phục vụ cho quá trình làm việc và học tập của mình. Cùng tìm hiểu ngay.
5 Phương pháp ghi chép hiệu quả nhất
Ghi chép đúng cách sẽ thay đổi hoàn toàn cách bạn học và làm việc. Nếu bạn đang tìm kiếm những phương pháp giúp tăng khả năng ghi nhớ và tư duy hệ thống, thì 5 cách ghi chép dưới đây chắc chắn là công cụ bạn không nên bỏ qua. Tham khảo ngay để hiểu rõ hơn về 5 phương pháp ghi chép này nhé.
Phương pháp dàn ý - Skeleton Prose
Phương pháp dàn ý hay còn được biết đến với một cái tên khác là Skeleton Prose. Đây là một trong những cách ghi chép phổ biến nhất, đặc biệt phù hợp dành cho sinh viên đại học khi cần hệ thống hóa những dữ liệu lớn trong một thời gian ngắn. Đúng như tên gọi của nó, phương pháp này hoạt động như một bộ khung sườn cho nội dung ghi chép. Người dùng sử dụng phương pháp này sẽ trình bày thông tin dưới dạng dàn ý. Trong đó: Các ý chính sẽ được đặt ở lề trái trang giấy, các ý phụ sẽ thụt dòng, xếp lần lượt ở phía bên dươi từng ý chính. Việc phân tầng nội dung này giúp bạn xác định rõ mối quan hệ giữa các phần của kiến thức. Từ đó, tăng khả năng ghi nhớ và logic trong tư duy.
Phương pháp ghi chép hiệu quả
Ưu điểm:
-
Làm nổi bật ý chính của bài giảng theo một cấu trúc rất logic.
-
Dễ dàng sử dụng và tăng sự tập trung của người dùng.
-
Rút ngắn thời gian xem và chỉnh sửa.
-
Giúp bản ghi của bạn có cấu trúc và dễ hiểu.
Nhược điểm:
-
Không chỉ ra mối quan hệ giữa các phần với nhau nên không phù hợp với các môn như Toán, Hóa bởi có sự kết hợp của bảng biểu và công thức.
-
Dễ rơi vào tình trạng đọc chép thụ động.
-
Không hiệu quả với những bài giảng có cấu trúc phức tạp, rối rắm.
Cách sử dụng:
-
Ghi chép theo từng đề mục: Ý chính, ý phụ, ý bổ sung cho ý phụ.
-
Ghi chép lại các thông tin trong lúc học, trong lớp hoặc khi đang đọc sách.
-
Sau khi kết thúc buổi học, kiểm tra lại phần ghi chú, nếu thấy chưa ổn thì viết lại.
Phương pháp Cornell
Cornell là một trong những phương pháp ghi chép được đánh giá rất cao. Điều làm nên sự khác biệt của phương pháp này nằm ở cách bố trí của nó. Phương pháp Cornell có cách bố trí như sau: chia trang giấy làm 4 hoặc 4 phần, với 1 hàng ở đầu trang, 1 hàng ở dưới cùng và 2 cột ở giữa. 30% diện tích trang giấy sẽ dành cho cột bên trái và 70% còn lại dành cho cột bên phải.
Toàn bộ thông tin, kiến thức được học trên lớp sẽ được ghi chép vào cột bên phải. Còn cột bên trái thì được dùng cho các câu hỏi, ghi chú, gợi ý đối với nội dung bài học. Sau buổi học, bạn cần dành ra một vài phút để tổng kết kiến thức vào hàng cuối của trang, điều này không chỉ giúp bạn ghi nhớ tốt hơn mà nó còn thuận tiện khi cần xem lại bài giảng hay chỉnh sửa thông tin. Phương pháp Cornell phù hợp cho mọi trường hợp cần ghi chép, bao gồm cả các cuộc họp và thảo luận.
Ghi chép hiệu quả
Ưu điểm:
-
Giúp việc ghi chép và sắp xếp lại thông tin nhanh hơn.
-
Tổng kết tóm tắt thông tin theo một cách hệ thống.
-
Giúp cho việc học tập, tiếp thu hiệu quả hơn trong thời gian ngắn.
-
Giảm thời gian xem lại bài.
-
Trích xuất được ý chính của ghi chép.
Nhược điểm:
-
Trang viết cần phải được chuẩn bị sẵn trước khi buổi học bắt đầu.
-
Người sử dụng sẽ mất nhiều thời gian để làm quen, trích xuất và tổng hợp các ý chính.
Cách sử dụng
Để áp dụng hiệu quả phương pháp Cornell, bạn cần chuẩn bị một trang giấy và chia bố cục thành 3 phần rõ ràng:
-
Phần Tóm tắt (Summary): chiếm 3–4 dòng cuối trang, dùng để tổng kết nội dung sau khi học xong.
-
Cột Gợi ý (Cue): chiếm khoảng 1/3 diện tích bên trái trang giấy.
-
Cột Ghi chú (Notes): chiếm 2/3 diện tích còn lại ở bên phải – đây là khu vực chính để bạn ghi chép.
Bước 1: Ghi chú (Notes)
Trong quá trình nghe giảng hoặc đọc tài liệu, bạn hãy ghi lại những nội dung chính vào cột bên phải, bao gồm:
-
Các ý chính và ý phụ
-
Mốc thời gian, nhân vật, địa điểm quan trọng
-
Biểu đồ, hình minh họa, công thức
-
Các ví dụ cụ thể, mô phỏng
-
Nhận định về điểm mạnh, điểm yếu (nếu có)
Bước 2: Gợi ý (Cue)
Sau khi hoàn tất phần ghi chú, bạn nên đọc lại nhanh và bắt đầu điền các từ khóa, câu hỏi hoặc tiêu đề vào cột bên trái – sao cho mỗi gợi ý nằm ngang hàng với nội dung tương ứng ở cột ghi chú. Việc này giúp bạn dễ dàng định vị thông tin và củng cố kiến thức cốt lõi khi ôn tập.
Bước 3: Tóm tắt (Summary)
Cuối cùng, dành vài phút để viết tóm tắt toàn bộ nội dung đã học ở phần cuối trang bằng chính lời văn của bạn. Bạn có thể trả lời hai câu hỏi sau để hỗ trợ quá trình này:
-
Tại sao thông tin này quan trọng?
-
Bạn rút ra được điều gì từ phần nội dung này?
Lưu ý rằng phương pháp Cornell chỉ thực sự phát huy tác dụng nếu bạn dành thời gian xem lại và sử dụng bản ghi chú như một công cụ ôn tập. Nhờ vào việc đã được tóm tắt và hệ thống hóa sẵn, bạn không cần mất công viết lại toàn bộ bài học lần nữa.
Ngoài ra, nếu bạn cảm thấy việc viết tóm tắt ở từng trang quá tốn thời gian, có thể lựa chọn cách tổng hợp toàn bộ phần kiến thức vào một trang “Tóm tắt cuối cùng”. Điều này giúp bạn dễ dàng nắm bắt bức tranh toàn cảnh của bài giảng.
Phương pháp đóng hộp (The Boxing method)
So với 2 phương pháp trên thì phương pháp đóng hộp không phổ biến bằng. Tuy nhiên, nó đang dần được nhiều người áp dụng nhờ sự trực quan và dễ sử dụng. Điểm đặc trưng của phương pháp này là: mỗi cụm ghi chú liên quan sẽ được gói gọn trong một khung hộp và mỗi hộp đại diện cho một chủ đề hoặc phần nội dung chính.
Nhờ cấu trúc tách biệt này, người học dễ dàng nắm bắt các phần kiến thức riêng lẻ mà không bị rối, đồng thời tiết kiệm đáng kể thời gian khi cần tra cứu hay ôn tập. Với tính đơn giản trong cách trình bày, bạn không cần quá nhiều thao tác phức tạp để áp dụng phương pháp này một cách hiệu quả.
.jpg?v=1628844372)
Phương pháp đóng hộp (The Boxing method)
Ưu điểm:
-
Các ghi chú được chia thành từng hộp riêng biệt, giúp nội dung rõ ràng, dễ hệ thống.
-
Việc chia nhỏ thông tin thành các khối riêng biệt giúp người học dễ nắm bắt và tránh bị rối mắt.
-
Đặc biệt phù hợp cho những ai ghi chú bằng iPad hoặc các thiết bị điện tử có bút cảm ứng.
-
Cách trình bày trực quan hỗ trợ bạn ghi nhớ tốt hơn mối liên kết giữa các phần kiến thức.
Nhược điểm:
-
Một số bài giảng có cấu trúc phức tạp hoặc liên tục thay đổi sẽ khó áp dụng hiệu quả.
-
Việc tạo liên kết giữa các hộp thông tin có thể tốn công, nhất là khi nội dung cần phân tích sâu.
-
Để ghi chú hiệu quả, người học cần xác định rõ chủ đề chính và các ý phụ trước khi bắt đầu.
Phương pháp tạo bảng (The Charting method)
Tạo bảng là phương pháp ghi chép lý tưởng dành cho học sinh - sinh viên khi đang cần ghi nhanh các nội dung như: số liệu thống kê, thông tin dạng dữ liện cần phải học thuộc. Đối với dạng ghi chép này, thông tin sẽ được sắp xếp thành nhiều cột gần giống như một bảng tính, mỗi cột sẽ đại diện cho một danh mục giúp bạn dễ dàng ghi nhớ với nhau. Cách trình bày này giúp bạn nhanh chóng nhận ra sự tương đồng hoặc khác biệt giữa các phần kiến thức, đồng thời hỗ trợ việc ghi nhớ có hệ thống.
Phương pháp tạo bảng (The Charting method)
Ưu điểm:
-
Mọi nội dung được phân chia theo dạng bảng biểu, dễ nhìn và dễ theo dõi.
-
Việc rà soát lại kiến thức trở nên nhanh chóng và hiệu quả.
-
Phương pháp này đặc biệt hữu ích khi cần đối chiếu giữa các yếu tố hoặc nhóm nội dung.
-
Bố cục trực quan giúp bạn nhớ được các chi tiết quan trọng theo từng tiêu chí.
Nhược điểm:
-
Việc dựng bảng chi tiết ngay trong lúc học đôi khi khiến bạn bỏ lỡ nội dung.
- Không hiệu quả đối với các loại thông tin dễ dàng được sắp xếp.
Việc sở hữu một trí nhớ tốt sẽ giúp bạn rất nhiều trong việc học tập và làm việc. Để sở hữu một trí nhớ siêu việt, bạn nên tham khảo khóa học online của Unica. Thông qua khóa học, bạn sẽ nắm rõ cách thức hoạt động của trí nhớ, hiểu vì sao trí nhớ của bạn chưa tốt như mong đợi. Bạn cũng sẽ được học các phương pháp và mẹo ghi nhớ nhanh và hiệu quả nhất. Đăng ký ngay để nhận ưu đãi:
Phương pháp bản đồ
Phương pháp Bản đồ hay còn gọi là sơ đồ tư duy, là một cách ghi chép trực quan, sáng tạo, rất phù hợp với những người có thiên hướng thị giác hoặc tư duy hình ảnh. Người học sử dụng phương pháp này khi nội dung bài giảng đặc biệt nhiều. Thay vì ghi chép tuyến tính như thông thường, phương pháp này cho phép bạn bắt đầu từ một ý tưởng trung tâm, sau đó phân nhánh ra các ý nhỏ liên quan, tạo thành một mạng lưới thông tin có liên kết logic.
Phương pháp bản đồ
Ưu điểm:
-
Các nhánh thông tin được thể hiện bằng màu sắc, hình ảnh hoặc ký hiệu, giúp sơ đồ dễ nhìn và sinh động.
-
Thích hợp để tóm tắt thông tin chi tiết dưới dạng cụm từ hoặc từ khóa.
-
Người dùng có thể thêm, bớt hoặc sắp xếp lại các nhánh mà không làm rối bố cục tổng thể.
Nhược điểm:
-
Dễ gây rối nếu như thông tin không được sắp xếp một cách hợp lý
-
Nếu không sắp xếp hợp lý, bạn có thể nhanh chóng hết chỗ ghi khi sơ đồ phát triển quá lớn.
-
Với những nội dung có cấu trúc tuần tự hoặc liệt kê rõ ràng, phương pháp này có thể trở nên không cần thiết và kém hiệu quả.
3 Lợi ích của ghi chép có phương pháp
Có một cách ghi chép hiệu quả sẽ mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho bạn. Cách ghi chép hiệu quả mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho bạn, bao gồm:
Giúp tập trung hơn và giảm stress
Có một số cách để giúp bạn tập trung hơn và giảm stress trong quá trình ghi chép:
-
Ghi chép theo từng đề mục: Ý chính, ý phụ, ý bổ sung cho ý phụ.
-
Ghi chép lại các thông tin trong lúc học, trong lớp hoặc khi đang đọc sách.
-
Sau khi kết thúc buổi học, kiểm tra lại phần ghi chú, nếu thấy chưa ổn thì viết lại.
-
Đặt mục tiêu rõ ràng: Trước khi bắt đầu ghi chép, đặt mục tiêu rõ ràng cho bản ghi chép của mình. Điều này sẽ giúp bạn tập trung vào nhiệm vụ và tránh phân tâm.
-
Giảm các yếu tố gây phân tâm: Giảm các yếu tố gây phân tâm trong quá trình ghi chép, bao gồm các ứng dụng mạng xã hội, điện thoại di động và email. Thay vào đó, hãy tập trung vào nhiệm vụ của mình và giữ tâm trí mình trong trạng thái tập trung.
Giúp tăng tính sáng tạo và cải thiện khả năng tư duy
Ghi chép hiệu quả có thể giúp tăng tính sáng tạo và cải thiện khả năng tư duy của bạn bằng cách:
-
Khơi gợi ý tưởng: Ghi chép sẽ giúp bạn khơi gợi ý tưởng mới và đưa ra những suy nghĩ khác nhau về chủ đề bạn đang ghi chép. Khi bạn ghi chép, bạn sẽ tập trung vào nhiệm vụ của mình và tự động tạo ra nhiều ý tưởng mới.
-
Tổ chức ý tưởng: Ghi chép giúp bạn tổ chức và lưu trữ ý tưởng của mình một cách có hệ thống. Việc tổ chức ý tưởng giúp bạn dễ dàng xem xét lại các ý tưởng cũ và tạo ra những ý tưởng mới hơn từ những ý tưởng đã có.
-
Kích thích trí tưởng tượng: Ghi chép có thể kích thích trí tưởng tượng của bạn và giúp bạn tạo ra những ý tưởng mới. Việc mô tả một cảnh vật, một người hay một sự kiện trong bản ghi chép của bạn có thể giúp bạn hình dung chi tiết và tạo ra những ý tưởng mới.
-
Cải thiện khả năng tư duy: Ghi chép có thể giúp cải thiện khả năng tư duy của bạn bằng cách giúp bạn phân tích các ý tưởng, tìm ra các liên kết giữa chúng và tạo ra những ý tưởng mới từ đó. Việc suy nghĩ một cách sáng tạo và tư duy linh hoạt sẽ giúp bạn tìm ra các giải pháp mới cho các vấn đề khó khăn.
-
Mở rộng kiến thức: Ghi chép giúp bạn mở rộng kiến thức và hiểu biết của mình về một chủ đề. Việc ghi chép sẽ khuyến khích bạn tìm hiểu thêm về các khía cạnh khác nhau của một chủ đề và có được một cái nhìn toàn diện hơn về nó.
Các cách ghi chép hiệu quả
Giúp học tập và làm việc hiệu quả hơn
Ghi chép hiệu quả có thể giúp học tập và làm việc hiệu quả hơn bằng cách:
-
Giúp tập trung: Khi bạn ghi chép, bạn sẽ tập trung hơn vào nội dung và thông tin mà bạn đang ghi lại. Điều này giúp bạn tránh bị phân tâm và tập trung hơn vào công việc hoặc học tập.
-
Giúp nhớ thông tin tốt hơn: Ghi chép giúp bạn lưu trữ và tái tạo lại thông tin một cách nhanh chóng và chính xác. Bằng cách nhìn lại các bản ghi chép, bạn có thể nhớ lại các chi tiết quan trọng một cách dễ dàng hơn.
-
Tăng cường sự tổ chức và hiệu quả: Ghi chép giúp bạn tổ chức thông tin một cách logic và có hệ thống hơn. Khi bạn có một bản ghi chép cụ thể, bạn có thể dễ dàng tìm kiếm và sử dụng thông tin đó khi cần thiết. Điều này giúp bạn tiết kiệm thời gian và làm việc hiệu quả hơn.
-
Giúp phát triển khả năng phân tích: Khi bạn ghi chép, bạn cần suy nghĩ và phân tích thông tin một cách kỹ lưỡng để lựa chọn những thông tin quan trọng nhất để ghi lại. Việc này giúp bạn phát triển khả năng phân tích và đánh giá thông tin.
-
Tạo cảm giác tự tin: Khi bạn ghi chép, bạn có thể xác định rõ các mục tiêu và nhiệm vụ của mình và tạo ra một kế hoạch hành động. Việc này giúp bạn cảm thấy tự tin hơn khi tiếp cận công việc tốt hơn.
Một số lưu ý khi ghi chép để mang lại hiệu quả tốt nhất
Trong quá trình ghi chép học tập, để đạt hiệu quả cao nhất bạn cần đặc biệt ghi nhớ một số vấn đề sau:
Không nên chú thích quá nhiều chi tiết
Đúng với một mức độ nào đó, việc chú thích quá nhiều chi tiết khi ghi chép có thể làm cho quá trình ghi chép trở nên chậm chạp và khó khăn hơn. Nếu bạn chú thích quá nhiều chi tiết, bạn có thể mất tập trung và không thể tóm tắt được thông tin quan trọng. Điều này cũng có thể làm cho việc đọc lại ghi chép sau này trở nên khó khăn và tốn thời gian.
Tuy nhiên, việc chú thích các chi tiết quan trọng trong ghi chép cũng rất quan trọng để đảm bảo rằng bạn có thể tìm lại thông tin cần thiết một cách dễ dàng và nhanh chóng sau này. Vì vậy, khi ghi chép, bạn nên chú ý đến việc đánh dấu các chi tiết quan trọng một cách rõ ràng và dễ hiểu. Nếu có quá nhiều chi tiết cần chú thích, bạn có thể sử dụng các ký hiệu hoặc các hệ thống mã hóa để giúp cho việc ghi chép trở nên ngắn gọn hơn.
Tóm lại, việc chú thích quá nhiều chi tiết khi ghi chép có thể làm cho quá trình này trở nên khó khăn và tốn thời gian. Tuy nhiên, việc chú ý đến các chi tiết quan trọng và đánh dấu chúng một cách rõ ràng cũng rất quan trọng để đảm bảo rằng bạn có thể tìm lại thông tin cần thiết một cách dễ dàng và nhanh chóng sau này.
Cách ghi chép bài hiệu quả
Không nên ghi chép quá nhiều vào một lúc
Điều này đúng với một mức độ nhất định. Khi ghi chép quá nhiều vào một lúc, bạn có thể dễ bị mất tập trung và bỏ sót thông tin quan trọng, hoặc ghi chép các chi tiết không cần thiết. Bạn cũng có thể gặp phải vấn đề về sức chịu đựng và tập trung khi phải ghi chép trong thời gian dài mà không được nghỉ ngơi.
Thay vào đó, tốt hơn hết là ghi chép theo từng phần nhỏ và tập trung vào các chi tiết quan trọng nhất. Bạn nên tạo ra một kế hoạch ghi chép có cấu trúc và đưa ra lịch trình cho từng phần, với thời gian ngắn để tập trung và nghỉ ngơi giữa các phần. Điều này giúp giảm thiểu áp lực và tạo ra một quy trình ghi chép hiệu quả hơn.
Một lợi ích khác của việc ghi chép theo từng phần nhỏ là bạn có thể xem xét lại và chỉnh sửa các ghi chép trước khi tiếp tục với phần tiếp theo. Điều này giúp đảm bảo rằng các thông tin được ghi chép là chính xác và đầy đủ, giúp bạn tiết kiệm thời gian và nỗ lực khi tìm kiếm lại thông tin sau này.
Tóm lại, việc ghi chép quá nhiều vào một lúc có thể gây ra áp lực và mất tập trung, vì vậy tốt hơn là ghi chép theo từng phần nhỏ và tập trung vào các chi tiết quan trọng. Bạn nên tạo ra một kế hoạch ghi chép có cấu trúc và đưa ra lịch trình cho từng phần để giảm thiểu áp lực và tạo ra một quy trình ghi chép hiệu quả hơn.
Không nên bỏ qua các thông tin quan trọng
Điều này rất đúng và quan trọng khi ghi chép. Bỏ qua các thông tin quan trọng có thể dẫn đến thiếu sót hoặc sai lệch trong quá trình ghi chép, dẫn đến việc mất mát thông tin quan trọng và khó khăn trong việc xử lý dữ liệu sau này.
Trước khi bắt đầu ghi chép, bạn nên xác định rõ mục đích và các thông tin quan trọng cần phải được ghi chép. Nếu có bất kỳ điều gì mà bạn không hiểu hoặc cần thêm thông tin, hãy hỏi và đảm bảo rằng bạn đã hiểu rõ trước khi bắt đầu ghi chép.
Ngoài ra, nếu bạn phát hiện một thông tin quan trọng nhưng không có đủ thời gian hoặc khả năng để ghi chép, hãy tạo một lời nhắc hoặc ghi chú để bạn có thể quay lại sau và bổ sung thông tin đó.
Tóm lại, khi ghi chép, bạn không nên bỏ qua các thông tin quan trọng. Bạn cần xác định rõ mục đích và các thông tin quan trọng cần phải được ghi chép trước khi bắt đầu. Nếu không có đủ thời gian hoặc khả năng để ghi chép một thông tin quan trọng, hãy tạo một lời nhắc hoặc ghi chú để bạn có thể quay lại sau và bổ sung thông tin đó.
Cách ghi bài hiệu quả
Tổng kết
Như vậy, Unica đã chia sẻ đến bạn phương pháp và cách ghi chép hiệu quả. Hi vọng nội dung bài viết này giúp bạn có thêm nhiều phương pháp ghi nhớ, học siêu trí nhớ cho người lớn và trẻ nhỏ hiệu quả.
